نقد و بررسی فیلم سه ‌احمق (3 Idiots)

«سه احمق» محصول سال 2009 در ژانر کمدی و درام داستان سه دانشجوست که در دوران پرفشار دانشجویی، یکی از آن‌ها از یادگیری لذّت می‌برد و با‌ عشق به‌دنبال علم است و همیشه ‌ایده‌های خلاقانه‌ای دارد. این فیلم یکی از محبوب‌ترین فیلم‌های کمدی بالیوود در خارج از هند محسوب می‌شود. این فیلم یک فیلم سرگرم‌کننده و ساده ‌است که درعینِ‌حال پیام‌های اجتماعی مثبت زیادی را داراست.

درحالی‌که همه‌ی دانشجویان ترس و وحشت دارند و برای موفقیت در امتحانات و نمره‌‌آوردن تلاش زیادی می‌کنند، رانچو با عشق و آرامش این مسیر را طی می‌کند و دیگران را هم تشویق می‌کند که دست از یادگیری طوطی‌وار بردارند. چاتو نقطه‌ی مقابل رانچوست. او یک دانشجوی زرنگ اما بی‌سواد است. درس را نه برای یادگیری که برای موفقیت می‌خواند و فیلم به ما نشان می‌دهد که تمام عمر به‌دنبال موفقیت می‌دود.

خانواده‌ها نقش مهمی در این فیلم دارند. آن‌ها از ابزار‌های متفاوتی برای تحت فشار قراردادن فرزندانشان برای مهندس‌شدن استفاده می‌کنند. اوضاع اقتصادی نابسامان خانواده‌ی راچو، ‌او را یک ترسو بار آورده است که ‌اگر موفق نشود، پدرِ فلجش خواهد مرد و مادرش نمی‌تواند از پس هزینه‌های خانواده بربیاید. خانواده‌ی فرهان نیز با تلاش‌های بی‌دریغ پدرش ازخودگذشتگی‌های فراوانی برای موفقیت او در مهندسی به خرج می‌دهند، درحالی‌که ‌فرهان علاقه‌ی زیادی به عکاسی دارد. پدر فرهان درمقابل کارهایی که برای او کرده‌ است، انتظار دارد او مهندس شود؛ موفق شود و پولدار شود!

راجو تحت این فشار‌ها وقتی تهدید به ‌اخراج می‌شود اقدام به خودکشی می‌کند. خانواده‌اش متوجه می‌شوند که سلامتی فرزندشان در درجه‌ی ‌اول اهمیت دارد و این سلامتی در گروی آزادی ذهن اوست. فرهان هم در یک صحنه‌ی تأثیر‌گذار آرام و با آرامش، خانواده‌اش را راضی می‌کند که ‌اجازه دهند کمی کمتر پول در بیاورد اما شاد و با لذّت زندگی کند.

با توجه به ‌اینکه سیستم آموزشی کشور ما هم شباهت‌های زیادی به ‌این فیلم دارد، تماشای این فیلم می‌تواند به خانواده‌ها و فرزندانشان نشان دهد که دنبال‌کردن علاقه تا چه میزان اهمیت بالایی دارد. اما باید درنظر داشت که دنبال کردن عشق و علاقه، مسیر هموارتری ندارد و راه دشواری است و تلاش چندبرابری را می‌طلبد. در این فیلم، سال‌های بعد از فارغ‌التحصیلی تا جاافتادن در شغل شخصیت‌ها نمایش داده نمی‌شود.

الزام و اجبار خانواده‌ها به موفقیت و دنبال‌کردن موفقیت هم یکی دیگر از مسائل مهم و قابل‌بررسی این فیلم است. آیا همه‌ی انسان‌ها باید موفق باشند؟ آیا موفقیت الزاماً با خوشبختی همراه ‌است؟ آیا موفقیت فقط یک لحظه در نقطه‌ی پایان راه ‌است؟ یا مسیری است که قدم‌برداشتن در آن هم به‌اندازه‌ی نقطه‌ی پایان اهمیت دارد؟ آیا موفقیتی که خانواده‌ها برای فرزندانشان می‌خواهند برای فرزندان هم موفقیت محسوب می‌شود؟

خلاصه: در دانشگاهی با سیستم نمره‌محور که همه‌ی خانواده‌ها فرزندان خود را برای مهندس‌شدن به‌ آنجا فرستاده‌اند، رقابت ناسالم پرفشاری وجود دارد. اما رانچو با عشق به‌ یادگیری و لذّت تمام سرکلاس‌ها می‌نشیند.

