آیا اینستاگرام امن است؟ چطور کار میکند؟ فینستا[1] چیست؟ هر پدر و مادری باید در مورد این برنامۀ محبوبِ انتشار عکس اطلاعاتی داشته باشد.
اگر دیدید که نوجوانی دارد از خودش سلفی میگیرد، به احتمال زیاد این عکس قرار است وارد شبکههای اجتماعی شود و اغلب هم در اینستاگرام منتشر میشود، یکی از محبوبترین پلتفرمهای انتشار عکس در جهان. این همه هیاهو برای چیست؟
نوجوانان به دلایل بسیاری اینستاگرام را دوست دارند اما مهمترینش این است که دوستانشان آنجا هستند! دلیل دیگرش این است که در اینستاگرام میتوانند از سلبریتیهای محبوبشان باخبر شوند، صفحاتی که با علایقشان مرتبطند را دنبال کنند و البته صفحۀ خودشان را داشته باشند و در آن عکسهای خودشان را به دوستانشان نشان دهند و گاهی هم به همۀ دنیا!
مثل بقیۀ شبکههای اجتماعی، شاید یکی از دلایلی که باعث شده نوجوانان اینستاگرام را دوست داشته باشند این است که آنجا سرزمین مشکلهاست! چرا که بسته به اینکه چه کسی را دنبال میکنید یا چه کلمهای را جستجو میکنید، میتوانید محتوای نامناسب بسیاری پیدا کنید. نظرات زیر عکسها ممکن است بسیار بد باشند، مخصوصاً اگر این عکسها در یک صفحۀ عمومی باشند. مشکل دیگر آن است که بسیاری از نوجوانان احساس میکنند که محبورند یک حساب کاربری کامل داشته باشند برای همین مدام دنبال پستهای جدید برای جذب لایک هستند و پستهایی که چندان مورد توجه قرار نگرفتهاند پاک میکنند. احساس میکنند باید همیشه و معمولاً شبها، برای دیدن پستهای جدید دوستانشان وارد برنامه شوند. در کنار اینها، اینستاگرام جنبههای تبلیغاتی هم دارد. در اینستاگرام تبلیغات، سلبریتیهایی که یک محصول را تأیید کردهاند و یا لینکهایی برای خرید یک محصول، همهجا هستند.
اما با همۀ این اشکالات، باز هم اینستاگرام میتواند جایی برای نوجوانان باشد که با هم در آن مرتبط شوند و خلاقیتشان را بهنمایش بگذارند. برای این هدف، باید تغییراتی در بخش تنظیمات برنامه انجام داد، مقدار استفاده از آن را محدود کرد و با نوجوانان در مورد محتوا و نظرات زیر پستها صحبت کرد.
اینستاگرام یک برنامۀ شبکۀ اجتماعی محبوب و رایگان است که این امکان را برای کاربرانش فراهم میکند که عکس و فیلم منتشر کنند، سلبریتیها و دوستانشان را دنبال کنند و پیام بفرستند. مالک این برنامه فیسبوک است اما ساختاری مبتنی بر انتشار عکس دارد که برای نوجوانان بسیار جذابتر از فیسبوک است.
وقتی در آن یک حساب کاربری ایجاد میکنید با دنبال کردن سلبریتیها، افراد مشهور و دوستانتان تصاویری را که منتشر کردهاند میبینید. خوشبختانه اینستاگرام در ابتدای کار چند کاربر را برای دنبال کردن به شما معرفی میکند. وقتی آمادۀ انتشار اولین عکستان بودید علامت بهاضافه را لمس کنید و از بین تصاویر یا ویدیوهای گوشی هوشمند خود یکی را انتخاب کنید. بسته به نوع محتوایی که منتشر میکنید میتوانید از انواع گستردهای از فیلترها و ابزار ویرایش تصویر استفاده کنید تا عکس یا فیلمتان بهتر به نظر برسد. بعد اگر خواستید میتوانید متن یا هشتگی زیر این عکس یا فیلم اضافه کنید. با هشتگ گذاشتن، تمام پستهای اینستاگرام در هر موضوعی، دستهبندی میشوند. میتوانید یک موقعیت مکانی به مطلبتان اضافه کنید. البته استفاده از آن مخصوصاً برای کودکان و نوجوانان اصلاً توصیه نمیشود. همچنین اینستاگرام امکانات بسیاری در اختیار کاربرانش قرار میدهد، امکاناتی مثل:
میتوانید به یک یا چند نفر پیام خصوصی بفرستید، حتی به کسانی که دنبال نمیکنید یا آنها هم دنبالتان نمیکنند. نسخۀ تحت وب اینستاگرام از قابلیت ارسال پیام خصوصی پشتیبانی نمیکند.
