نقد و بررسی فیلم پایان خدمت

داستان این اثر، داستان فرار یک دختر و پسر و عاقبت تلخ آنان است. اولین زنگ هشدار فیلم برای والدین در اینجا به صدا درمی‌آید. چرا این دختر از خانه فراری بود؟ چرا او به سادگی گول زبان‌بازی‌های یک پسر را خورده بود و در واقع به او پناه برده بود؟ آیا علت این رفتارها در شیوه غلط رابطه والدینش با او نبوده است؟ کانون خانواده باید آنقدر گرم و صمیمی و سرشار از مهر و محبت به فرزندان به ویژه فرزندان دختر باشد که آن‌ها هرگز به دنبال پرکردن خلاهای عاطفی در بیرون از چهارچوب خانواده و در ارتباط با جنس مخالف نباشند. تماشای این اثر مخاطب را به فکر فرو برده و باعث ایجاد سوالاتی در ذهن او خواهد شد که رسیدن به پاسخ آن با گفت‌وگو و بحث و تبادل نظر، راحت‌تر است و البته در ذهن ماندگارتر خواهد بود. به طور مثال لزوم برقراری رابطه صحیح و به دور از تنش، طوری که فرزندان، والدین را دوستان و همراهان خود بدانند از پیام‌های این اثر است که با ایجاد یک چالش ذهنی، مخاطب به آن خواهد رسید.

از طرفی بیننده از خود می‌پرسد: شخصیت اصلی داستان که یک جوان خام و ساده روستایی بود، قربانی چه کمبود و کاستی‌هایی شد؟ چرا او با وجود اینکه 18 ماه از خدمت سربازی‌اش می‌گذشت هنوز هم همان جوان ساده‌ای بود که روز اول از روستا به شهر آمده بود؟ آیا نقایصی در قوانین نظام وظیفه وجود دارد که نیازمند اصلاح هستند؟ آیا هیچ آموزش و یا انتقال تجربه‌ای از طرف مافوق در این مدت برای او وجود نداشته است؟ چرا او هنوز هم به رسم و رسومات قدیمی و نخ‌نمای روستای خود (دزدیدن دختر مورد علاقه برای ازدواج با او) پایبند بود؟ اصلا تا کجا باید به رسم و رسومات قدیمی و بعضا عجیب و غریب مراسمات ازدواج و عروسی پایبند بود؟ این‌ها همه سوالاتی است که می‌تواند محل گفت‌وگوی شما با فرزندانتان قرار بگیرد. بدین شکل ضمن آگاهی از مکنونات درونی او، به تحکیم روابط صمیمانه شما کمک خواهد شد.

شخصیت‌ها:

پوریا قزلباش: سربازی که تنها 2 ماه به پایان خدمتش باقی مانده است. او اهل یکی از روستاهای دورافتاده‌ی استان آذربایجان شرقی است. پوریا عاشق دختر فراری که در پاسگاه در حال اعتراف است می‌شود و به خاطر او فرار می‌کند. مینا: دختری که به هنگام فرار با دوست پسرش دستگیر شده و اکنون با پوریا در حال فرار است! آقای بابکان: مافوقِ پوریا که مانند یک پدر برای او دلسوزی کرده و سعی دارد نجاتش دهد. لطیف: دوست صمیمی پوریا که سعی دارد پوریا را از راهی که رفته بازگرداند.

داستان اثر:

پوریا سرباز مورد اعتماد سروان بابکان، از اعتماد او سوء استفاده کرده و با مینا، دختری که در حال فرار با دوست پسرش دستگیر شده، فرار می‌کند. او در یک نگاه عاشق مینا شده و سعی دارد به هر نحوی شده به او کمک کرده و نجاتش دهد. سروان بابکان با اطلاع از این ماجرا، سعی می‌کند ماجرا را طوری مدیریت کند که کار به دادگاه و دستگیری پوریا نکشد. او با پیگیری‌های پنهانی متوجه می‌شود که آن‌ها به تهران رفته‌اند. پوریا و مینا از تهران سوار قطار تبریز شده و قصد دارند از آنجا به ماکو بروند اما در قطار، پوریا متوجه می‌شود که مینا هنوز با دوست پسرش در ارتباط است. او مقداری پول به مینا می‌دهد و به او می‌گوید در ایستگاه از یکدیگر جدا می‌شویم اما مینا اصرار دارد که او را مرد زندگی خود می‌داند و هرجا برود همراهش می‌رود. پوریا نیز خوشحال از این حرف او، یک تاکسی دربستی تا روستایشان می‌گیرد تا او را به عنوان عروس به خانواده‌اش معرفی کند. راننده تاکسی در مسیر متوجه می‌شود که پوریا یک تفنگ دارد و همینطور مینا را دزدیده است! بنابراین ترسیده و در چند کیلومتری روستا رهایشان کرده و می‌رود. پوریا و مینا در سرمای سختِ ماکو و در تاریکی شب سعی می‌کنند پیاده به روستا بروند اما در راه مینا از کارش پشیمان شده و سعی می‌کند با اسلحه او را تهدید کند اما یک تیر اتفاقی به پوریا اصابت می‌کند. مینا تفنگ را زیر گلوی خود گذاشته و پوریا را تهدید می‌کند که اگر از روستا با خود ماشین نیاورد و او را رها نکند خودش را می‌کشد. پوریا در حالی که زخمی است از تپه بالا می‌رود و از بلندی به خانه‌های روستا می‌نگرد در همین حین از هوش رفته و جانش را از دست می‌دهد. مینا نیز سرنوشت نامعلومی دارد و داستان در همین جا به پایان می‌رسد.