هشت ویژگی انیمیشن خانوادگی

برای تماشای یک انیمیشن در جمع خانواده پیش از هر‌چیز باید درباره‌ی ویژگی‌های یک انیمیشن خانوادگی بدانیم. به طور خلاصه انیمیشنی خانوادگی است که ویژگی‌های زیر را دارا باشد‌: طیف سنی گسترده‌ای را در بر گیرد، برای هر رده‌ی سنی آورده‌ای مثبت داشته باشد، بی‌اخلاقی‌ها و ناهنجاری‌های اجتماعی در آن تقبیح شود، دوبله‌ی مناسب داشته باشد، خانواده در آن انیمیشن به عنوان محیطی امن نمایش داده شود، اختلافات خانوادگی در انیمیشن با منطق و گفتگو حل شود، انیمیشن بر اساس چالش‌های خانواده انتخاب شود و آثار انیمیشن توسط والدین کنترل و تعدیل شود. ‌به مناسبت روز خانواده به تفصیل ویژگی‌های یک انیمیشن خانوادگی مناسب را از نظر کدومو بررسی می‌کنیم:

۱)طیف سنی گسترده‌

در حالت ایده‌آل بهتر است محصولی برای تماشا انتخاب شود که خردسالان و کودکان زیر نه سال هم بتوانند همراه اعضای خانواده به تماشای آن بنشینند، اما به طور کلی انیمیشن خانوادگی باید حداقل مناسب رده سنی بالای نه سال باشد.

۲) انیمیشن برای هر رده‌ی سنی آورده‌ای مثبت داشته باشد

ما به انیمیشنی که برای هر رده‌ی سنی یک آورده و امتیاز مثبت به همراه دارد، انیمیشن خانوادگی می‌گوییم.

یعنی انیمیشنی سرگرم کننده که ناهنجاری‌های نا‌مناسب برای خردسالان و کودکان زیر ده سال به همراه نداشته باشد، کودک ده ساله علاوه بر سرگرم شدن بتواند پیام مثبتی از انیمیشن دریافت کند، همچنین باب گفتگو درباره مسائل مختلف را با نوجوان دوازده ساله باز کرده و ذهن او را درگیر کند، در واقع بهتر است انیمیشن در عین دور بودن از ناهنجاری‌ها و قابل فهم بودن، سطح مختصری از پیچیدگی را دارا باشد و موضوعاتی را مطرح کند که نوجوان بتواند با دیدگاه انتقادی آن‌ را بررسی کرده و به زوایای مختلف داستان بپردازد.

۳) تقبیح بی‌اخلاقی‌ها و نا‌هنجاری‌های اجتماعی

ناهنجاری اجتماعی هر آن چیزی است که در عرف یا قوانین اجتماعی مذموم شمرده می‌شود. از شلختگی گرفته تا قانون شکنی‌ها و خلاف‌های آن‌چنانی!

در انیمیشن خانوادگی یا باید با این ناهنجاری اجتماعی مقابله بشود تا جایی که به اصلاح بیانجامد یا مورد توبیخ قرار بگیرد و تقبیح شود. انیمیشنی که بی‌اخلاقی و  ناهنجاری اجتماعی در آن گسترده است  و مکرر چنین صحنه‌هایی را نمایش می‌دهد یا قهرمان داستان عامل ناهنجاری اجتماعی است، نمی‌تواند برای خانواده مناسب باشد.

۴)دوبله‌ی مناسب

گاهی در زبان اصلی انیمیشن، ناهنجاری‌های اجتماعی مانند بد ‌زبانی بسیار کم است، اما برخلاف تصور وقتی انیمیشن دوبله می‌شود، نکات منفی مانند اصطلاحات بزرگسالانه و شوخی‌های کلامی رایج در شبکه‌های اجتماعی و... منجر به افزایش رده سنی اثر نسبت به نسخه‌ی اصلی محصول می‌شود.