این امکان چیزی شبیه اسنپچت است که به شما اجازه میدهد عکس یا ویدیوهایی بفرستید که گیرندگان آنها فقط یکبار میتوانند آنها را ببینند و بعد از آن پیام شما پاک میشود.
در یک شکل دایره که از پستهای اصلی شما جدا شده است میتوانید به مدت 15 ثانیه ویدیو یا تصاویری قرار دهید. برای ساخت یک داستان (استوری) بخشی با همین نام را لمس کنید، انتخاب کنید که چه نوع داستانی می خواهید درست کنید، متننوشته، تصویر، ویدیو یا پخش زنده از طریق دوربین! میتوانید از بخش کنترل داستان، مخاطبینتان را محدود کنید، امکان پاسخ مخاطبان به داستان را ببندید و یا اجازۀ اشتراکگذاری داستانتان را بدهید.
این نوع ویدیوها از ویدیوهای معمولی اینستاگرام طولانیترند. این قابلیت را خود اینستاگرام به برنامهاش اضافه کرده است. حتی بچهها هم میتوانند کانال آی. جی. تی. وی خودشان را بسازند و ویدیوهای خودشان را در آن منتشر کنند، چیزی شبیه به یوتیوب.
بیشتر بخوانید: کودکان، دستگاه جذب فالور!
طبق شرایط خدماتی که خود اینستاگرام وضع کرده است، باید حداقل 13 ساله باشید تا اجازه داشته باشید از آن استفاده کنید اما هیچ فرایندی برای بررسی و تأیید سن کاربران وجود ندارد؛ برای همین کودکان زیر 13 سال هم بهسادگی میتوانند در آن ثبتنام کنند. کامنسنس بهدلیل وجود محتوای مخصوص بزرگسالان، امکان دسترسی به افراد غریبه، اقدامات تبلیغاتی و سیاسیتِ جمعآوری دادهها، سن مناسب برای استفاده از اینستاگرام را 15 سال و بالاتر از آن تعیین کرده است. مقالۀ ما در مورد قوانین استفاده از شبکههای اجتماعی برای بچههای دبیرستانی را بخوانید.[3]
نوع محتوایی که آنها در اینستاگرام میبینند بیشتر بستگی به کسانی دارد که دنبال میکنند. اگر فقط دوستانشان را دنبال کنند و چیزی را جستجو نکنند، ممکن است فقط تصاویری از تفریحات دوستانشان را ببینند، اما بچهها بهندرت فقط به دوستانشان و کسانی که میشناسند اکتفا میکنند، پس احتمال دارد که محتوایی از این دست را ببینند: محتوای مخصوص بزرگسالان (تصاویر جنسی، ویدیوهای حاوی فحش و بددهنی و سوءاستفاده) نظرات بد و جنسی و هشتگهایی در مورد خودکشی، بیماریهای روانی و موضوعات حساسیتبرانگیز دیگر. اگر آنها سلبریتیها را دنبال کنند احتمالاً علاوهبر این موارد، با تبلیغات و بازاریابی هم روبهرو میشوند.
میتوانید از فرزندتان بخواهید که شما را در اینستاگرام خود بچرخاند، عکسنوشتهها و نظرات را برایتان توضیح دهد، با دوستانش صحبت کند و اگر چیز جالبی دید به اشتراک بگذارد. یا اینکه یکی از این ایدهها را اجرا کنید:
رینستا[6] و فینستا[7] حسابهای کاربری دوم یا سوم یک شخصند که کاملاً از یکدیگر جدا هستند. فینستا به معنی اینستاگرام جعلی است و این نوع حسابهای کاربری، خودِ واقعی فرد را نشان میدهند. معمولاً اینگونه حسابها فقط برای دوستان خیلی نزدیک قابل مشاهدهاند. رینستا هم به معنی اینستاگرام حقیقی است که معمولاً عمومی است و بهشدت دقیق است و افراد در این نوع حسابهای کابری شخصیتی ایدئال از خودشان نشان میدهند که در واقعیت بهسختی قابل دسترسی است. به عبارت دیگر، حساب کاربری واقعی آنها همانی است که عمومی است و هرکسی میتواند پیدایش کند و ببیند. هیچ بچهای به داشتن یک حساب کاربری اکتفا نمیکند اما اگر فهمیدید فرزندتان حسابهای دیگری ساخته نگران نشوید. تا زمانی که قواعد استفادۀ مسئولانه از شبکههای اجتماعی را رعایت کنند مشکلی پیش نخواهد آمد. منظور از این قواعد چیزهایی مثل تنظیمات حریم خصوصی، منتشر نکردن چیزهایی که موجب پشیمانیشان میشود و محدود کردن مخاطبانشان است. با رعایت این موارد هردوری فینستا و رینستا میتوانند ابزار مفیدی برای روند طبیعی ابراز هویت کودکان باشند.
