نقد و بررسی فیلم نقش و نقاش

«نقش و نقاش» با تمرکز بر هویت دینی و آیینی کودکان تلاش می‌کند تا یک برداشت کودکانه از واقعه ی عاشورا را به نمایش بگذارد. حبیب، نقش اصلی کودک این قصه تصور می‌کند که تراژدی غم بار عاشورا هرسال تکرار می‌شود و به همین دلیل است که مردم هرساله برای این مصیبت سوگواری می‌کنند. او به این نتیجه می‌رسد که اگر با همکاری دوستانش اجازه ندهند شمر در تعزیه خوانی شرکت کند، امام حسین(ع) زنده می‌ماند و حداقل یک سال مردم سوگوار نخواهند بود. حبیب دچار خطای محاسباتی شده است و با وجود مخالفت دوستانش بر حرف خود اصرار می‌کند. این موضوع موجب شکل گیری چندین صحنه دعوا و جروبحث با دوستانش می‌شود. والدین می‌توانند با پرسیدن سوالات زیر روند داستان را برای فرزندشان روشن کنند: تو اگر جای حبیب بودی چه می‌کردی؟ بنظر تو اشتباه حبیب کجا بود؟ آیا پدر حبیب می‌توانست جلوی دزدیده شده جلیل را بگیرد؟ تعزیه خوانی و پرده خوانی از جمله آیین های عزاداری سنتی ایرانی هستند که امروزه کمرنگ‌ تر شده اند. با توجه به اینکه در اثر چندین صحنه از تعزیه خوانی نمایش داده شده و به پرده خوانی اشاره شده است، می‌توانید درباره این آیین های سنتی به فرزندان خود توضیح دهید. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید درباره تاریخچه تعزیه و پرده خوانی جست و جو کنید و همراه با فرزند خود به تماشای نزدیک این آیین های عزاداری سنتی بروید.

حبیب و هم‌دستانش برای اینکه بازیگر نقش شمر یعنی جلیل را از روستا بیرون کنند در ابتدا بصورت مسالمت آمیز با او روبه رو می‌شوند. آنها به جلیل می‌گویند که مردم روستا او را نفرین می‌کنند و باید از روستا برود. اما هنگامی که با بی اعتنایی جلیل رو‌ به رو می‌شوند دست به اقدامات خطرناکی می‌زنند. آن‌ها در ابتدا یک مار زهر گرفته شده را در رخت خواب جلیل رها می‌کنند. جلیل اگر چه می‌ترسد اما روستا را ترک نمی‌کند. بچه ها در اقدام خطرناک بعدی به جلیل داروی خواب آور می‌دهند. آن‌ها دست و پای جلیل را بسته و در یک طویله زندانی اش می‌کنند. این اقدام بچه‌ها جلیل را در وضعیت خطرناکی قرار می‌دهد. اگرچه بار محتوایی داستان کودکانه و خط سیرآن ساده است اما وجود خشونت و ناهنجاری های این چنینی برای کودکانی که در سن الگوپذیری قرار دارند اثرمنفی خواهد داشت. به همین جهت تماشای آن به کودکان کمتر از ۱۲ سال توصیه نمی‌گردد.

با توجه به وجود خشونت روانی، فیزیکی و ناهنجاری قابل توجه در اثر، تماشای آن به افراد کمتر از ۱۲ سال توصیه نمی‌گردد.

شخصیت ها:

حاج یوسف: مردی روستایی که برای اولین بار تعزیه ای برای مردم روستا راه انداخته است. حبیب: پسر حاج یوسف که با هم دستی دوستانش شمر را مورد اذیت و آزار قرار می‌دهند. جلیل: مردی مهربان که نقش شمر را در تعزیه بازی می‌کند و در زندگی شخصی مشکلات زیادی دارد. حاج مصیب: یکی از اهالی روستا که با حاج یوسف اختلاف دارد. داستان اثر:

حاج یوسف، مردی روستایی است که دست به کارهای خیر دارد و تصمیم گرفته در محرم برای اهالی روستا تعزیه راه بیاندازد. حبیب،‌ پسر حاج یوسف از رسیدن ماه محرم و زمان شهادت امام حسین(ع) غصه دار است. اما گفت و گو با مردی که پرده ی تعزیه را نقاشی می‌کند جرقه ای را در ذهن حبیب ایجاد می‌کند. حبیب تصور می‌کند که اگر مانع نقش آفرینی شمر در تعزیه شود، شمر نمی‌تواند امام حسین (ع) را بکشد. حبیب و دوستانش در طول داستان تلاش می‌کنند تا جلیل، بازیگر نقش شمر را از روستا بیرون کنند تا تعزیه روز عاشورا لغو شود. ادامه داستان با تلاش‌های بچه ها در بیرون راندن شمر از روستا رقم می‌خورد.

کارگردان: مهدی جعفری تهیه کننده: احمد زالی بازیگران: آتش تقی پور محمود عزیزی ستاره پسیانی منوچهر علیپور کامران فیوضات کشور سازنده: ایران مخاطب اثر: نوجوان و بزرگسال