۵)نمایش خانواده به عنوان محیطی امن برای قهرمان داستان

انیمیشنی که در آن خانواده به عنوان محیط امن مطرح نمی‌شود، مناسب خانواده نیست. در برخی از انیمیشن‌ها به خصوص درمحصولات کمپانی والت‌دیزنی به وفور دیده می‌شود که از ابتدای داستان خانواده در مقابل فرزند قرار می‌گیرد، سد راه او می‌شود و این به خصوص درباره نقش پدر اتفاق می‌افتد. در نهایت این گونه انیمیشن‌ها هم می‌بینیم که حق با فرزند خانواده و قهرمان اثر بود که مقابل پدرش قرار گرفت و موفق هم شد. در برخی از انیمیشن‌ها موضوع از حد مخالفت با خانواده هم فراتر می‌رود و یک رابطه‌ی کاملا مخرب نمایش داده می‌شود. درانیمیشن‌های کلاسیک مثل سفید برفی و سیندرلا، خانواده کاملا حذف شده‌ و شخصیت اصلی یک شخصیت تنها و پر از دلشوره‌ها و نگرانی‌هاست. این نگرانی‌ها به مخاطب کودک هم منتقل می‌شود.

۶)حل اختلاف خانوادگی در انیمیشن با منطق و گفتگو

اختلافات خانوادگی در انیمیشن‌های خانوادگی باید با گفتگو و منطق حل شود. همچنین بهتر است به سطح اختلاف خانوادگی در انیمیشن شدت داده شود. مثلا در انیمیشنی مثل «زوتوپیا» سطح اختلاف فرزند و والدین پایین است، شخصیت اصلی داستان والدین محافظه‌کاری دارد که او را از تجربه‌های خطرناک بر حذر می‌دارند اما با فرزندشان رابطه‌ی خوبی دارند. در «کوکو» شخصیت اصلی در ابتدای انیمیشن از خانواده‌اش فرار می‌کند ولی در نهایت پیش آن‌ها بر می‌گردد (البته در حالی که سنت‌های خانواده را تغییر داده است). اما برای مثال در انیمیشن ویلوبی‌ها، خانواده محل نزاع است و رابطه‌ی فرزندان با والدین تا پایان داستان رابطه‌ای نا‌سالم و به دور از عاطفه است و در نهایت هم به علت بی‌لیاقتی والدین، فرزندان از والدین خود جدا می‌شوند.

۷)انتخاب انیمیشن بر اساس چالش‌های هر خانواده

بهتر است انیمیشن  متناسب با چالش‌هایی انتخاب شود که والدین و فرزندان با آن درگیر هستند و البته راه حل صحیح و منطقی حل این چالش‌ها باید در انیمیشن ارائه شود یا باب گفتگوی خانوادگی پیرامون موضوع مد نظر را باز کند.

والدین می‌توانند پیش از انتخاب انیمیشن با توجه به چالشی که در جریان تربیت فرزند خود دارند، به لیست‌های موضوعی و تربیتی سایت کدومو مراجعه کنند. برای مثال خانواده‌ای که می‌خواهد فرزند خود را به مطالعه‌ی کتاب ترغیب کند می‌تواند آثاری را که در «لیست کتاب‌خوانی» آمده است برای تماشا انتخاب کند. یا خانواده‌ای که می‌خواهد پیرامون رابطه‌ی احساسی با فرزندش گفتگو کند، می‌تواند به لیست «نوجوان‌های عاشق در فیلم و انیمیشن» مراجعه کند و درباره‌ی این آثار با فرزند خود گفتگو کند.

۸) کنترل اثر انیمیشن‌ها توسط والدین

توجه داشته باشید که بسیاری از انیمیشن‌ها می‌توانند با تاثیر‌گذاری مثبت والدین به انیمیشن خانوادگی تبدیل شوند و در عین حال اگر والدین منفعل باشند بسیاری از آثار خانوادگی ممکن است به انیمیشن‌هایی مخرب تبدیل شوند! با مطالعه‌ی توصیه‌های کارشناسان تربیتی در بخش «با فرزندان خود صحبت کنید» سایت کدومو، می‌توانید خود و فرزندتان را به تماشاگری فعال تبدیل کنید و از چالش انتخاب انیمیشن مناسب، یک فرصت تربیتی خوب برای خانواده‌ی خود فراهم کنید.