نقد و بررسی فیلم زالاوا (Zalava)

سروان مسعود با عقلانیت و پرسش‌گری، تلاش می‌کند باورهای نادرست را به چالش بکشد و مردم را از ترس‌های بی‌پایه آگاه کند. والدین می‌توانند این شخصیت را به عنوان الگویی برای فرزندان خود معرفی کنند که اهمیت پرسش‌گری، استفاده از علم و جست‌وجوی حقیقت را یادآور می‌شود. راه‌حل مناسب این است که والدین به فرزندان خود آموزش دهند که همیشه سؤال کنند و برای یافتن پاسخ‌ها به منابع معتبر علمی مراجعه کنند.

آمردان با سوءاستفاده از ترس‌های مردم و فشار روانی برای حفظ قدرت خود، خطرات خرافات و باورهای نادرست را نشان می‌دهد. این شخصیت می‌تواند به فرزندان یاد دهد که چگونه تحت‌تأثیر ترس‌ها و فشارهای جمعی قرار نگیرند و به‌ جای آن، به عقل و منطق اعتماد کنند. والدین می‌توانند با تشویق فرزندان به تفکر مستقل و تسلیم نشدن در برابر فشارهای جمعی، به آن‌ها کمک کنند تا از تأثیرات منفی این تغییرات جلوگیری کنند. هم‌چنین، خود والدین می‌توانند نمونه‌ای از تفکر انتقادی باشند و به فرزندان نشان دهند که چگونه به اطلاعات و دانش علمی نگاه کنند.

فشار روانی ناشی از باورهای جمعی و ترس‌های بی‌پایه می‌تواند به انزوا، خشونت و ناهنجاری‌های اجتماعی منجر شود. فیلم نشان می‌دهد که بحران اعتماد به دلیل باورهای نادرست و فشارهای جمعی می‌تواند منجر به درگیری‌های اجتماعی شود و از انسجام اجتماعی بکاهد. والدین باید به فرزندان بیاموزند که چگونه بین باورهای جمعی و حقیقت تمایز قائل شوند. آموزش مهارت‌های گفت‌وگو و توانایی مذاکره درباره اختلافات می‌تواند به تقویت اعتماد و جلوگیری از درگیری‌های اجتماعی کمک کند.

فیلم در ظاهر قصد دارد خرافات را نقد کند، اما با تأکید بر لحظات ترسناک و ایجاد ابهام درباره وجود جن، در نهایت حس تعلیق و ترس را پررنگ‌تر می‌کند. این ضعف باعث می‌شود که پیام روشنگرانه فیلم برای مخاطب به‌وضوح بیان نشود. این پایان‌بندی مخاطب را در شک باقی می‌گذارد. والدین می‌توانند با اقناع و تبادل‌نظر با فرزندان درباره موضع‌گیری روشن خود درباره وجود یا عدم وجود جن، پایان‌بندی غیرواضح فیلم را ملموس‌تر کنند. هم‌چنین، آن‌ها می‌توانند با فراهم کردن محیطی حمایتی، به فرزندان خود توضیح دهند که بیشتر به جنبه داستان‌پردازی اثر نگاه کنند یا اثرهای الهام‌بخش را جایگزین آن کنند.

جن‌گیری، به عنوان یک باور خرافی و دینی، می‌تواند تأثیرات مخرب زیادی بر فرزندان داشته باشد و اثر را برای نوجوانان زیر 15 سال، سنگین و غیرقابل هضم باشد. فرزندان تحت‌تأثیر جن‌گیری ممکن است ترس شدید از ارواح و جن‌ها پیدا کنند و به‌ دنبال آن دچار برخی مشکلات روانی مانند اختلالات خواب، کابوس‌های شبانه و ترس‌های عمومی در طول روز شوند. در این صورت، مراجعه به روان‌شناس برای کاهش اضطراب و ایجاد اعتمادبه‌نفس کمک‌کننده خواهد بود. هم‌چنین، جلسات خانوادگی برای گفت‌وگو در مورد ترس‌ها، اعتقادات خرافی و استفاده از روش‌های علمی برای توضیح واقعیت‌ها، به فرزندان کمک می‌کند تا به شکوفایی خود و رشد سالم برسند.