[caption id="attachment_4456" align="aligncenter" width="631"] فینستا به معنی اینستاگرام جعلی است و این نوع حسابهای کاربری، خودِ واقعی فرد را نشان میدهند. معمولاً اینگونه حسابها فقط برای دوستان خیلی نزدیک قابل مشاهدهاند.[/caption]برای اینکه ببینید فرزندتان بیش از یک حساب کاربری دارد یا نه، باید به تلفنهمراهشان دسترسی داشته باشید. در اینستاگرام تصویر حسابکاربریش را لمس کنید و بعد بخشی کنار نام کاربریش را لمس کنید، اگر حساب دیگری داشته باشند آن را آنجا خواهید دید. روش دیگر این است که با استفاده از گوشی خود وارد حساب کاربریش بشوید و از آن خارج نشوید در این صورت تمام فعالیتهای او را خواهید دید. تا زمانی که در آن هستید خوب است مطمئن شوید نام کاربری فرزندتان سنش را در صفحهاش ننوشته باشد. بسیاری از کودکان و نوجوانان سنشان را در صفحات اینستاگرام بیان میکنند، اما این کار میتواند آنها را تبدیل به اهداف افراد سودجو کند. اگرچه احتمال آن بسیار کم است اما بررسی کنید و مطمئن شوید که فرزندتان یک حساب کاربری تجاری ایجاد نکرده باشد. اگر حساب کاربری تجاری باشد، در بخش اطلاعات شمارۀ تلفن همراه و آدرس ایمیل قابل مشاهده خواهد بود.
حسابهای کاربری اینستاگرام بهطور پیشفرض عمومیند، پس اولین کار این است که در بخش تنظیمات، آن را خصوصی کنید. برای این کار، از صفحة کاربری خود وارد بخش تنظیمات (Setting) شوید. سپس وارد بخش حریم خصوصی و امنیت (Privacy and Security) شوید. بعد بخش حریم خصوصی حساب کاربری (Account Privacy) را انتخاب کنید و نوع حساب را به حساب خصوصی (Private Account) تغییر دهید.
در حساب کاربری خصوصی، فقط افرادی که شما تأییدشان کنید میتوانند تصاویرتان را ببینند. شما امکانات زیادی در بخش امنیت و حریم خصوصی دارید. اگر میخواهید به فرزندتان کمک کنید اولین حساب کاربریش را در اینستاگرام ایجاد کند باید زمانی را صرف تنظیمات این بخش کنید. شما نمیتوانید ورود به بخش تنظیمات حریم خصوصی را قفل کنید پس باید حواستان باشد که بچهها میتوانند این تنظیمات را به حالت اول برگردانند. چند چیز کلیدی دیگر در بخش امنیت و حریم خصوصی:
بیشتر بخوانید: اینستاگرام چگونه فرزندانمان را خودشیفته میکند؟
کنار صفحۀ هرکسی، سه نقطه وجود دارد که با لمس آن امکان مسدودکردن و گزارشدادن آن صفحه، یا بیصدا کردنش وجود دارد. همچنین میتوانید از گزینۀ محدودکردن(Restrict) استفاده کنید تا بدون اینکه خود آن شخص متوجه شود، دیگر نتواند زیر پُستهای شما نظر بدهد. علاوهبراین اگر یک نظر توهینآمیز به نظر برسد، شخصی که دارد این پیام را ارسال میکند، چنین پیامی دریافت میکند: «آیا مطمئنید میخواهید این نظر را ارسال کنید؟» که ممکن است باعث شود دوباره به نظری که میخواهد بدهد فکر کند و شاید از ارسالش صرفنظر کند. بااینوجود، اگر فردی که قصد آزار دارد، برای این کار بسیار مصمّم باشد، میتواند یک صفحۀ تازه ایجاد کند و کارش را از سر بگیرد! گاهی اوقات بچهها صفحاتی نفرتپراکن درست میکنند که مشخصاً برای تمسخر افراد خاصی ایجاد شده است یا به نام کسی دیگر درست شده است و دارد وانمود میکند که خود آن شخص است. میتوانید این صفحات را هم گزارش کنید. اما از آنجایی که این کار ممکن است به یک بازی عمل و عکسالعمل بیپایان تبدیل شود و از آنجایی که اینستاگرام بهشکل افتضاحی نسبت به گزارشها بیمسئولیت عمل کرده است[8]، نمیتوان فقط به این امکانات تکیه کرد. به بچههایتان یاد دهید چطور از امکانات مسدود کردن و گزارشدادن استفاده کنند.[9] و به آنها بفهمانید که بعد از گزارش کردن هم ناشناس خواهند ماند. اگر همچنان نمیتوانید از دست آزاردهندگان خلاص شوید، شاید لازم باشد از مدرسه یا والدین دیگر دانشآموزان کمک بگیرید.
