ژانرهای فرعی در انیمه مضامین و فضاهای مختلفی را شامل میشود که میتواند مضامین ژانرهای اصلی را در بربگیرد. برای مثال، ژانرهای اصلی مختلفی از کمدی تا وحشت، میتوانند فضای مدرسهای یا موزیکال یا آخرالزمانی نیز داشته باشند.
ژانرهای فرعی بسیار مهماند؛ چراکه بسیار جزئی و بر اساس سلیقۀ خاص مخاطبان تولید میشوند. تعداد و عناوین آنها بیشمار است و هر روز بر لیست آنها افزوده میشود، بنابراین ما در این مقاله تنها به معرفی و شرح ژانرهای فرعی پرتکرار در صنعت انیمه میپردازیم:
سایبرپانک یک ژانر فرعی از ژانر علمی-تخیلی است که معمولاً آیندهای را نشان میدهد که تکنولوژی همه چیز را در برگرفته و نظام اجتماعی زیر پا گذاشته شده است؛ در این صورت آینده یک مدینۀ فاسده است که تکنولوژی بیشتر از آن که سود داشته باشد ضرر میرساند. شبح درون پوسته، تجربیات سریالی لین، روان-گذر، فاجعۀ بابلگام و... از نمونههای این ژانر فرعی هستند.
این ژانر از زیرمجموعههای ژانر علمی-تخیلی است. مکانهای این انیمهها نه در سیارۀ دوری جریان دارد و نه در کهکشانی دیگر، اتفاقات این انیمهها صرفاً در فضا رخ میدهد که ممکن است درون سفینه باشد یا سرگردان در فضا. نیروی فضایی سلطنتی: بالهای هونیامیز، تِرا فورمرز، دزدان دریایی فضایی، استثنا و... از نمونههای این ژانر فرعی هستند.
ژانر فرعی بازی همانطور که از نامش پیداست شامل بازی کارتی، بازی تخته، پازل یا حتی بازیهای مجازی آنلاین و ویدیویی است. بنابراین هر چیزی که به بازی مربوط باشد در این ژانر قرار میگیرد و ممکن است حتی انیمه، فضایی را شکل دهد که تنها راهِ پیروزی و پیشرفتِ شخصیتِ اصلی بازیکردن باشد. یو-گی-او، هنر شمشیرزنی آنلاین، مغز فی: معمای خدا، انتخابگر آلوده به WIXOSS و... از نمونههای این ژانر است.
این انیمهها مربوط به ماشینها و مسابقات ماشین است که در آن ماشینها یا شخصیتهایی که خورۀ ماشین هستند مرکزیت دارند. البته تمایل یک شخصیت و علاقۀ او به ماشین دلیل نمیشود که یک انیمه برچسب Cars بخورد و بیشتر آثار این ژانر با اکشن تلفیق میشوند. دو ماشین، خط قرمز، سورانو آپاره، Initial D، کاپتا و... از نمونههای این ژانر هستند.
این آثار را میتوان از آرامشبخشترین انیمهها دانست. از ویژگیهای آثار موزیکال این است که شخصیت اصلی با آواز، رقص، موسیقی و ابزار پیوند عمیقی دارد. گیتار، پیانو و ویولون نیز بیشترین سازهایی هستند که شخصیتها با آن سروکار دارد. کی-اون، بَک، بِل، آوای یوفونیوم، بچهها در شیب و... از نمونههای این ژانر هستند.
از شایعترین و جذابترین ژانرهای فرعی انیمه ژانر مدرسهای است. داستانهای این ژانر بیشتر در مدرسه و محیطهای مدرسهمانند و پیرامون مسائل دانشآموزان روایت میشود. بیشترین میزان ترکیبشدن این سبک از آثار با ژانر کمدی، عاشقانه و برشی از زندگی است. کلاس ترور، اونیزوکا معلم بزرگ، بگو دوستت دارم، همسایۀ من سِکی، اسم تو و... از نمونههای این ژانر هستند.
انیمههای پارودی زیرمجموعهای از ژانر کمدی هستند که در داستان آنها به مجموعه انیمههای دیگر در موضوع، نماد، شخصیت و... ارجاع داده و با آنها شوخی میشود. یکی از انیمههای مهم این ژانر فرعی «گینتاما» است که از عناصر مشابه انیمههای دیگر استفاده کرده است.
