در تشریح مفهوم شاخص ناهنجاری اجتماعی گفتیم بسیاری از ناهنجاریهای اجتماعی در جوامع مختلف نسبی هستند. یکی از موارد ناهنجاریهای نسبی که در جوامع مختلف متفاوت است ناهنجاری دینی است. این نوع ناهنجاری نه تنها از جامعهای به جامعه دیگر بلکه ممکن است از خانوادهای به خانواده دیگر نیز متفاوت باشد. بنابراین اگر شما یک خانواده مذهبی دارید لازم است به این نوع ناهنجاریها در آثار رسانهای مصرفی در خانواده بیشتر حساس باشید.
تعریف ناهنجاری دینی
ملاک اصلی در هنجارهای دینی، مقدسات یا خطوط قرمزی است که جامعه به عنوان ارزش های دینی شمرده و طبقه متدین خود را ملزم به حفظ حدود آن می دانند و اموری که مطابق با توضیح ذکر شده نباشند، ناهنجاری دینی محسوب می شوند.
لازم به ذکر است که به صورت کلی هنجارهای دینی در سه دسته تقسیم میشوند.
- هنجارهای اعتقادی اسلام (توحید، نبوت، امامت، معاد، عدل)
- هنجارهای اخلاقی اسلام (رذیلتها و فضیلتهای سفارش شده در کتاب و سنت)
- هنجارهای فقهی و شرعی اسلام (دستورات و آداب دینی که در شریعت اسلام وجود دارد.)
دسته بندی ناهنجاری های دینی آثار از نظر کدومو
- نفی (انکار) اصول عقاید اسلامی: نفی وجود خداوند کامل و مطلق، نفی قضا و قدر الهی، نفی حکمت الهی، نفی عدالت الهی، انکار زندگی پس از مرگ، تمسخر مراسمات مذهبی، تمسخر اشخاص مذهبی و...
- نفی (انکار) هنجارهای اخلاقی اسلام : نفی صداقت، نفی راست گویی، نفی حیا و شرم، نفی صرفه جویی، نفی توکل به خدا، نفی ایثار و...
- نفی (انکار) هنجارهای فقهی و شرعی اسلام: عادی جلوه دادن روابط با نامحرم، نفی کسب مال حلال تحت هر شرایط، عدم توجه به پوشش و ...
ناهنجاری های دینی مطرح شده، در گفتار، رفتار و صحنه نمایش فیلم و انیمیشن ها وجود دارد.
یک نکته مهم درباره ناهنجاری های دینی فیلم و انیمیشن
میزان تاثیرگذاری ناهنجاری های دینی با توجه به صدور آن از قهرمان یا ضدقهرمان، نمایش یا عدم نمایش عاقبت ناهنجاری، درک کودک از مسائل دینی و ... متفاوت است. به عنوان مثال اگر شخصیت مثبت و اصلی اثر به انجام ناهنجاری های دینی بپردازد یا با حالت تمسخر با این مسائل برخورد کند؛ میزان تاثیرگذاری تا حد زیادی بالا خواهد بود.
مواجه فعال با مفهوم ناهنجاری دینی در رسانه
- بررسی رده بندی سنی محصولات رسانه ای: والدین میتوانند از طریق سامانههای هدایت مصرف مانند کدومو در ابتدا رده بندی سنی فیلم و انیمیشنها را بررسی کنند و پس از آن اجازه تماشا محصولات رسانهای مربوط به کودک خود را به او بدهند. در گام بعد به مطالعه ارزیابی تربیتی اثر مربوطه بپردازند تا بتوانند اثرات منفی ناشی از هر محصول در کودکشان را کاهش و اثرات مثبت را تقویت نمایند.
- باتوجه به درک شناختی کودک با او صحبت نمایید: کودکان در سنین پایین توانایی تفکر عقلانی و درک شناختی کاملی ندارند و به مرور این توانایی ها در کودک رشد پیدا می کند؛ بنابراین در صورت تماشا محتوایی با ناهنجاری دینی، والدین می توانند به تناسب درک کودک با او صحبت کنند.
- سخت گیری نکنید: بنابر توضیحات ائمه در سنین زیر هفت سال نباید مفاهیم دینی و اخلاقی را با اجبار و با روش های سختگیرانه به کودک آموخت؛ بنابراین از سخت گیری های افراطی باید خودداری شود.
- توضیح تفاوت های مذهبی: باید به تناسب سن کودک به او توضیح داده شود که مذاهب و آیینهای مختلفی وجود دارد که در برخی موارد با فرهنگ اسلامی تفاوت دارند.
پریسا فرج پور
پریسا فرجپور دانشجو معلمی است که مسأله تربیت کودک و نوجوان برایش اهمیت زیادی دارد. او در محیط کارشاش مشاهده کرده که رسانه چه تأثیری روی بچهها میگذارد و به همین خاطر به ارزیابی آثار رسانهای علاقهمند شده است. او که قرار است در آینده در حوزه آموزش علوم اجتماعی فعالیت کند الان هم در نشریه انجمن علمی دانشگاهشان مطالبی مینویسد. از عکاسی و تصویرسازی خوشش میآید و به همین خاطر تماشای انیمیشن و انیمیشنسازی برایش جالب است. از انیمیشنهای «روح»، «شش ابرقهرمان» و «درون و بیرون» هم خیلی لذت برده است.
فیلمها و کتابهایی که دوست دارد ردپایی از شغل محبوبش یعنی معلمی دارد. مثل فیلم «انجمن شاعران مرده» و کتاب «سهشنبهها با موری». علاوه بر این فیلمهایی مثل «مسیر سبز» و «مصاحبهای با خدا» را میپسندد و کتابهای مورد علاقهاش «کیمیاگر» و «دنیای سوفی» است.
او با دغدغهای که برای کودکان و نوجوانان دارد در کدومو فعالیت میکند.
1 دیدگاه