نقد و بررسی کتاب تنها کلاغ آبی چمنزار (Ainoa sininen varis)

خشونت و صحنه ترسناکی در این داستان وجود ندارد.

صفحه پایانی دارای ابهام است و نویسنده به‌طور کامل مشخص نمی‌کند که بالاخره کلاغ آبی دوستی شبیهِ خودش پیدا کرد یا نه.

پایان داستان مثبت و امیدوارکننده است و مخاطب را از لحظه‌های غم‌انگیز میانی کتاب دور می‌کند.

داستان دارای صحنه‌های غم‌انگیز است که می‌تواند بر روحیه کودک اثر بگذارد؛ صحنه‌هایی که مرتبط به تنهایی کلاغ آبی است و او در خلوت خود گریه می‌کند، افسوس می‌خورد و با خود صحبت می‌کند و ناراحت است. این لحظه‌ها ممکن است در ذهن کودکان باقی بماند.

مخاطب این کتاب کودکان بالای 7 هستند که به نظر می‌رسد بالای 10 سال بیشتر با آن ارتباط برقرار کنند. با توجه به این مسئله، زبان و واژگان کتاب متناسب با این رده‌بندی سنی است و مشکلی در فهم آن‌ها وجود نخواهد داشت.

داستان می‌تواند هم مخاطب کودک داشته باشد، هم نوجوان و هم بزرگ‌سال. فضای فلسفی و سوژه آن نیز منعطف است و می‌تواند با هر گروه سنی مطابقت یابد؛ اما به‌طور کل، داستان مطابق با نیازهای عاطفی و شناختی کودکان 9 ساله و بیشتر است.

پیام‌های اخلاقی و تربیتی کتاب برای مخاطب مفید است. کودکان می‌توانند با بهره‌گیری از درون‌مایه کتاب به اهمیت دوستی و زندگی در جامعه‌ای سالم پی ببرند که افراد با وجود تفاوت‌های فردی غیرارادی، در کنار هم به‌خوبی زندگی می‌کنند و رفتار نامناسبی باهم ندارند. این درک و شناخت از داستان می‌تواند به کودکان در زندگی روزمره و تعامل با کودکان دیگر کمک کند.

محتوای خشونت‌آمیز و ترسناکی در کتاب وجود ندارد.

شخصیت کلاغ آبی به گونه‌ای طراحی شده است که هم کودک و هم بزرگ‌سال می‌تواند زندگی‌اش را درک کند و شرایط و احساسات و آرزوهایش را بفهمد. این درک به کودکان کمک می‌کند با همراهی والدین یا تسهیلگران، شرایط خود یا دیگری را که مشابه این کلاغ است، به‌خوبی تحلیل و برطرف کنند.

پایان‌بندی داستان ارزش افزوده‌ای برای کل داستان است و مخاطب را به حل مشکلات شخصی امیدوار می‌کند: البته با خوب فکر کردن و کمک افراد دانا و خیرخواه.

عنوان جالب توجه است و مخاطب را به خواندن داستان تشویق می‌کند.

جلد کتاب با نقش‌ها و رنگ‌هایی که دارد متناسب با گروه سنی مخاطب است؛ به‌ویژه فضای فلسفی و تأمل‌برانگیز کتاب در طرح جلد نمایان است و نمره قابل قبولی دریافت می‌کند. اما به‌دلیل اینکه مخاطب کتاب کودکان هستند، بهتر بود طرح جلد کمی خلوت‌تر طراحی می‌شد.

قطع کتاب مناسب سن مخاطب است و مطالعه را برای او سخت نمی‌کند.

استحکام صحافی و کیفیت چاپ کتاب مطلوب است و متن و تصاویر به‌خوبی در کتاب قرار گرفته است و مخاطب را هنگام مطالعه اذیت نمی‌کند.

انسجام و پیوستگی طرح و پیرنگ در داستان دیده می‌شود و مخاطب در روند مطالعه گیج نمی‌شود.

داستان جذاب است و کشش دارد و مخاطب را با خود همراه می‌کند.

شخصیت کلاغ آبی در این کتاب پس از عبور از چالش تنهایی و طردشدن از سمت هم‌نوعان، پخته‌تر می‌شود و تغییر می‌کند و کودک را در فضایی نمادین با رشد عاطفی و شناختی کسی آشنا می‌کند که از سختی‌ها عبور کرده و رشد یافته است.

درون‌مایه و پیام‌های تربیتی کتاب به‌خوبی در عمق داستان و در کنش و واکنش شخصیت اصلی بروز می‌یابد و کودک با همراهی والدین یا تسهیلگر می‌تواند کاملا متوجه آن‌ها شود.

ترجمه روان است؛ اما ممکن است به‌دلیل فضای فلسفی و تفکربرانگیز کتاب، سرعت مطالعه مخاطب پایین بیاید که به نوع ترجمه مرتبط نیست و با فضای داستان ارتباط دارد.

به‌دلیل بررسی‌نشدن متن اصلی، درباره دقت و صحت ترجمه و وفاداری به ساختار روایی نمی‌توان نظر داد.

موردی در داستان وجود ندارد که نیاز باشد برای کودکان معادل‌سازی فرهنگی انجام داد. این امر یا به دلیل کار حرفه‌ای مترجم است یا به‌طور کل، متن اصلی دارای این موارد نبوده است.

سبک و لحن ترجمه مناسب و هماهنگ است و تغییری در آن دیده نمی‌شود.

عنوان و آغاز داستان جذاب است و مخاطب را به مطالعه کامل کتاب، ترغیب می‌کند.

شیوه روایت روان و متنوع است و متناسب با فضای سنی مخاطب است.

سرعت پیشبرد داستان مناسب است؛ اما در بخش‌های تنهایی کلاغ که صحنه‌هایی غم‌انگیز دارد، سرعت افت می‌کند.

داستان کشش دارد؛ اما به‌دلیل همان مسئله‌ای که در مورد بالا ذکر شد، ممکن است در بخش‌هایی کشش اولیه خود را از دست بدهد.

تصویرگری کتاب با فضای فلسفی و تفکربرانگیز داستان هماهنگ است و تصویرگر توانسته است از نظر طرح و رنگ، فضای غم‌انگیز و شاد کتاب را متفاوت از هم به مخاطب کتاب نشان دهد. این مسئله در حالات چهره کلاغ نیز به‌خوبی نمایان است و مخاطب به‌واسطه تصاویر، بیشتر با فضای داستان ارتباط می‌گیرد.