قصه گویی برای کودکان نقش مهمی در پرورش شخصیت و خلقیات آنها دارد و به والدین برای برقراری رابطه عاطفی عمیقتر با فرزندان کمک میکند. در بعضی موارد یک قصه چنان تأثیری بر زندگی و آینده کودک میگذارد که گمان میرود با آموزش از راههای دیگر نمیتوانید به اهداف تربیتی خود برسید.
این روزها پدر و مادرها بهجای خواندن و تعریف کردن داستان، ترجیح میدهند کودکشان را با تماشای کارتون موردعلاقهشان بخوابانند. قصهگویی که از لذتهای سادهٔ دوران کودکی است، مزیتهای بسیاری به همراه دارد. پدر و مادرها باید هر شب، زمانی را صرف قصهگویی برای بچهها کنند.
خواندن کتاب داستان با صدای بلند اصلا کار سختی نیست. اگر وقت کافی ندارید، میتوانید یکی از داستانهایی را که بلدید تعریف کنید، خاطرهای از روزهای کودکی خودتان بگویید یا متنی را از روی گوشی همراهتان بخوانید. مزیتهای قصهگویی، بهویژه برای خردسالان، کودکان پیشدبستانی و دبستانیها بیشمارند.
مزیتهای قصه گویی برای کودکان
1- پرورش عادت کتابخوانی در کودک
از مزیتهای قصه گفتن و کتاب خواندن برای کودک تشویق و ترغیب او برای کتابخوانی است. همچنین کودکان با الگوبرداری از والدین کتابخوان خود این عادت را پرورش میدهند. بنابراین توصیه میکنیم والدین نیز جهت افزایش آگاهیهای خود و آموزش کتابخوانی به کودک به صورت غیر مستقیم، زمانهایی را در حضور فرزند خود به مطالعه کتابهای مفید اختصاص دهند.
- پایهریزی ارزشهای درونی
کودکان در سراسر دنیا عاشق داستان هستند. آنها دوست دارند از شخصیتهای موردعلاقهشان بشنوند و گاهی هم از آنها تقلید میکنند. با تعریف کردن داستانهایی با پیامهای معنادار، بیتردید ارزشهایی مانند دانایی، روراستی، شجاعت و … در سن پایین در آنها ریشه میگیرند.
- گوش دادن و تمرکز کودک تقویت میشود
برای بیشتر کودکان تمرکز روی یک چیز در طولانی مدت سخت است و آنها بیشتر علاقه دارند صحبت کنند. قصه گویی برای کودکان باعث میشود توجه آنها به یک موضوع بیشتر شود و مهارت گوش دادن فعال در آنها تقویت میشود.
- نشان دادن ریشهها و ویژگیهای فرهنگی
با تعریف داستانهای رایج برای کودکان یا خاطراتی از کودکی خودتان، بچهها با آداب و سنتهای گوناگون خانوادگی و اجتماعی آشنا میشوند. تعریف داستانهایی دربارهٔ افراد مختلف فامیل، آنها را با پیشینهٔ خانوادگی و نسبشان آشنا میکند.
- تقویت مهارت زبانی کودک
خواندن داستان با صدای بلند، کودک را با زبان، واژهها و عبارتهای جدید آشنا میکند. این روشی کارآمد برای آموزش کلمات تازه و چگونگی تلفظ عبارتهاست.
- ابزاری عالی برای تیز شدن حافظه
چند روز بعد از خواندن داستان برای کودک از او بخواهید که دوباره داستان را برای شما بگوید یا از او بخواهید تا جایی که تاکنون اتفاق افتاده تعریف کند. این یک راه بسیار خوب برای تقویت حافظه و تمرکز است.
- تقویت مهارت شنیداری کودک
بیشتر بچهها نمیتوانند برای مدت طولانی بر موضوعی خاص تمرکز کنند. همچنین معمولا به حرف زدن بیشتر از گوش دادن علاقه دارند. قصهگویی نهتنها توانایی تمرکز کودک را تقویت میکند بلکه آنها را مشتاق شنیدن و فهمیدن میکند.
- خلاقیت و قدرت تخیل را ارتقا میدهد
گوش دادن به یک داستان باعث میشود تا کودک همه شخصیتها، مکانها، اشکال و... را در یک محیط بصری واقعی تصور کند. تداوم این کار باعث افزایش تخیلات کودک میشود، خلاقیت کودک را بالا میبرد و به ذهن کودک کمک میکند که آزادانه ایدههای خود را پرورش دهد.
