گزارش مختصر حضور کدومو در نمایشگاه کتاب ۱۴۰۲

کدومو (Kodoumo.ir) در نمایشگاه کتاب تهران در اردیبهشت سال 1402، با حضور در بخش کودک و نوجوان فعالیت‌های خود را آغاز کرد. کدومو در این فعالیت‌ها به کمک کارشناسان و اساتید خود در نظر داشت با ترکیب فعالیت‌های آموزشی و سرگرمی، مخاطبان را به غرفۀ خود جذب کند تا با خدمات آموزشی کدومو آشنا شوند و همچنین آوردۀ مناسبی برای نمایشگاه کتاب داشته باشند.

نگاهی به آمار حضور کدومو در نمایشگاه کتاب 1402:

 

این خدمات در بخش‌های زیر انجام شد:

الف) بازی‌های محیطی با رویکرد سرگرم‌آموزی

دیوار کلافی کدومو

کدومو در این دوره از نمایشگاه کتاب طرح دیوار کلافی خود را اجرا کرد. این طرح هم مورد استقبال خانواده‌ها واقع شد و هم سایر فعالان حوزۀ کتاب. بسیاری از والدین به‌همراه فرزندانشان در این نظرسنجی بصری شرکت کردند و بسیاری از فعالان و مجموعه‌ها دربارۀ این طرح از کدومو مشورت گرفتند.

در این طرح، که نمونه‌های خارجی موفقی نیز دارد، مخاطبان با استفاده از کلاف‌های رنگی و میخ‌ها، نظر خودشان را دربارۀ سوالاتی که روی دیوار پرسیده شده می‌گویند. در نهایت، شمای کلی از برایند نظرات به شکل بصری به دست تهیه‌کنندگان آن می‌رسد.

بعد از تعیین جنسیت کودکان و نوجوانان، آنها به این سوال پاسخ می‌دادند که در فضای بازی‌های دیجیتال بیشتر به چه ژانری مشغول هستند. این سوال همچنین دربارۀ فیلم‌ها و انیمیشن‌ها و مهمتر از همه، کتاب‌ها نیز پرسیده می‌شد.

                       

بیشترین گروه سنی که در این آزمایش شرکت کردند، گروه سنی 8 تا 12 سال بود.

در بخش کتاب، بیشترین ژانری که مورد نظر شرکت‌کنندگان بود، ژانر «وحشت» بود.

در بخش بازی دیجیتال، مورد استقبال‌ترین ژانر، بزن‌بزن بود.

در بخش فیلم و انیمیشن نیز، ابتدا هالیوودی، بعد ایرانی و سپس انیمه مورد استقبال قرار گرفت.

در این آزمایش بصری، حدود 800 نفر در طی روزهای حضور کدومو در نمایشگاه کتاب شرکت کردند.

کدومو می‌شناسی؟ (نظرسنجی شخصیت‌های محبوب فیلم و انیمیشن)

دیگر بازی محیطی در غرفۀ کدومو که نظر بسیاری از مخاطبین را جمع کرد با این هدف برگزار شد که محبوب‌ترین شخصیت‌های مدنظر کودکان و نوجوانان در فیلم‌ها و انیمیشن‌ها و بازی‌های معروف به انتخاب خود آنها طی یک فرایند جذاب تعیین شود.

دیوار غرفۀ کدومو، به شخصیت‌های معروف و پرمخاطب این آثار در فیلم‌ها و انیمیشن‌ها و بازی‌های معروف اختصاص یافت. هرکدام از این شخصیت‌ها یک عکس داشتند که مخاطبان با رای دادن به آنها می‌گفتند که کدام یک دارای محبوبیت بیشتری نزد آن‌ها بوده است.