پارودی یا هجوکردن عنصری از انیمههای دیگر میتواند مشکلساز شود، زیرا در قانون کپیرایت ژاپن اجازۀ هجو وجود ندارد. بنابراین هجو یک اثر کپیرایتشده بدون کسب مجوز میتواند برای آن استودیو مشکلات قانونی بهبار آورد. همانند انیمۀ «آقای اوسوماتسو» که قسمت اول آن به انیمههای مختلف اشاره کرده وآنها را هجو نموده است. این انیمه متوقف شد و هرگز در رسانههای خانگی پخش نشد.
ژانر جادویی از زیرمجموعههای ژانر فانتزی است که بر روی انجام جادو، طلسمات، جادوگران، رسیدن به آرزوهای بزرگ و اتفاقاتی که توسط علم یا منطق توجیهی ندارند تمرکز میکند. این ژانر نیز آثار متفاوتی دارد که بسیاری از آنها جذاب و دیدنیاند. ممکن است آثاری با درجه سنی کودومو نیز در بین آثار ژانر جادو نیز دیده شود که نسبت به آثار ژانر فانتزی، داستانی آرامتر و سطحیتر دارد. دورمی جادویی، مگی: هزارتوی جادو، آکادمی جادوگران کوچک، ماریا جادوگر باکره و... از نمونههای این ژانر هستند.
از شایعترین و جذابترین ژانرهای فرعیِ دیگر، ژانر ورزشی است. ورزشهای محبوب این ژانر بیشتر بسکتبال، تنیس، بیسبال و فوتبال است. انیمههای این ژانر همانند ورزشهای حقیقی خالی از صحنههای اکشن نیست. از سوی دیگر قهرمان داستانهای ورزشی میتواند در رشتۀ خود یک متخصص باشد و مثلاً همانطور که شخصیت اصلی بسکتبال را میآموزد، مخاطب هم با تکنیکهای بسکتبال آشنا میشود. اسلم دانک، آزاد، هایکیو، پدال یواموشی، کاپیتان سوباسا و... از نمونههای این ژانر هستند.
از ژانرهای فرعی معروف و پراستفادۀ انیمه که زیرمجموعۀ ژانر اکشن قرار میگیرد، هنرهای رزمی است. در این ژانر تمرکز ویژهای بر روی مبارزات تنبهتن، شمشیربازی، استفاده از سلاح گرم و ابزاری مانند نانچیکو و چوب نیز دیده میشود. توپ اژدها، پسر و دیو، کنیچی: قویترین شاگرد، باکی گراپلر، کاتاناگاتاری و... از نمونههای این ژانر هستند.
سامورایی از پرطرفدارترین انیمهها در ژاپن است. در این انیمهها شخصیت اصلی یک سامورایی است یا قصد تبدیلشدن به یکی از آنها را دارد. این ژانر تا حدودی به ژانر هنرهای رزمی نزدیک است و داستانهای آن بیشتر برگرفته از افسانههای کهن است. ولگردها، بدرخشید پسران بد باکوماتسو، دورورو، شجاع، سامورایی چامپلو و... از نمونههای این ژانر هستند.
در این انیمهها شخصیت اصلی دارای قدرتهای فراطبیعی است و میتواند کارهای عجیبی انجام دهد. قدرتهای آنها شبیه به جادو است، اما جادو نیست. از نمونههای این قدرتها میتوان به پروازکردن، قدرت بدنی بسیار بالا یا داشتن مشتهای قوی اشاره کرد. این ژانر در بیشتر اوقات با کمدی و ماوراءالطبیعی ترکیب میشود. آکیرا، آکادمی قهرمان من، موب سایکو 100، مطرود و... از نمونههای این ژانر هستند.
این انیمهها به حوادث و رویدادهای تاریخی در ژاپن باستان و دورۀ فئودالی اشاره دارد. فضاهای دیگر در این ژانر قرون وسطی و عصر میانۀ اروپا را شامل میشود که البته کمتر در انیمهها دیده شده است. روورونی کنشین، فوشیگی یوگی، رز ورسای، کلاغ قصر داخلی، سلسلل یشمی و... از نمونههای این ژانر هستند.
بیشتر انیمههای این ژانر سینمایی هستند و تمرکز آن اغلب بر روی جنگ، مبارزات و اهداف گروه خاصی از سربازان ارتش است. داستان این انیمهها نیز مطابق با احساسات یک فرد ارتشی روایت میشود. آثار این سبک بیشتر با ژانرهای علمی-تخیلی، مکا و اکشن ترکیب میشود. دروازه، ساگای تانیای شرور، مجموعه کانتای، دختران و تانک و... از نمونههای این ژانر هستند.