شخصیت‌ها:

استوار مسعود احمدی: یک افسر پلیس جوان و مصمم که باورهای خرافی مردم روستای زالاوا را نمی‌پذیرد. او با دیدگاه‌های علمی و منطقی خود در برابر ترس و خرافات مردم ایستادگی می‌کند.

آمردان: جن‌گیری مرموز و کاریزماتیک که به‌ طور هنرمندانه از باورهای مردم، برای اثبات قدرت خود استفاده می‌کند. او ادعا می‌کند می‌تواند جن‌ها و شیاطین را در شیشه زندانی کند و همین موضوع تنش اصلی فیلم را ایجاد می‌کند.

ملیحه: پزشک جوان، دلسوز و منطقی روستا که هم‌جهت با سروان مسعود حرکت می‌کند و تلاش می‌کند تا با واقع‌گرایی خرافات مردم را از بین ببرد.

داستان اثر:

فیلم زالاوا در دهه 50، در روستایی کوهستانی به نام زالاوا آغاز می‌شود. مردم این روستا به‌ شدت به وجود جن‌ها باور دارند و هر زمان که احساس کنند جن وارد بدن کسی شده، برای دفع آن به مراسم‌ افراطی، خرافی و گاهی خطرناک دست می‌زنند. استوار «مسعود احمدی»، افسر جوان پاسگاه محلی، وارد ماجرا می‌شود. او که فردی منطقی است، باورهای مردم را خرافه می‌داند و تلاش می‌کند آن‌ها را آرام کند، اما ترس و وحشت در میان مردم چنان ریشه‌دار است که هرگونه مقاومت در برابر باورهایشان به مشکلات بیشتری منجر می‌شود.

وضعیت زمانی پیچیده‌تر می‌شود که یک جن‌گیر معروف به نام «آمردان» به روستا می‌آید. او ادعا می‌کند که می‌تواند جن‌ها را شکار و در شیشه زندانی کند. مردم که به‌ شدت به او باور دارند، دورش جمع و به استوار مسعود بی‌اعتماد می‌شوند. اوج تنش زمانی رخ می‌دهد که آمردان مدعی می‌شود جن را در شیشه‌ای زندانی کرده است و اگر کسی به آن دست بزند، جانش در خطر است. استوار مسعود برای اثبات خرافی بودن این ادعا، شیشه را با خود می‌برد، اما همین کار تعادل را به شدت برهم می‌زند.

استوار مسعود تصمیم می‌گیرد ثابت کند که جن وجود ندارد. او شیشه را با خود به پاسگاه می‌برد، به مردم اعلام می‌کند که هیچ خطری وجود ندارد و این ادعاها صرفاً توهم است، اما ترس و باور عمیق مردم روستا به جن‌ها، آن‌ها را تحریک می‌کند تا علیه او شورش کنند. در عین حال، خود مسعود هم کم‌کم دچار شک و تردید می‌شود که آیا واقعاً جن وجود دارد یا نه؟ این تردیدها باعث می‌شود که او در تصمیم‌گیری‌هایش دچار بحران شود.

پایان فیلم در فضایی پرتنش و رازآلود رقم می‌خورد. پس از مواجهه با ترس‌های استوار مسعود و تنش‌های مردم روستا، او به همراه «ملیحه»، پزشک روستا، تلاش می‌کند حقیقت را ثابت کند، اما با کشتن ملیحه و شلیک گلوله به پای آمردان، به گونه‌ای است که فیلم پایان قطعی و روشنی درباره وجود یا عدم وجود جن ارائه نمی‌دهد.

جزئیات اثر:

کارگردان: ارسلان امیری

نویسندگان: ارسلان امیری، تهمینه بهرام علیان، آیدا پناهنده

تهیه‌کنندگان: روح‌الله برادری، سمیرا برادری

بازیگران: نوید پورفرج، پوریا رحیمی‌سام، هدی زین‌العابدین

کشور سازنده: ایران

مخاطب اثر: نوجوان و بزرگسال

شرکت سازنده: طوبی فیلم