نقد و بررسی فیلم مرد عنکبوتی: راهی به خانه نیست (Spider-Man: No Way Home)

«مرد عنکبوتی: راهی به‌خانه نیست» محصول سال 2021، دنباله‌ی فیلم «مرد عنکبوتی: دور از خانه- 2019» است و بیست‌وهفتمین فیلم دنیای سینمایی مارول محسوب می‌شود. این اثر به‌فراخور ژانر خود در بین نوجوانان طرفداران زیادی دارد و صحنه‌های اکشن آن می‌تواند هیجان زیادی را به نوجوانان منتقل کند. ممکن است شخصیت مرد عنکبوتی و توانمندی‌های آن (مثل پریدن از ارتفاع و چسبیدن به ساختمان‌ها) برای کودکان کم‌سن باورپذیر باشد و آنها را به‌سمت تقلیدپذیری سوق دهد، بنابراین تماشای این اثر به‌هیچ عنوان برای کودکان توصیه نمی‌شود.

از سری فیلم‌های مرد عنکبوتی تابه‌حال بازی‌های موبایلی و دیجیتالی زیادی ساخته شده است که در بین نوجوانان محبوبیت بالایی دارند.

والدین عزیز باید توجه داشته باشند که پیتر پارکر، نوجوانی است که در هیبت مرد عنکبوتی ظاهر می‌شود، بنابراین ابرقهرمان قصه یک نوجوان است. این موضوع برای نوجوانان اهمیت ویژه‌ای دارد و می‌تواند الگوپذیری این شخصیت را برای آنها افزایش دهد. پیتر پارکر شجاع، مهربان، فداکار، باهوش و اهل گذشت است، اما رابطه‌ی خارج از چارچوب هم دارد و گاهی از روی بی‌فکری و عجله مرتکب خطا می‌شود؛ مثل توسل به جادو آن هم قبل از اینکه با مدیران دانشگاه صحبت کند و آنها را متقاعد سازد. بنابراین او شخصیت صددرصد سفیدی ندارد و تمام کارهای او نیز نمی‌تواند عاقلانه باشد. شما می‌توانید با فرزند خود درباره‌ی نقاط ضعف و قوت این شخصیت صحبت کنید و از فرزند خود بخواهید که او را در دنیای واقعی ارزیابی کند.

از سوی دیگر، با تولید روزافزون فیلم‌های ابرقهرمانی شاید این موضوع در ذهن نوجوان شما پررنگ شود که کسی می‌تواند قهرمان باشد که هم زور بازوی بیشتری داشته باشد و هم به تکنولوژی‌های پیشرفته مجهز باشد. داشتن بدنی ورزیده و توانایی جسمی بالا و نیز آشنایی با تکنولوژی بسیار خوب و پسندیده است، اما نوجوان شما می‌تواند قهرمانی را در وجوه دیگری هم جست‌وجو کند. هر کس که در زندگی خود در مسیر «انسانیت» و «اخلاق‌مداری» قدم بگذارد، حتی اگر یک انسان معمولی هم باشد می‌تواند تبدیل به قهرمان زندگی خود یا دیگران شود. شما می‌توانید نمونه‌هایی از این اشخاص را برای فرزند خود برشمرید تا جهان‌بینی او را در این زمینه گسترده‌تر نمایید.

جادو در این اثر می‌تواند یک عنصر راهگشا باشد، چنانچه در انتهای داستان هم درنهایت با جادو تمام غائله‌ها حل‌وفصل شد، اما با اجرای جادو و فراموش‌شدن مرد عنکبوتی از خاطر همه‌ی مردم، مخاطب درمی‌یابد که جادو همیشه هم نمی‌تواند عنصر کاملی باشد و ممکن است عواقبی هم برای جادوگر و هم برای دنیا و طالبان آن داشته باشد.

