به شیرینی یک تدریس آنلاین

از وقتی پای ویروس کرونا به کشور باز شده است، کلاس و تخته و نمیکت جای خود را به کلاس‌های مجازی داده‌اند؛ اما این تعویض‌ها نقش معلمان را عوض نکرده و ارتباط میان آن‌ها و دانش‌آموزان را از بین نبرده است. در این مقاله به روش‌هایی اشاره می‌شود که معلمان با استفاده از آن‌ها می‌توانند آموزش مجازی بهتری داشته باشند و بهره‌وری کلاس‌هایشان را افزایش دهند.

ما فعالیت‌های معلمان را به دو دسته‌ فعالیت‌های همز‌مان با کلاس مجازی و فعالیت‌های بعد از کلاس مجازی (که بیشتر شامل توصیه‌هایی به دانش‌آموزان است) تقسیم کرده‌ایم.

فعالیت‌هایی که معلمان می‌توانند هم‌زمان با کلاس مجازی انجام دهند:

•  خوب است معلمان با نرم‌افزاری که با آن کلاس آنلاین برگزار می‌شود، آشنایی کامل داشته باشند و بتوانند از امکانات آن به‌راحتی استفاده کنند،
• بهتر است آموزگاران محتوای کلاس آنلاین را ذخیره کنند تا اگر تعدادی از دانش‌آموزان در جلسه‌ای غیبت داشتند یا بنابه هردلیلی به اینترنت دسترسی نداشتند، بعداً بتوانند از محتوای کلاس استفاده کنند. [caption id="attachment_5844" align="aligncenter" width="1260"] خوب است معلمان با نرم‌افزاری که با آن کلاس آنلاین برگزار می‌شود، آشنایی کامل داشته باشند.[/caption]
• قطعاً آموزش مجازی و حضوری با یکدیگر متفاوت هستند، بنابراین باید از نمایش متن‌های طولانی برای دانش‌آموزان پرهیز شود،
• بهتر است در کلاس آنلاین مطالبی بیان شود که برای بیشتر دانش‌آموزان مفید و متناسب با سطح علمی اکثریت است، این‌گونه نباشد که مخاطبِ کلاس‌های آنلاین، فقط تعداد کمی از دانش‌آموزان باشند.
• آموزگار باید از اینکه در یک زمان طولانی، تنهاگوینده‌ی کلاس باشد، بپرهیزد. به تعبیر دیگر باید زمان کلاس میان آموزگار و دانش‌آموزان تقسیم شود؛ به‌عنوان مثال پانزده دقیقه معلم تدریس کند و پنج دقیقه، دانش‌آموزان به شیوه‌های گوناگون مانند پرسش و پاسخ، آماده‌کردن مطالبی درباره‌ی محتوای آن جلسه و ارائه‌ی آن و حل تمرین مشارکت کنند. این چرخه می‌تواند تا پایان کلاس ادامه یابد.
• معلمان می‌توانند از تدریس خود فیلم بگیرند و قبل از کلاس آن را در اختیار دانش‌آموزان قرار دهند، سپس در زمان کلاس با دانش‌آموزان درباره‌ی محتوای تدریس‌شده گفت‌وگو کنند. دانش‌آموزان با استفاده از این روش می‌توانند با آمادگی بیشتری در کلاس حضور پیدا کنند،

آموزگار باید از اینکه در یک زمان طولانی، تنهاگوینده‌ی کلاس باشد، بپرهیزد.

• بهتر است آموزگاران ده درصد  اول زمان کلاس را به رفع اشکال و مرور مطالب جلسه‌ی قبل اختصاص دهند.
• معلمان باید دروس را به‌صورت مختصر و مفید ارائه دهند و از توضیح بیش از حد پرهیز نمایند.

بیشتر بخوانید: آموزش مجازی با طعم انزوا

فعالیت‌هایی که معلمان می‌توانند انجام آن‌ها را  بعد از کلاس مجازی به دانش‌آموزان توصیه کنند:

•  معلمان می‌توانند به دانش‌آموزان تمرین‌های مرتبط با موضوع تدریس‌شده را ارائه دهند و جواب تمرین‌هایشان را قبل از شروع جلسه‌ی بعد، تصحیح کنند. با این کار می‌توان با نقاط قوت و ضعف همه‌ی دانش‌آموزان آشنا شد و از شیوه‌ی تدریس خود بازخورد گرفت.
•  معلمان می‌توانند برای درس‌هایی مانند علوم تجربی از دانش‌آموزان بخواهند آزمایش‌های داخل کتاب را  در خانه انجام دهند و از خودشان حین انجام آزمایش فیلم بگیرند، سپس آن را با دانش‌آموزان دیگر به اشتراک بگذارند.
• خوب است معلمان در پایان هرجلسه سؤالی را که ذهن دانش‌آموزان را به خود درگیر می‌کند، ارائه کنند و از آن‌ها بخواهند تا جلسه‌ی بعد به پاسخ سؤال فکر کنند. می‌توان برای کسانی که به پاسخ درست دست می‌یابند، امتیاز خاصی درنظر گرفت.
• می‌توان برای ارزیابی دانش‌آموزان از آزمون‌های آنلاین استفاده کرد.
•  معلمان می‌توانند از دانش‌آموزان بخواهند از نرم‌افرازهایی که فهم مطالب درسی را برایشان بهتر می‌کند، استفاده کنند؛ به‌عنوان مثال برای فهم علوم تجربی می‌توان از آزمایشگاه‌های مجازی مانند آزمایشگاه مجازیِ سایت رشد و «Phet» استفاده کرد. نرم‌افزارهایی مانند «جئوجبرا» و «Math way» نیز  در فهم مباحث ریاضی به دانش‌آموزان کمک می‌کنند.
• معلمان از دانش‌آموزان بخواهند سؤالات متفرقه‌ای را که در طول کلاس برایشان ایجاد می‌شود، بعد از کلاس بپرسند و پیگیر سؤال‌هایشان باشند،
• در زمان تدریس حضوری و زمانی‌که دانش‌آموزان در مدرسه حضور دارند، عوامل زیادی برای دانش‌آموزان نقش محرک دارند و به دانش‌آموزان انگیزه می‌دهند، درحالی‌که این عوامل در کلاس‌های مجازی خیلی کمرنگ می‌شوند. بنابراین خوب است معلمان به انگیزه‌‌داشتن دانش‌آموزان و فعالیت‌های آنان توجه کنند و اگر احساس کردند دانش‌آموزی بی‌انگیزه است و در کلاس‌های مجازی فعالیتی ندارد، موضوع را با مشاوران مدرسه مطرح کنند تا بتوانند با کمک یکدیگر مشکل آن دانش‌آموز را برطرف کنند.

منابع:

فارغ‌زاده، نفیسه. (بررسی روش‌ها و ابزارهای آموزش مجازی به‌منظور ارتقاء کیفیت آموزش از دیدگاه اساتید). فصلنامه‌ی رهیافتی نو در مدیرت آموزشی، دانشگاه آزاد، واحد خدابنده، شماره‌‌ی 121.