در برنامه بخشی هست به نام «فعالیت شما» (Your Activity) که برای این طراحی شده است که کاربران بدانند چه مقدار زمان صرف این برنامه میکنند و اگر احساس میکنند زمان زیادی را در آن میگذرانند آن را مدیریت و محدود کنند. این بخش به شما نشان میدهد که در چند روز گذشته، چقدر در این برنامه بودهاید و به شما امکان میدهد یک محدودیت زمانی وضع کنید و یک هشدارِ یادآور برای جلوگیری از استفادۀ بیشازحد از اینستاگرام تنظیم کنید. همچنین به شما امکان میدهد به بخش اعلانها دسترسی پیدا کرده و آن را مدیریت کنید. این بخش میتواند ابزاری مفید برای بچههایی باشد که بهدنبال نظم شخصی هستند و میخواهند خودشان آن را مدیریت کنند اما در این مسیر به کمک نیاز دارند. علاوهبراین میتوانید از ابزار مدیریتی مستقلی مثل «زمان صفحهنمایش» آی. او. اس[10] یا برنامۀ «فَمیلی لینک»[11] در اندروید استفاده کنید تا دسترسی به برنامه را مسدود کنید یا برای استفاده از آن محدودیت زمانی وضع کنید. ترفند دیگر این است که بخش اعلانها را تنظیم کنید یا آن را کاملاً خاموش کنید تا هر دقیقه و با هر اعلان احساس نکنید باید سراغ گوشی خود بروید. اگر بچهها مدام صفحهای که در آن پستهای جدید دیگران را میبینند (صفحۀ خانه) را نوسازی (رفرش) کنند و پست جدیدی برای نمایش نباشد، نهایتاً با این پیغام روبهرو میشوند: «همه را دیدید!» که به این معناست که از آخرین باری که صفحه را نوسازی کردهاید، محتوای دیگری منتشر نشده است.
چون اینستاگرام بسیار مبتنی بر تصویر است، قطعاً ممکن است شرایطی پیش بیاید که نوجوانان روی کامل بودن خود[12]، تصویر و وضعیتشان تمرکز کنند. در اینستاگرام چیز عجیبی نیست که بعضی کاربران سلفیهای زیادی بگیرند و بهترینشان را انتخاب کنند و همچنین پستهایی را که به اندازۀ کافی لایک نشدهاند پاک کنند. در شرایطی که فیلترهای اصلاح عکس بسیاری وجود دارد، سلبریتیها در اینستاگرام حضور دارند و افراد بسیاری نیز هستند که از تفریحاتشان عکس و فیلم منتشر میکنند، قطعاً این موارد به تصور نوجوانان از بدنشان[13] و احساسی که نسبت به خودشان دارد آسیب میزند. بعضی افراد برای گرفتن عکسهایی فوقالعاده برای اینستاگرام، خطراتی عجیب را به جان میخرند! بچهها برای اینکه از بقیه عقب نمانند، ممکن است تصاویر جنسی خودشان را را منتشر کنند یا اطلاعات بسیاری خصوصی خود را فاش کنند. تأثیر اینفلوئنسرهای اینستاگرامی روی بچهها بسیار زیاد است پس لازم است بدانید فرزندان شما چه کسانی را و چرا دنبال میکنند. دراینصورت میتوانید بفهمید فرزندانتان چه کسانی را تحسین میکنند و آن افراد ممکن است خرید چه محصولی را به آنها تحمیل کنند. توجه کنید که همیشه راهی برای خرید مستقیم از طریق برنامه وجود دارد. مشابه هر برنامۀ دیگری که براساس پسند(لایک) و دنبالکردن (فالو) کار میکند، در اینستاگرام هم بعضی از نوجوانان، تعداد پسند و دنبالکننده را ملاک ارزیابی خود با دیگران قرار میدهند. اگر فعالیت فرزند شما در اینستاگرام از ارتباط سازنده و سرگرمی به سمت اضطراب و سعی در کامل بودن کشیده شده است، وقتش است که کمی استراحت کند. اگر کودکان در استفاده از این برنامه بهجای ارتباط با دوستان و گفتن و خندیدن، هر روز میان تصاویر افسانهای دیگران بگردند، در درازمدت باعث میشود نوجوانان با هربار استفاده از این برنامه حس و حال بدتری پیدا کنند.