درباره‌ی «پیام مثبت» این فیلم با فرزند خود صحبت کنید. دادن فرصت جبران به افرادی که در گذشته دچار اشتباه شده‌اند کار پسندیده‌ای است، زیرا افراد در موقعیت جبران می‌توانند با انتخاب درست گاهی سرنوشت خود تغییر دهند. اما نکته‌ی حائز اهمیت آن است که به چه افرادی می‌توان چنین فرصتی داد؟ آیا آنها به‌قدر کافی از گذشته‌ی خود پشیمان‌اند؟ آیا برای جبران برنامه‌ای دارند؟ این‌ها سؤالاتی است که شما می‌توانید با فرزند خود مطرح کنید و این ایده را در ذهن او پخته‌تر نمایید.

خلاصه:

این فیلم به‌فراخور ژانر خود و نیز از باب اینکه ابرقهرمان آن یک نوجوان است، ممکن است در بین نوجوانان محبوبیت بیشتری داشته باشد. از آنجایی که توانمندی‌های مردعنکبوتی برای کودکان کم‌سن‌تر باورپذیر به‌نظر می‌رسد، تماشای آن برای افراد زیر 15سال توصیه نمی‌شود. شما با تماشای این فیلم می‌توانید با فرزند خود درباره‌ی مفاهیمی مثل امید، فداکاری، شجاعت، قهرمانی، جادو و دادن فرصت دوباره به افراد خطاکار صحبت کنید.

خانواده و دوستان پیتر پارکر تا چه میزان در موفقیت او تأثیرگذار بودند؟ به‌نظر تو اگر حمایت آنها نبود پیتر می‌توانست مأموریت خود را به‌سرانجام برساند؟ با این تفسیر به‌نظر تو مرد عنکبوتی به‌تنهایی می‌تواند قهرمان قصه باشد؟

آیا در این فیلم جادو قدرتمندتر بود یا توانایی‌های شخصیت‌ها؟

‌نظر تو راجع به ایده‌ی عمه می چیست؟ آیا تا به‌حال به‌دیگران فرصت جبران داده‌ای؟

به‌نظر تو به چه کسانی می‌توان فرصت جبران داد؟

 در دنیای واقعی به چه قهرمانانی نیاز داریم؟ آیا یک انسان می‌تواند به‌تنهایی قهرمان باشد؟

قهرمانان زندگی تو چه کسانی هستند؟ ویژگی‌های شخصیتی آنها چیست؟

خلاصه:

اگر تو یک دانشمند بودی چه تکنولوژی‌ای برای مردم طراحی می‌کردی؟

میستریو در پایان «مرد عنکبوتی: دور از خانه- 2019» هویت مردعنکوتی را فاش می‌کند و حالا همه‌ی مردم می‌دانند که پیتر پارکر 17ساله همان مرد عنکبوتی است. او از طرف رسانه‌ها قاتل میستریو معرفی می‌شود و به‌همراه عمه‌ می، دوست‌دخترش ام جی و دوستش ند بازداشت می‌شود؛ اما به‌کمک وکیل مت مورداک از قتل میستریو تبرئه می‌شود. پرونده‌ی پیتر باعث می‌شود که او، ام جی و ند در پذیرش دانشگاه MIT رد شوند. به‌همین خاطر او از دکتر استرنج می‌خواهد که از طریق جادو کاری کند تا تمام مردم هویت او را از یاد ببرند. وانگ که مخالف این کار است به استرنج هشدار می‌دهد، اما استرنج جادو را به‌جریان می‌اندازد. پیتر چند‌بار در حین انجام جادو به استرنج گوشزد می‌کند که عمه می، ام جی و ند از این جادو مستثناء باشند. این کار حواس استرنج را پرت می‌کند و جادوی او کارگر نمی‌افتد، اما بدون آنکه متوجه شود دروازه‌ی جهان‌های موازی گشوده می‌شود.