                         

در این بازی محیطی، حدود 2000 نفر در طول روزهای برگزاری نمایشگاه شرکت کردند. محبوب‌ترین شخصیت‌ها در این آزمایش به شرح زیر بودند:

• بتمن
• چارلی و کارخانۀ شکلات‌سازی
• شخصیت‌های اصلی فیلم اینتراستلار
• شخصیت‌های اصلی سریال اسکوئیدگیم
• شخصیت گوست در بازی ندای وظیفه
• در درجۀ دوم نیز شخصیت‌های زیر دارای محبوبیت بودند:
• جودی ابوت
• سید در عصر یخبندان
• آنابل در فیلم آنابل

اتاق رسانۀ کدومو

دنیای گستردۀ فیلم و انیمیشن، بدون مرز است و ایجاد محدودیت بر آن بسیار سخت‌تر از قبل شده. از طرفی، والدین نیز فرصت کمتری دارند تا بر محتوای این آثار آگاهی پیدا کنند. همچنین عمدۀ این آگاهی از طریق خواندن متون یا شنیده‌هایشان دربارۀ یک فیلم یا انیمیشن است. تماشای بی‌واسطۀ جنبه‌های مختلف این آثار، معمولا دور از دسترس والدین و مربیان است تا بتوانند به عمق این تاثیرات پی ببرند.

در میانۀ غرفۀ کدومو، اتاقی با دیوارهای مشکی و به شکل استودیو تعبیه شد. در این اتاق، به همراه 4 نمایشگر، ویدئوهایی از فیلم‌ها و انیمیشن‌های پرمخاطب به والدین و مربیان نمایش داده می‌شد. در این بخش، والدین با تصاویری از این آثار مواجه می‌شدند که شاید تا پیش از این از آن اگاهی نداشتند. هدف از اتاق رسانۀ کدومو، آشنایی مربیان و والدین با محتوایی از فیلم‌ها و انیمیشن‌ها بود که از آن اطلاع چندانی ندارند. صحنه‌های خشونت‌بار، ترسناک و ... از جملۀ این موارد بود که طی یک سناریو، به آن‌ها نمایش داده شد.

در انتها والدین، تحت تاثیر یافته‌های خود در اتاق رسانه به سمت اتاق مشاورۀ کدومو می‌آمدند تا به کمک مشاوران کدومو به دنبال راه چاره در مواجهه با آثار اینچنینی روی فرزندان خود باشند.

ب) طرح‌های آموزشی

باشگاه خانوادۀ کدومو

در دنیای رسانه‌ای امروز، اهمیت کنشگری مردم و فعالان رسانه چندبرابر شده است؛ اما عنصر خانواده شاید مهمترین پایگاهی است که لزوم فعالیت آن در دنیای امروز احساس می‌شود. مسأله‌ی کودک و نوجوان بیش از پیش تبدیل به مسأله‌ای چندبعدی شده است و نمی‌توان آن را بدون یاری خود خانواده‌ها صورت‌بندی و حل کرد. مادران، پدران و مربیان در موضوعات و مسائل مرتبط با کودک و نوجوان عناصر مهمی هستند که با نادیده گرفتن آنها، فرایندهای تربیتی هرگز کامل نخواهد شد.

بسیاری از فعالیت‌هایی که با دغدغۀ تربیت کودک و نوجوان تعریف می‌شوند با محوریت تولید محتوا و ... فعالیت‌هایی یک‌سویه هستند و نهایتا به دریافت بازخوردهایی از خانواده‌ها اکتفا می‌کنند. در حالی که چگونگی ایفای نقش اعضای خانواده، خصوصا والدین در این مسیر، بسیار تعیین‌کننده است.

ایجاد فضای امنی برای والدین جهت کنشگری فعال در حوزۀ تربیت کودک و نوجوان، از همین جهت حائز اهمیت است.

