نقد و بررسی فیلم مورچه خوار

موضوع فضای مجازی و به ویژه اینستاگرام موضوع پرچالشِ نوجوانان و خانواده‌های امروزی است. داستان این فیلم به خوبی نشان می‌دهد که چگونه افرادی با هیچ دانش، تجربه، علم و یا مهارت خاصی یک شبه در این فضا مشهور می‌شوند و حقیقت پشت پرده این همه زرق و برق و ظواهر زیبای زندگی آنان چیست.

تماشای این فیلم هم پیام‌های خوبی را برای مخاطب و به ویژه مخاطب نوجوان و والدین خواهد داشت و هم بهانه‌ای است برای صحبت، گفت‌وگو و آگاه‌سازی فرزندان از آسیب‌های اینستاگرام و فضای مجازی.

بسیاری از کارشناسان معتقدند که سن ورود نوجوانان به اینستاگرام و سایر شبکه‌های اجتماعی، 16 سال است. بهتر است حتما قبل از در اختیار گذاشتن این شبکه‌ها، سواد رسانه‌ای فرزندانمان را بالا ببریم. برای آموزش سواد رسانه‌ای هم کتاب‌های بسیاری تالیف شده‌اند و هم دوره‌های خوبی توسط اساتید مجرب برگزار می‌شوند که می‌توانید خودتان نیز از آن بهره‌مند شوید. بالابردن سواد رسانه‌ای والدین کمک می‌کند تا به هنگام گفت‌وگو در این باره با فرزندان، کاملا آگاهانه صحبت کنند طوری که فرزندان بدانند والدینشان به این فضاها اشراف کامل دارند. این امر اعتماد آنان را نیز جلب می‌کند.

لازم است برای فرزندانتان روشن کنید که چگونه افراد شیاد و کلاهبردار و کسانی که جز به پول و ثروت فکر نمی‌کنند با لایک، کامنت و حتی یک نگاه گذری شما رشد کرده و به اهداف خود می‌رسند! مخاطب در اینجا برای آنان ابزاری برای رسیدن به خواسته‌های پوچشان است. مصرف‌گرایی یکی از بزرگترین آسیب‌هایی است که مخاطب اینستاگرام و کسانی که بلاگرهای بی‌هنر و پوچ را فالو می‌کنند، دچار آن می‌شوند. کارشناسان معتقدند دنبال‌کردن بلاگرهایی که تنها به نمایش سبک زندگیِ به اصطلاح لاکچری‌شان می‌پردازند باعث کاهش رضایت از زندگی، سرخوردگی و حتی افسردگی! خواهد شد.

یکی از کتاب‌های خوب در زمینه سواد رسانه‌ای کتابی با همین عنوان نوشته جیمز پاتر است. در همین سایت نیز مقالات متعددی برای آشنایی والدین با چالش‌های مختلف دنیای مجازی و هوش مصنوعی وجود دارد که با مراجعه به بخش مقالات دسترسی به آن‌ها آسان است.

نظر فرزندانتان را درباره شخصیت‌های این فیلم جویا شوید و از آنان سوال کنید: آیا تو در اینستاگرام کسی را فالو کرده‌ای که شخصیتی شبیه به بردیا یا سهیلا داشته باشد؟ کدام‌یک از بلاگرها و یا اینفلوینسرهای اینستاگرام برای تو جذاب و یا الهام‌بخش هستند؟ علت آن چیست؟ آیا پول و ثروت می‌تواند باعث خوشبختی انسان شود؟ عاقبت پول‌پرستی بردیا و سهیلا چه بود؟ داستان شرکت دنیا مال توست، شبیه به داستان کدام شرکت در دنیای واقعی است که توانست با استفاده از اعتماد مردم به سلبریتی‌ها و بلاگرهای اینستاگرام مبالغ کلانی کلاهبرداری کند؟

شخصیت‌ها:

بردیا: پسر جوانی که بر اثر یک اتفاق در اینستاگرام مشهور شده و کم‌کم به شاخ مجازی معروف می‌شود. جمشید جم: دوست بردیا که شغلش عکاسی است. او فیلم جنجالی بردیا را ساخته و باعث مشهورشدن اوست. منیژه: خواهر بردیا که طعمه یکی از فریبکاران فضای مجازی می‌شود. خانم کبیری: مدیرعامل شرکت دنیا مال توست. زنی که با سوء استفاده از افراد مشهور فضای مجازی، مبالغ کلانی از مردم عادی کلاهبرداری کرده و می‌گریزد. سهیلا: یکی از شاخ‌های فضای مجازی که با بردیا وارد رابطه می‌شود.

داستان اثر:

بردیا وضعیت مالی خوبی ندارد و به عنوان مانکن در یک بوتیک مردانه کار می‌کند. حتی عشقش ملیحه که نامش را به ملیکا تغییر داده نیز او را به علت همین وضعیت مالی بد، رها می‌کند. ملیحه به تازگی در اینستاگرام فالوور زیادی جمع کرده و مشهور شده است. جمشید به بردیا پیشنهاد می‌دهد که فعالیتش در فضای مجازی را جدی‌تر کند اما با مخالفت بردیا روبرو می‌شود تا اینکه ساخت و انتشار یک فیلم از او توسط جمشید ، یک شبه مشهورش می‌کند. پس از این اتفاق او و جمشید تصمیم می‌گیرند تا ویدیوهای بیشتری منتشر کرده و فالوور بیشتری جذب کنند. در آن طرف ماجرا، زنی به نام کبیری تمامِ به اصطلاح شاخ‌های مجازی را دور هم جمع کرده تا شرکت او را تبلیغ کنند. بردیا نیز به جمع همین شاخ‌های مجازی می‌پیوندد. کبیری قول داده اگر 10 میلیون فالوور داشته باشد، 10 میلیارد پاداش بگیرد بنابراین او برای جذب فالوور هر کاری می‌کند. از دوستی با دختری به نام سهیلا که یکی از شاخ‌های مجازی است و پخش اخبار ریز و درشت رابطه‌شان تا مصرف مواد مخدر و دعوا و شایعه‌پراکنی و... او هر روز بیشتر از دیروز معروف می‌شود تا اینکه به عدد 10 میلیون فالوور می‌رسد اما کبیری به قول خود عمل نمی‌کند. او با کلاهبرداری و دادن وعده و وعید، اموال مردم را دزدیده و متواری می‌شود. بردیا و سایر شاخ‌های مجازی نیز دستگیر شده و ممنوع‌الکار می‌شوند.