- گسترش دید کودک
کودکان بهسادگی امکان رویارویی با فرهنگها و شرایط اجتماعی کشورهای مختلف دنیا را ندارند. با قصهگویی برای کودکان، آنها را با مکانها و فرهنگهای گوناگون سراسر جهان آشنا میکنید. سعی کنید قصههای متنوعی از کشورها و فرهنگهای متفاوت برای کودکان بخوانید تا دید و درک آنها را گستردهتر کنید.
- تربیت علمی آسانتر
قصه گویی برای کودکان زمینه یادگیری علمی دارد. داستان گویی کودک را برای یادگیری موضوعات مختلف مشتاقتر میکند. کودک زمانی که در دنیای واقعی با موضوعات مشابه قصه رو به رو میشود، کنجکاوی بیشتری نشان میدهد.
- تقویت مهارتهای ارتباطی
گاهی کودکان با وجود اینکه لبریز از
حس کنجکاوی هستند، برای پرسیدن تردید دارند! قصهگویی به کودک در فراگیری هنر طرح پرسشهای درست، کمک میکند. همچنین به آنها نشان میدهد چطور مکالمه کنند و
اعتماد به نفس آنها را تقویت میکند. خواندن و شنیدن داستان بهشکلی تکرارشونده، توانایی سخنوری کودکان را بهبود میبخشد.
- کمک به مواجهه آسان با موقعیتهای دشوار
وقتی کودک در شرایط پیچیده قرار میگیرد باعث سردرگمیاش میشود. داستانهایی که شخصیتهای آن در شرایط دشوار قرار میگیرند به کودک کمک میکند که بهتر شرایط پیچیده را درک کند. حتی ممکن است از روشهای حل مسئله که در داستانها و توسط شخصیتها بیان میشود، استفاده میکند. برای آشنایی با مهارت
حل مسئله کلیک کنید.
- قصه فرصت مناسبی برای پرورش
بچهها گوش دادن به قصه را دوست دارند. آنها معمولا به تقلید از شخصیتهای مورد علاقه داستانی خود میپردازند. با گفتن قصههای معنی دار، میتوان از سنین کم بعضی از ویژگیها مانند شجاعت، صداقت، صبوری و... را به روان کودک تزریق کرد.
به این نکتهها هنگام قصه گویی برای کودکان توجه کنید
۱. میزان طولانی بودن داستان
داستان نه باید خیلی کوتاه باشد و نه خیلی طولانی. یک داستان خیلی کوتاه شاید نتواند پیام را بهدرستی منتقل کند و یک داستان بلند هم شاید برای کودکان خستهکننده شود و جذابیتش را از دست بدهد؛ بنابراین با در نظر گرفتن سن و شرایط مخاطب در مورد میزان طولانی بودن داستان تصمیم بگیرید.
۲. شرایط مناسب
هنگام قصه گویی برای کودکان یک مکان و فضای راحت انتخاب کنید. یک فضای مناسب حس و حال خوب را ایجاد میکند.
۳. مقدمه مناسب
اگر میخواهید قصهای بگویید، درباره جایی که داستان را از آن شنیدهاید و کسی که آن را برایتان تعریف کرده است یا مکانی که قصه در آن رخ داده، صحبت کنید. برای کودک بگویید این داستان چه کمکی در زندگیتان کرده است و فکر میکنید چه فایدهای برای او داشته باشد. تلاش کنید از همان ابتدا احساس اشتیاق و علاقهمندی را در کودک بیدار کنید.
۴. حالتهای چهره متناسب با داستان
هنگامیکه مشغول قصه گویی برای کودکان هستید، از حرکتهای دست و حالتهای چهره خود کمک بگیرید و تلاش کنید این حرکتها متناسب با قصه باشد. حتی میتوانید صداهای گوناگون دربیاورید یا از کودک بخواهید این کار را انجام دهد تا داستان جذابتر شود.
۵. بلند و شمرده
با صدای بلند و رسا اما درعینحال شمرده و آهسته قصه گویی کنید. صدایتان باید بتواند احساسات مختلف داستان را برای کودکان بیان کند. تن و لحن صدای خود را هنگام قصه گویی تغییر دهید و هر کجا لازم است درنگ کنید.
۶. مشارکت دادن کودک
تلاش کنید با استفاده از جملهها مختلف و مطرح کردن پرسشهایی مانند: «تو میدانی؟» او را هم در جریان قصه گویی شرکت دهید. شما میتوانید درباره پیام داستان هم از کودک سؤال بپرسید و به این روش او را در فعالیت شریک کنید.
1 دیدگاه