در کشور ما نیز، بسیاری از اتفاقاتی که دامن‌گیر حوزۀ کودک و نوجوان می‌شود حلقۀ مفقوده‌ای دارد که همین کنشگری است؛ به‌طور مثال، نمایش فیلم‌هایی که برای تماشای آنها مناسب نیست، اغلب از طریق ایفای نقش‌های حاکمیتی و رسمی پیگیری می‌‍شود؛ در صورتی که در بسیاری از نمونه‌های موفق، می‌توان این امر را به خود خانواده، مربیان و والدین سپرد. از این موضوع به عنوان «تنظیم‌گری نرم» یاد می‌شود.

ایجاد زمینه‌ای جهت سازمان‌دهی جمعی از والدین و مربیان دغدغه‌مند نسبت به مسائل تربیتی، از ضروریات امروز کشور است. در بسیاری از کشورهای دیگر، نمونه‌های موفقی از انجمن‌های فعال و باشگاه‌های والدین و مربیان وجود دارد که طبق تعهدات خود، نسبت به مسائل فرزندان خود، کنشگری می‌کنند. در حالی که جمع‌های فعال مختلفی نسبت به حقوق خود یا دیگران در کشور فعالیت می‌کنند، وجود انجمن، جمع، باشگاه و ... از والدین و مربیان که به‌شکل منظم، وظیفۀ حراست نرم از حقوق کودک و نوجوان را برعهده داشته باشند، بسیار ضروری به نظر می‌رسسد.

باشگاه والدین و مخاطبین کدومو، یک باشگاه خدماتی و خوشگذرانی است. خدماتی مانند آموزش، اشتراک تجربه و استفاده از تجربه افراد، تخفیف امکاناتی برای خانواده، ایجاد فضایی برای اثرگذاری و برگزاری دورهمی و رویداد های مختلف با هدف خلق تجربه‌ای جدید.

این خدمات را در یک نگاه می‌توان اینچنین خلاصه کرد:

• برگزاری دوره‌های آموزشی
• برگزاری رویدادهای مفرح با پیرنگ آموزش
• برگزاری اردوهای مختلف برای والدین و خانواده‌ها
• ولاگ تفریحی
• اشتراک نظر دربارۀ مسائل روز (مثلا موج کره‌ای)
• برگزاری دورهمی‌های اشتراک تجربه والدگری
• تخفیف در امکانات ویژه خانوادگی
• به‌کارگیری والدین فعال‌تر در برنامه‌های تولید محتوا و ...

والدین و مخاطبین که با غرفۀ کدومو آشنا شدند، در انتها عضو باشگاه مخاطبین و والدین کدومو شدند. کدومو توانست بیش از 1100 نفر به باشگاه والدین و مخاطبین خود در این نمایشگاه اضافه کند. این کار، پس از آشنایی آنها با خدمات کدومو، از طریق سایت و فرم‌های مکتوب صورت گرفت.

فهرست کتاب کدومو

خدمت متفاوت و پراستقبال دیگری که کدومو در این دورۀ نمایشگاه نیز به انجام رساند، پیشنهاد فهرست کتاب‌های مناسب برای کودک و نوجوان در قالب بروشورهای چاپی رنگی بود. اتفاق کم‌نظیر دیگری که در این فهرست‌های پیشنهادی افتاد این بود که به جز تعیین رده‌بندی سنی، یک دسته‌بندی موضوعی دقیق نیز والدین را در انتخاب کتاب مناسب یاری می‌کرد.

نمونه‌ای از این فهرست‌ها:

مخاطبان، ضمن خرید و تهیه این فهرست‌ها از خدمات مشاورۀ مشاورین بخش کتاب کدومو نیز بهره‌مند شدند. بیش از 150 فهرست از طریق کدومو در این نمایشگاه به دست مخاطبینی رسید که قصد خرید و تهیه آن را داشتند.