اگر از اینستاگرام استفادة مفید بشود، جایی است که بچهها میتوانند از آن برای ارتباط با دوستانشان استفاده کنند. این برنامه تاحدودی شبیه گشتن میان یادداشتهای مجازی با تزئینات و زرق و برق بسیار در یک مجلۀ سرگرمی است. نوجوانان از آن برای ابراز خلاقیت، انتشار شعر، آثار هنری و ویدیوهایی که استعدادهایشان را نشان میدهد، استفاده میکنند. اگر از اینستاگرام بهصورت هدفمند، بهاندازۀ معمول و در تعادل با دیگر فعالیتها استفاده شود -نه گشتن بیپایان و بیهدف میان عکسهای دیگران- بچهها بعد از استفاده از آن احساس مفید بودن خواهند داشت و از ارتباط با دوستانشان احساس رضایت خواهند کرد.
اگر تصمیم گرفتهاید بگذارید فرزند نوجوانتان وارد اینستاگرام شود، باید چند گام برای کمک به آنها بردارید، کمک برای اینکه بیشتر احساسات مثبت دریافت کنند و کمتر احساسات منفی. میتوانید همراه با آنها وارد بخش تنظیمات برنامه شوید، نگرانیهایتان را بیان کنید، انتظاراتتان از آنها را بگویید و عواقب برخی کارها در اینستاگرام را به آنها گوشزد کنید، در مورد روشهایی که برای مدیریت و نظارت بر آنها استفاده خواهید کرد با آنها صحبت کنید و محدودیتهایی برای اینکه کجا، کِی، چطور و با چه کسی میتوانند تعامل داشته باشند وضع کنید تا شروعی با قوت داشته باشید.
[1] در ادامه در مورد این کلمه صحبت میکند.
[2] در ادامه در موردش توضیح خواهد داد.
[3] https://www.commonsensemedia.org/social-media/what-are-the-social-media-basics-for-high-school-kids
[4] Bark - http://www.bark.us
[5] https://www.commonsensemedia.org/blog/everything-you-need-to-know-about-parental-controls
[6] Rinsta، این کلمۀ ابتکاری مخفف Real Instagram است.
[7] Finsta، این کلمه نیز مخفف Fake Instagram است.
[8] در مقالهای به این مدعا پرداخته شده است برای مشاهدۀ مقاله به این آدرس مراجعه کنید:
https://www.wired.com/2016/01/what-happens-reporting-instagram-accounts/
[9] این عبارت عنوان مقالهای است با همین نام به آدرس https://www.commonsensemedia.org/blog/help-tweens-and-teens-clean-up-their-feeds
[10] Screen Time on iOS برای اطلاعات بیشتر در این باره اینجا را بخوانید:
https://www.commonsensemedia.org/blog/what-apples-ios-12-parental-controls-mean-for-you
[11] Family Link برای اطلاعات بیشتر در این باره اینجا را بخوانید
[12] این مقالۀ مرتبط را ببینید https://www.commonsensemedia.org/sex-in-the-media/what-should-i-do-when-my-teen-posts-a-sexy-selfie
[13] بیشتر بخوانید https://www.commonsensemedia.org/media-and-body-image/what-is-body-image
پینوشت: این مقاله را Christine Elgersma در Common sense media نوشته و «کدومو» آن را به فارسی ترجمه کردهاست.
1 دیدگاه