درست زمانی که پیتر ناامید از استرنج به‌سراغ یکی از مدیران MIT می‌رود تا او را قانع کند که حداقل ام جی و ند به دانشگاه راه پیدا کنند، سروکله‌ی دکتر اختاپوس پیدا می‌شود. او با دیدن مرد عنکبوتی دیوانه می‌شود و شروع به درهم‌کوبیدن ماشین‌ها می‌کند. مرد عنکبوتی او را متوقف می‌کند و مدیر MIT را از مرگ نجات می‌دهد و جواز ورودشان را به MIT می‌گیرد. پیتر و دکتر استرنج خیلی زود متوجه می‌شوند که اشتباه آنها باعث شده است تا ابرشرورهای دنیاهای موازی، که همگی دشمنان مردان عنکبوتی سابق نیز بوده‌اند، وارد دنیای آنها شوند. گرین گابلین، مرد شنی، مارمولک و الکترو از دیگر شرورهایی هستند که زنده شده‌اند و پا به این دنیا گذاشته‌اند. دکتر استرنج به‌کمک پیتر همه‌ی آنها را در سنکتروم اسیر می‌کند تا آنها را به دنیاهایشان برگرداند.

 در این میان عمه می تحت تاثیر حرف‌های نورمن آزبورن (گرین گابلین) به پیتر می‌گوید که اگر آنها به خانه‌های خودشان برگردند طبق سرنوشتشان کشته می‌شوند، اما ما می‌توانیم از این فرصت استفاده کنیم و نیمه‌ی تاریک آنها را درمان کنیم تا به هویت انسانی و پاک خود برگردند. پیتر می‌پذیرد و برای انجام این کار استرنج را در بُعد آینه زندانی می‌کند.

پیتر ابرشرورها را به‌خانه‌ی خود می‌برد. آنها به‌خواسته‌ی نورمن تسلیم آزمایش‌های پیتر می‌شوند تا نیمه‌ی تاریکشان درمان شود و شانسی دوباره برای زندگی پیدا کنند. آزمایش پیتر بر روی دکتر اختاپوس جواب می‌دهد، اما درست زمانی که نوبت درمان الکترو بود، گرین گابلین بر نورمن غلبه می‌کند. خوی شرورانه‌ی او دوباره بیدار می‌شود و به‌همراه الکترو، مارمولک و مرد شنی به پیتر و اختاپوس حمله می‌کنند. در این درگیری عمه می توسط نورمن کشته می‌شود. پیتر که حالا سوگوار این اتفاق است برای انتقام به‌جست‌وجوی آنها می‌پردازد.

از طرف دیگر، ام جی و ند از طریق جعبه‌ی دکتر استنرج برای پیداکردن پیتر، دو دروازه باز می‌کنند و به‌طور اتفاقی دو مرد عنکبوتی با نام‌های پیتر2 و پیتر3 از دنیاهای موازی وارد دنیای آنها می‌شوند. با پیداکردن پیتر و آرام‌کردن او، حالا همگی باهم تصمیم می‌گیرند که به‌خاطر عمه می ابرشرورها را درمان کنند و آنها را به دنیاهایشان برگردانند. آنها مردشنی، مارمولک و الکترو را به‌سمت مجسمه‌ی آزادی می‌کشانند و نیمه‌ی تاریکشان را درمان می‌کنند. اختاپوس نیز در این حین با پیتر2 آشتی می‌کند. حالا فقط نورمن مانده است. پیتر که توسط نورمن زخمی شده است به‌همراه پیتر3 سرانجام سرم درمان را به نورمن تزریق می‌کند.

 از سوی دیگر، حصار جهان‌های موازی درحال گسسته‌شدن است. دکتر استرنج که از بُعد آینه آزاد شده است برای برقراری نظم، تمام آنها را به دنیاهای خودشان برمی‌گرداند و پیتر نیز برای محافظت از حصار مجبور است که از دکتر استرنج بخواهد تا هویت او را از یاد تمام مردم دنیا ببرد. جادو انجام می‌شود و دیگر حتی ام جی و ند نیز پیتر پارکر و مرد عنکبوتی را نمی‌شناسند. حالا پیتر دوباره باید مسیر دوستی و آشنایی را با آنها طی کند و از طرف دیگر مخفیانه با هویت مرد عنکبوتی مأموریت‌هایش را انجام دهد.

