نقد و بررسی فیلم استرداد (Esterdad)

"استرداد" فیلمی تاریخی است اما در همان ابتدای اثر، سازنده عنوان می‌کند که برداشتی آزاد از یک واقعه‌ است. در جریان جنگ جهانی دوم، علی‌رغم اعلام بی‌طرفی ایران، کشور توسط نیروهای متفقین اشغال شد. در اثر این اشغال ایرانیان زیادی جانشان را از دست دادند. پس از پایان جنگ، روسیه، آمریکا و انگلستان باید به دلیل خسارات ناشی از اشغال غرامت بپردازند اما هیچ‌گاه این غرامت به ایران پرداخت نمی‌شود.  تاریخ معاصر ایران سرشار از حوادث و اتفاقاتی است که دانستن آن برای نوجوان و جوان ضروری است. اطلاعات تاریخی به افراد کمک می‌کند تا بتوانند تحلیل درستی از وقایع کنونی جهان داشته‌باشند و هویت ملی خود را عمق ببخشند. همانطور که در فیلم گفته‌شد، بخش عمده‌ای از داستان با واقعیت مطابقت ندارد. مثلا حضور بانوان در ارتش پس از دهه چهل مجاز می‌شود بنابراین حضور ستوان گورانی در داستان استناد تاریخی ندارد. شخصیت‌های داستان پرداخت مناسبی ندارند و سیاه و سفید و گاه کلیشه‌ای هستند. به همین دلیل نمی‌توان تحلیلی درست از آنها داشت یا به عنوان الگو معرفی کرد. گفت‌وگو و جست‌وجو درمورد اتفاقات واقعی این دوران پس از تماشای فیلم می‌تواند فعالیتی لذت‌بخش و مفید در خانواده باشد.

فیلم بر آن است که مظلومیت مردم ایران را نمایش دهد. چه در زمان جنگ و چه در زمان صلح. حقی که مال ملت و برای غرامت است توسط کشورهای اشغالگر پرداخت نمی‌شود یا حتی اگر پرداخت می‌شود حکومت وقت ان را به صاحبان اصلی خود بازنمی‌گرداند.

شخصیت‌ها:

سرهنگ فرامرز تکین: ارتشی‌ای میهن‌پرست که مامور می‌شود تا به همراه یک گروه، 11 تن طلا را از روسیه به ایران بیاورد.

غزال گورانی: ستوانی ارتشی که اصالتا روسی است و به عنوان مترجم همراه گروه تکین می‌شود. او در ادامه به سرهنگ تکین علاقه‌مند می‌شود.

خان بابا کاووسی: نماینده دربار که به همراه تکین به روسیه می‌رود. او فردی مرموز و زیرک است و نقشه‌های زیادی در سر دارد.

داستان اثر:

10 سال پس از جنگ جهانی دوم، سرهنگ تکین مامور می‌شود تا به همراه افرادی به شوروی رفته و 11 تن طلا که غرامت روس‌ها به ایرانی‌ها است را بازگرداند. هوشیار که یکی از دوستان تکین است به او هشدار می‌دهد که قرار نیست مالی بازگردانده شود و او فقط قرار است طعمه‌ای برای سودجویان باشد. تکین به سفر می‌رود و در آنجا متوجه‌می‌شود هر یک از همراهان جداگانه برای دزدیدن طلاها نقشه می‌چینند. او سعی می‌کند تمام توطئه‌ها را خنثی کند بنابراین شبانه طلاها را بار کشتی می‌کند تا به آب‌های ایران برسد. در ایران اما دستور می‌رسد که باقی راه را باید با قطار بروند. در راه به آنها حمله می‌شود و تکین به عنوان خائن بازداشت می‌شود.

طلاها گمشده و تکین به عنوان مضنون قراراست اعدام شود. غزال با نقشه‌ای او را نجات می‌دهد و انها تصمیم می‌گیرند با یکدیگر فرار کنند. تکین اعتراف می‌کند که طلا پیش اوست و غزال پس از پرسیدن جای طلاها اقدام به قتل فرامرز می‌کند. اما متوجه می‌شود این هم نقشه‌ی تکین بوده‌است و از ابتدا اصلا طلایی وجود نداشته که بخواهند میان مردم پخش کنند.