نقد و بررسی فیلم تفریق (Subtraction)

در فیلم «تفریق» احساسات مختلف انسان‌ها، در شرایط یکسان نمایش داده می‌شود. اینکه یک نفر توانایی وفق خود با شرایط را دارد و دیگری سعی می‌کند به هر طریقی که شده، خود را از آن موقعیت برهاند، حتی به قیمت مرگ یک   دیگر.

محسن داستان، فردی متکبر است که خود را در مرکز دنیا می‌بیند، او نمی‌تواند بپذیرد که جلال، فردی شبیه به او، در دنیا وجود داشته باشد، انگار که او ناخواسته خودش را با جلال مقایسه می‌کند. او فردی بد دل است که گمان می‌کند همسرش، منش جلال را بیشتر می‌پسندد و به او تمایل دارد. همین افکار منفی آفت او شده و باعث مرگ جلال می‌شود.

وجود دو زوج یکسان از نظر ظاهری، ممکن است برای مخاطب نوجوان این دلهره را ایجاد کند که نکند در زندگی واقعی، این اتفاق برای من هم  بیوفتد، اما باید او را از این مسئله مطمئن کنید که وجود همچین اتفاقی، بسیار نادر است و امکان آن تقریبا نزدیک به صفر است.

خلاصه: داستان فیلم ممکن است در مخاطب کم‌سن ایجاد دلهره کند، پس بهتر است مخاطبین کمتر از 12 سال به تماشای این فیلم ننشینند.

از او بپرسید که چقدر داستان فیلم را واقعی می‌داند؟ اینکه یک نفر شخصی شبیه خودش را ببیند چقدر امکان دارد؟ از این شباهت چه بهره‌ای می‌توان برد؟ اگر تو به جای آن‌ها بودی، چطور با این قضیه کنار می‌آمدی؟ از لحاظ رفتاری، تو رفتار خود در چنین شرایطی را، نزدیک به کدام کاراکتر می‌دیدی؟ چرا محسن دست به قتل جلال زد؟ چرا فرزانه راضی شد تا نقش بیتا را بازی کند؟

خلاصه: از این شباهتی که در داستان دیدیم، می‌توان چه بهره‌ای برد؟

فرزانه که مربی رانندگی‌ست، در خیابان، همسرش جلال، را می‌بیند که با ظاهری متفاوت به خانه‌ای رفته و با زنی ارتباط دارد. او که باردار است، از این مسئله، بسیار رنجیده می‌شود و آن را با پدر همسرش، در میان می‌گذارد. بعد از جست‌وجو و پرسش از جلال، مشخص می‌شود که او، در آن زمان در شهر نبوده و ماجرا از همین‌جا آغاز می‌شود. فرزانه و جلال درمی‌یابند که زوجی شبیه به آن‌ها با نام‌های بیتا و محسن، وجود دارند و در یکی از خانه‌های شهر زندگی می‌کنند. هرکدام از این چهار نفر، نسبت به این اتفاق، واکنش خاصی نشان می‌دهد؛ فرزانه که پیش از بارداری، قرص مصرف می‌کرده، نمی‌تواند مرز بین خیال و واقعیت را برای خود مشخص کند و مدام سردرگم است، جلال سعی دارد تا از این شباهت بهره ببرد و کمکی به محسن و بیتا بکند، برای همین، به جای محسن، از شاکی او رضایت می‌گیرد و به جای او کتک می‌خورد، بیتا از این شباهت هیجان‌زده شده و سعی می‌کند بیشتر با جلال و فرزانه ارتباط بگیرد و محسن، از اینکه مردی را شبیه خودش دیده، آشفته و ناراحت است، او سعی می‌کند احساسات همسرش را درباره جلال بداند و زودتر خانواده‌اش را از خانواده جلال دور کند.

این احساسات ضد و نقیض تا جایی ادامه پیدا می‌کند که محسن، دیگر نمی‌تواند جلال را تحمل کند و او را به قتل می‌رساند. محسن احساس می‌کند بیتا به جلال و شخصیتش علاقه بیشتری دارد تا خودش، بنابراین، بیتا را نیز می‌کشد و جنازه این دو را با صحنه‌سازی از بین می‌برد. محسن به فرزانه پیشنهاد می‌دهد تا در کنار هم زندگی کنند و طوری وانمود کنند که انگار بیتا زنده است و فرزانه و جلال مرده‌اند. فرزانه این درخواست را می‌پذیرد و در کنار محسن به زندگیش ادامه می‌دهد.

کارگردان/ مولف: مانی حقیقی

نویسنده/ مترجم: مانی حقیقی- امیررضا کوهستانی

نام تهیه کننده: مجید مطلبی

نام بازیگران: نوید محمدزاده- ترانه علیدوستی- سهیلا رضوی- سعید چنگیزیان

نام شخصیت ها: جلال: مردی که در آستانه پدرشدن قرار دارد، متوجه می‌شود زوج دیگری مانند او و همسرش وجود دارند.

فرزانه: فرزانه همسر جلال است. او که به خاطر بارداری، قرص‌ اختلالات روانیش را حذف کرده، گمان می‌کند دیدن بیتا و محسن، زوج همتای خود، جز توهمات او هستند.

محسن: کارمند یک شرکت خصوصی که از لحاظ ظاهری کاملا شبیه جلال است. او با یکی از مسئولین شرکت دعوا کرده و به او آسیب زده و نمی‌پذیرد که عذرخواهی کند.

بیتا: زنی که از نظر ظاهری، شبیه فرزانه است. او همسر جلال و نگران بیکارشدن همسرش و بازگشت به کرمان است.

کشور سازنده: ایران

مخاطب اثر: بزرگسال