دوره‌های آموزشی کدومو

کدومو در این دوره از نمایشگاه کتاب، اقدام به طراحی دوره‌های آموزشی و رویدادهای تربیتی برای والدین، مربیان و همچنین نوجوانان کرد. نمایشگاه کتاب، فرصت خوبی بود برای اینکه مخاطبین با محتوای این دوره‌ها از طریق کارشناسان ما آشنا شوند و پیش‌ثبت‌نام آنها صورت بگیرد. دوره‌هایی که در نمایشگاه کتاب عرضه شد، موارد زیر بود:

                                

                             

                             

                             

تور نمایشگاه گردی کدومو

کدومو به طریق سال 1401، در نمایشگاه کتاب سال 1402 نیز اقدام به برگزاری تور گردش در نمایشگاه کتاب کرد. این تورها که یکی از خدمات پرطرفدار کدومو بود، با اینکه بخش عمدۀ آن به شکل ثبت‌نامی انجام شد، 5 بار در این دوره از نمایشگاه اتفاق افتاد.

این تورها برای مخاطبین زیر به شکل جداگانه طراحی و برگزار شد:

والدین و مربیان دارای فرزند کودک

نوجوانان

والدین و مربیان دارای فرزندان نوجوان

مدیران، تصمیم‌گیران

فعالان تربیتی

در جریان برگزاری این تورها، حدود 50 خانواده با نمایندگی اعضای خود شرکت کردند.

در هر برنامه، متقاضیان شرکت در برنامه، باتوجه به ردۀ سنی و فراخوان اعلامی، در نمایشگاه کتاب حضور یافتند. کارشناسان مربوط به برنامه، ضمن ارائۀ مقدمات، به همراه شرکت‌کنندگان طبق نظم از پیش تعیین شده، بازدید از غرفه‌ها را آغاز کردند.

در بازدید از هر غرفه کودک و نوجوان، کارشناس به ارائه توضیحاتی دربارۀ انتشارات مربوط پرداختند و آن را از جهات کیفی، فنی و محتوایی مورد بررسی قرار دادند. سپس فهرستی از کتاب‌های برجسته‌تر آن انتشارات را معرفی کرده و دربارۀ جوانب مختلف آنها توضیحاتی را ارائه کردند. این توضیحات و مشاوره‌ها بسته به مخاطب هر تور متفاوت بود؛ به‌طور مثال، در تور والدین که بدون کودکان خود آمده‌اند، کارشناسان نمونه‌های مناسب و همچنین نامناسب از کتاب‌های مختلف را ارائه داده و به والدین جهت انتخاب دقیق‌تر نگاه و راهنمایی کردند.

همچنین مخاطبان تور، حین گفتگو با کارشناس یا کارشناسان، سوالات خود را نیز از آنها پرسیدند. بنابراین، مشاورۀ کتاب نیز، به شکل شخصی‌سازی‌شده و منطبق بر هر انتشارات و کتاب‌های آن، در طول این تورها انجام شد.

مخاطبان تور، ضمن پذیرایی و استراحت، غرفه‌های انتشارات‌های مهم را به همراه کتاب‌های برجستۀ آنها شناختند و همچنین آشنایی نسبتا خوبی نسبت به معیارهای انتخاب کتاب مناسب برای کودک و نوجوان پیدا کردند.

در جریان برگزاری این تور، اقدامات زیر انجام شد:

• ثبت نام خانواده ها متناسب با برنامۀ هر تور
• معارفۀ تور به خانواده‌ها پیش از حرکت
• آشنایی با انتشارات‌های مهم کودک و نوجوان
• آشنایی والدین و مربیان با کتاب‌های مناسب کودک و نوجوان
• آشنایی والدین و مربیان با کتاب‌های ناهنجار کودک و نوجوان
• آشنایی نوجوانان با کتاب‌های مناسب نوجوان و نحوۀ انتخاب سالم
• آشنایی کودکان با کتاب‌‌های مناسب و کتابخوانی
• آشنایی با تازه‌های نشر
• آموزش چگونگی انتخاب کتاب مناسب برای کودک