از فرزند خود بپرسید به چه کاری علاقه‌مند است؟ درمورد مسیری که برای پیداکردن علاقه‌اش می‌تواند طی کند با او صحبت کنید؟

از فرزند خود بپرسید آیا رانچو تنها به خوش‌گذرانی پرداخته ‌است؟ چرا فرهان و راجو در ابتدای همراهی با رانچو افت تحصیلی شدیدی پیدا کردند؟ مسیر واقعی رانچو چگونه ‌است؟

از فرزند خود بپرسید چه برنامه‌هایی برای آینده‌اش دارد؟

از فرزند خود بپرسید تابه‌حال فشار روانی‌ای را برای موفقیت یا نمره‌گرفتن متحمل شده ‌است؟

از فرزند خود بپرسید آیا دنبال‌کردن علائق مسیر آسان‌تری دارد؟ چرا؟

یک سیستم آموزشی ایدئال را جست‌وجو کنید و در محفل خانوادگی درمورد ویژگی‌های آن صحبت کنید.

آیا پولدارشدن الزاماً به معنی موفقیت است؟

خلاصه: از فرزند خود بپرسید آیا رانچو تنها به خوش‌گذرانی پرداخته است؟ چرا فرهان و راجو در ابتدای همراهی رانچو افت تحصیلی شدیدی پیدا کردند؟ مسیر واقعی رانچو چگونه ‌است؟

رانچو پسری است که به‌تازگی وارد دانشگاه ‌شده و شیفته‌ی مهندسی است، اما نمی‌خواهد همه‌چیز را طوطی‌وار یاد بگیرد. ویروس، مدیر دانشگاه، ‌از اینکه رانچو مدام او را نقد می‌کند کلافه شده‌ است. او اعتقاد خاصی به سیستم آموزشی سختگیرانه‌ی خودش دارد و رقابت را جزو مهمی از زندگی دانشجویان می‌داند.

رانچو با سیستم رتبه‌ای و مقایسه‌ای دانشگاه مشکل دارد. وقتی او نفر اول امتحانات می‌شود و از دانشجوی سخت‌کوشی که فقط طوطی‌وار درس‌هایش را حفظ کرده هم جلو می‌زند، با مدیر مدرسه شرط می‌بندد که ‌اگر دو دوست دیگرش استخدام شوند، ویروس سیبیل‌هایش را از ته بزند.

رانچو فرهان را تشویق می‌کند که ‌اگر به عکاسی علاقه دارد دنبال علاقه‌اش برود و راجو را هم تشویق می‌کند که اگر بر ترس‌هایش غلبه کند، می‌تواند مهندس خوبی بشود. فرهان بالاخره خانواده‌اش را راضی می‌کند و عکاس می‌شود. راجو هم بر ترس‌هایش غلبه می‌کند و در یک شرکت استخدام می‌شود. رانچو نیز عاشق پیا، دختر مدیر مدرسه می‌شود و بعد از چندین برخورد، بالاخره به ‌او ابراز علاقه می‌کند.

رانچو به کمک دوستانش با ایده‌های خلاقانه به زایمان دختر دیگر ویروس که در سیل گرفتار شده‌اند کمک می‌کند. ویروس نیز خودکاری را که قرار است به دانشجوی نخبه‌ی خود بدهد به رانچو هدیه می‌دهد.

کارگردان: راجکومار هیرانی/Rajkumar Hirani

نویسنده: راجکومار هیرانی/Rajkumar Hirani

تهیه کننده: ویدهو وینود چوپرا/ Vidhu Vinod Chopra

بازیگران: عامر خان، کارینا کاپور، رانگاناتان مدهوان/Aamir Khan، Madhavan، Sharman Joshi

شخصیت‌ها:

رانچو: دانشجویی است که ‌از علم لذّت می‌برد و همه را به لذّت‌بردن از آن دعوت می‌کند.

راجو: دوست رانچو است که به مهندسی علاقه دارد و به‌خاطر خانواده‌ی فقیرش می‌خواهد مهندس شود.

فرهان: دوست رانچو است که به عکاسی علاقه دارد، اما به‌اجبار خانواده‌اش مهندسی می‌خواند.

چاتو: دانشجویی زرنگ اما بی‌سواد است که همه‌چیز را طوطی‌وار حفظ می‌کند.

پیا: دختر مدیر مدرسه ‌است که عاشق رانچو می‌شود.

 ویروس: مدیر دانشگاه مهندسی برتری در هند است که دانشجویان را به رقابت دعوت می‌کند.

کشور سازنده: هند

کمپانی سازنده: Vinod Chopra Productions