بعد از تیتراژ این فیلم، سکانسی از ادی براک و ونوم در یک رستوران نمایش داده می‌شود که تصمیم دارند مرد عنکبوتی را پیدا کنند، اما ناگهان به‌دنیای خود بازگردانده می‌شوند. ولی قبل از این بازگشت، بخش کوچکی از سیمبیوت ونوم جا می‌ماند و شروع به حرکت می‌کند. فیلم با تیزر «دکتر استرنج در مولتی‌ورس دیوانگی- 2022» به‌پایان می‌رسد. گویا با بازشدن دروازه‌ی جهان‌های موازی در «مرد عنکبوتی: راهی به‌خانه نیست» شخصیت مفیستو وارد دنیای دکتر استرنج خواهد شد.

کارگردان: Jon Watts/ جان واتس

نویسنده: Chris McKenna, Erik Sommers/ اریک سامرز، کریس مک‌کنا

نام تهیه کننده: Kevin Feige, Amy Pascal/ کوین فایگی، امی پاسکال

نام بازیگران:

Tom Holland, Zendaya Coleman, Benedict Cumberbatch, Jacob Batalon, Jon Favreau, Jamie Foxx, Willem Dafoe, Alfred Molina, Benedict Wong, Tony Revolori, Marisa Tomei, Andrew Garfield, Tobey Maguire

تام هالند، زندیا کلمن، بندیکت کامبربچ، جیکوب باتالون، جان فاورو، جیمی فاکس، ویلم دفو، آلفرد مولینا، بندیکت وانگ، تونی ریوولوری، مریسا تومی، اندرو گارفیلد، توبی مگوایر،

نام شخصیت ها:

پیتر پارکر (مرد عنکبوتی): پسری 17ساله از گروه انتقام‌جویان است که پس از گزیده‌شدن از یک عنکبوت، ژنتیکش تغییر می‌کند و به مرد عنکبوتی تبدیل می‌شود. او یک ابرقهرمان است که همواره مردم را از خطر و آسیب نجات می‌دهد. در این قسمت با گشوده‌شدن جهان‌های موازی، دشمنان مرد عنکبوتی وارد دنیای پیتر پارکر می‌شوند. او قصد دارد به‌جای بازگرداندن آنها، نیمه‌ی تاریک وجودشان را درمان کند.

ام جی (میشل جونز): هم‌کلاسی و دوست‌دختر پیتر است و از ماهیت عنکبوتی پیتر نیز باخبر است. ام جی رنگین‌پوست است و هرجا که لازم باشد با پیتر همراه می‌شود.

ند لیدز: پسری رنگین‌پوست، هم‌کلاسی و بهترین دوست پیتر و ام جی است. ند گاهی می‌تواند جادو کند.

می: خاله یا عمه‌ی پیتر است و از ماهیت عنکبوتی او نیز باخبر است. می قلب بسیار مهربانی دارد.

وانگ: مردی شرقی و استاد هنرهای رزمی و عرفانی است. وانگ استاد دکتر استرنج است.

استیون (دکتر استرنج): او در گذشته پزشک مغز و اعصاب بود، اما در یک تصادف عصب‌های دستش آسیب می‌بیند و برای بهبود وضعیتش راهی قاره‌ی آسیا می‌شود. استرنج در صومعه‌ای به‌نام کامارتاج با استاد اعظم عرفان آشنا می‌شود که تحت آموزه‌های او به علومی مانند جادوگری، کیهان‌شناسی باطنی، بُعد آینه و ارتباط با جهان‌های موازی اِشراف پیدا می‌کند. او در این فیلم مربی پیتر پارکر است و به‌وسیله‌ی جادو دروازه‌ی جهان‌های موازی را باز می‌کند.