در این ژانر، پلیسها و کارآگاهان پلیس در داستان نقش اساسی بازی میکنند یا تأثیر زیادی در روند داستان دارند. آثار این سبک جنبههای پلیسی یک داستان جنایی را بهنمایش درمیآورند. استخوانهای زیبا: تحقیقات ساکوراکو، شما دستگیر شدهاید، لوپین سوم و... از نمونههای این ژانر هستند.
ژانر جنایی شامل انیمههای معماگونهای میشود که در اکثر مواقع شخصیت اصلی یک کارآگاه یا فردی است که درگیر یک حادثه میشود و سعی در حل و فصلکردن آن دارد. بیشتر انیمههای این ژانر مخاطب را مجبور به حدس و گمان میکنند تا هوش او را درگیر کنند. این سبک از آثار بیشتر با ژانرهای روانشناختی، رازآلود و پلیسی ترکیب میشوند. پاکشده، باکانو، کلاهبردار بزرگ، موریارتی وطنپرست، رژۀ مرگ و... از نمونههای این ژانر هستند.
یکی از ژانرهای تاریک، پیچیده و عمیق انیمهها Dementia است که داستانهای کاملاً چندلایه دارد و حقایق جامعه را از دید افراد فاسد بهتصویر میکشد. اغلب انیمههای این ژانر بسیار درگیرکنندهاند و هیچ تلاشی برای پوشاندن محتوای خود نمیکنند. این آثار کاملاً جدی هستند و کوچکترین نشانی از طنز در آنها دیده نمیشود. این ژانر جنبۀ تاریک خود را مدیون جَو جامعه یا برخی از شخصیتهاست که جنبههای تاریک و فاسد یک انسان را بهتصویر میکشند. به NHK خوش آمدید، عامل پارانویا، فرشتگان مرگ و... از نمونههای این ژانر هستند.
در این انیمهها شخصیت اصلی و وقایع داستان به شیاطین ربط پیدا میکنند یا ممکن است شخصیت اصلی خود یک شیطان باشد. داستان این انیمهها بیشتر دربارۀ جنگهای شیاطین یا ارواح شیطانی و دیوهاست که در دنیاهایی تاریک اتفاق میافتد. این شیاطین میتوانند از پیشینۀ کتابهای مقدس باشند یا از فرهنگ ژاپنی آمده باشند. ژانر Demons فقط با ژانر وحشت ترکیب نمیشود، بلکه میتواند با تمامی ژانرها حتی کمدی نیز تلفیق شود. شیطان کارمند پارهوقت، هاتاراکو مائو سما، اینویاشا، جنگ صلیبی کرونو، باتلر سیاه و... از نمونههای این ژانر هستند.
این ژانر تمرکز فراوانی بر روی خونآشامها دارد و آنها نقش اساسی را در داستان ایفا میکنند. در این انیمهها یا شخصیت اصلی خونآشام است یا داستان دربارۀ ارتباط انسانها با خونآشامهاست. این ژانر میتواند با ژانرهای کمدی، اکشن، عاشقانه، درام و... ادغام شود. اسرافیل پایانی، شوالیۀ خونآشام، میو پرنسس خونآشام، رقص در باند خونآشام و... از نمونههای این ژانر هستند.
انیمههای این ژانر به حوادث غمانگیز و پدیدههایی که شخصیتها را عمیقاً تحتتأثیر قرار میدهد اشاره دارد. تراژدی در انواع مختلفِ حادثهای، تصادفی، بدشانسی و مرگ دیده میشود. این انیمهها بسیار احساسیاند و میتوانند مخاطب را منقلب کنند. توکیو هشت ریشتر، تکنولایز، کلاناد، وزش طوفان و... از نمونههای این ژانر هستند.
انیمههای آخرالزمانی داستانهایی دارند که در آینده و آخرالزمان رخ میدهند؛ به این معنا که جهان نابود شده و انسانها در آستانۀ انقراض هستند. این سبک در گذشته بهصورت موضوعی مستقل کار میشده است، اما امروزه بهدلیل هجوم آثار زیادی با این زمینه باعث شد که بهتنهایی به یک ژانر فرعی تبدیل شود. آثار این سبک بیشتر با ژانر اکشن و روانشناختی ترکیب میشوند. از جهان جدید، حمله به تایتان، سیدونیا نو کیشی، شین سکای یوری، کابانری از قلعۀ آهنی، صدای آسمان و... از نمونههای این ژانر هستند.