دکتر اوتو اکتاویوس (دکتر اختاپوس): او در گذشته دانشمند فیزیک اتمی بود و برای آنکه بدنش از تشعشعات در امان بماند چهار بازوی مکانیکی برای خود تعبیه کرد و به دکتر اختاپوس معروف شد. اما در سانحه‌ای بازوهای مکانیکی‌ به بدنش متصل شدند و دچار اختلال شخصیت شد. او که دیگر به یک ابرشرور تغییر شخصیت داده بود از اولین دشمنان سرسخت مردعنکبوتی شناخته می‌شد. دکتر اختاپوس در این فیلم از جهان موازی به دنیای پیتر پارکر می‌آید و دوباره دشمنی خود را با او آغاز می‌کند.

نورمن آزبورن (گرین گابلین): او در گذشته مدیر شرکت صنایع آسکروپ و شریک دکتر اختاپوس بود. نورمن برای داشتن ثروت بیشتر طمع کرد و با دکتر اختاپوس دچار اختلاف شد. دکتر اختاپوس پس از آنکه به یک ابرشرور تبدیل شد نورمن را از یک ساختمان به پایین پرت می‌کند. مرد عنکبوتی او را نجات می‌دهند، اما نورمن به‌دنبال یافتن اموال بیشتر، آزمایشی روی خودش انجام می‌دهد. در این آزمایش سِرُم منفجر می‌شود و هوش و توانایی‌های فیزیکی نورمن بالا می‌رود. او به گرین گابلین تبدیل می‌شود، اما به‌طرز وحشتناکی به‌سمت دیوانگی سوق داده می‌شود و سرانجام به‌دست مرد عنکبوتی کشته می‌شود. او در این فیلم از جهان موازی به دنیای پیتر پارکر می‌آید و به‌دنبال انتقام از مرد عنکبوتی است.

فلینت مارکو (مرد شنی): او در گذشته یک خلافکار بود که برای تأمین هزینه‌های درمان دخترش دست به دزدی می‌زد. ژنتیک فلینت در یک تصادف تغییر پیدا کرد و به مرد شنی تبدیل شد. او می‌تواند بدن خود را از نظر سختی، فشردگی، پراکندگی ذرات کنترل کند. او دشمن مرد عنکبوتی و در این فیلم از جهان موازی به دنیای پیتر پارکر می‌آید تا مرد عنکبوتی را نابود کند.

دکتر کرتیس کانرز (مارمولک): او در گذشته یک بیولوژیست شیمی بود و قصد داشت تا با یک سِرُم بازسازی و با استفاده از پیوند ژنتیکی مارمولک‌ها، به رشد مجدد اندام‌ها و بافت انسان کمک کند. او این سرم را بر روی دست قطع‌شده‌ی خودش آزمایش می‌کند و به‌طور ناگهانی به یک مارمولک غول‌پیکرِ انسان‌نما تبدیل می‌شود. با وجود آنکه او می‌توانست به حالت انسانی خود برگردد، اما به‌خاطر داشتن حس آزادی و کامل‌بودن از این کار خودداری می‌کند. مرد عنکبوتی یکی از دشمنان او بود. او در این فیلم از جهان موازی به دنیای پیتر پارکر می‌آید تا با مرد عنکبوتی مبارزه کند.

مکسول دیلون (الکترو): او در گذشته یک مهندس برق بود و زمانی که در خطوط برق مشغول به‌کار بود با اصابت صاعقه به مرد برقی یا الکترو تبدیل شد. او از دشمنان مرد عنکبوتی بود و در این فیلم از جهان موازی به دنیای پیتر پارکر می‌آید و با مرد عنکبوتی مبارزه می‌کند.

کشور سازنده: آمریکا

کمپانی سازنده: Columbia Pictures, Marvel Studios, Pascal Pictures/ کلمبیا پیکچرز، مارول استودیوز، پاسکال پیکچرز

جوایز و افتخارات: این فیلم چندین رکورد گیشه، از جمله رکوردهای فیلم‌های اکران شده پس از شروع کروناویروس را به‌نام خود ثبت کرد و در اکران جهانی خود بیش از ۱٫۵ میلیارد دلار در سراسر جهان فروخت و به پرفروش‌ترین فیلم سال ۲۰۲۱ تبدیل شد. دنباله‌ای از این فیلم در حال ساخت است.

مخاطب اثر: نوجوان- بزرگسال