ایچی یک واژۀ عامیانه است که از حرف H در کلمه Hentai گرفته شده و به معنای منحرف است. این ژانر فرعی مملو از صحنههای جنسی و اروتیک است، با این حال جانب میانه را رعایت کرده و از حد و حدود عبور نمیکند تا تماشاگر عادی هم بتواند آن را تماشا کند. فیلمنامههای این ژانر بیشتر از دلالتهای تلخ و موقعیتهای طنزآمیز نشأت میگیرد. امروزه این ژانر بسیار محبوب است زیرا آثار زیادی در هر فصل تولید میشود. معمولاً این ژانر با کمدی همراه است و این دو یکدیگر را تکمیل میکنند. سائکانو، شیمونتا، دبیرستان DxD، کیجو، به عشق Ru و... از نمونههای این ژانر هستند.
هنتای در زبان ژاپنی به معنای «منحرف» است و شامل انیمههای بالای ۱۸سال میشود. برهنگی و مسائل صریح جنسی از مضامین اصلی این ژانر هستند و برخلاف ایچی در این ژانر فقط بر محتوای جنسی تمرکز میشود نه روایت و خط داستان؛ بههمین دلیل است که انیمههای این ژانر کوتاه و بیمحتوا هستند.
اگر در یک انیمه، مردی توسط چند شخصیت زن احاطه شده و همگی او را میستایند و او به همۀ آنها بیمیل است، در حال تماشای انیمهای از ژانر فرعی حارم یا حرمسرا هستید. این نوع نمایش بهطور معمول بیش از دو شخصیت زن را برای یک مرد مجرد نشان میدهد که ممکن است هیچ داستان عاشقانهای هم در پی نداشته باشد. این ژانر معمولاً با ژانر کمدی یا عاشقانه ادغام می شود. نیسکوئی، ماکن کی، سکیری، دبیرستان DxD، به عشق Ru و... از نمونههای این ژانر هستند.
برعکس ژانر حارم، در این ژانر جای نقشهای جنسیتی تغییر پیدا کرده است. در این انیمهها یک شخصیت زن مجرد توسط چند مرد احاطه شده و علیرغم بیمیلی زن، مردان به او ابراز علاقه میکنند. انیمههای این سبک معمولاً با ژانر کمدی و عاشقانه تلفیق میشوند. میزبان باشگاه دبیرستان اوران، گل دیواری، سبد میوه، پریتر و... از نمونههای این ژانر هستند.
ایسکای بهمعنای «دنیایی دیگر» معمولاً دارای روایتی است که در آن قهرمان داستان بهنحوی به دنیایی متفاوت منتقل میشود. این دنیای جدید بیشتر اوقات در یک محیط فانتزی است که گاهی با ویژگیهای بازیهای JRPG بهتصویر کشیده شده است. این نوع انیمهها آنقدر رایج شدهاند که در حال حاضر واکنش تندی علیه آنها بهراه افتاده است. مسابقات داستانی در ژاپن نیز نوشتن داستانهای isekai را بهدلیل اشباعشدن بازار کتاب از این موضوع، ممنوع اعلام کرده است. دروازه، کونوسوبا، پاسخ: صفر، هنر شمشیرزنی آنلاین، فلپ فلپ و... از نمونههای این ژانر هستند.
ژانر یوری نسخۀ بالغ و واضح شوجو است. شخصیتهای زن در آن بالغتر و روابط میان آنها نیز جدیتر است. یوری کوما آرشی، ترفند ساکورا، وحشت توتفرنگی، کانازوکی نو میکو، سیمون و... از نمونههای این ژانر هستند.
ژانر یائویی نیز مشابه آثار شونن است. مردان در این نوع انیمهها بالغتر و روابط میان آنها جدیتر است و بر صمیمیت نیز تأکید میشود. جونجو رومانتیکا، گرانش، این پسر یک جادوگر حرفهای است، مرحلۀ عشق و... از نمونههای این ژانر هستند.
در نگارش این مطلب از منابع مختلف از جمله مقاله "انیمه چیست؟ معرفی ژانرهای انیمه و مانگا" و همچنین مقاله "معرفی تمام زانرهای انیمه و مانگا" استفاده شده است.
همچنین پیشنهاد میکنیم مقالهی " معرفی ژانرهای اصلی انیمه" در سایت کدومو را هم مطالعه کنید.
1 دیدگاه