نقد و بررسی فیلم بوی پیراهن یوسف (The Scent of Joseph's Shirt)

بوی پیراهن یوسف، روایتی در دوران دفاع مقدس و روزگاری است که خانواده‌ها، درحالی‌که فرزندانشان را برای دفاع از حریم کشورشان راهی خط مقدم می‌کنند، چشم انتظار دیدار دوباره‌ی جمال آن‌ها هستند. فیلم به دنبال به تصویر کشیدن این انتظار مقدس و معنوی از زاویه‌ی دیده پدری مهربان و با وجدان است و می‌تواند برای مخاطبین بالای 13 سال به جهت میزان ادراک صحیحی که نوجوانان می‌توانند از این فضا کسب کند، مناسب باشد.

پیوند عمیق انتظار و امید موضوعی ارزشمند است که مساله اصلی این فیلم را به خود اختصاص داده. انتظار به معنای احساس ناخوشایند از وضعیت موجود و تلاش برای دگرگونی و تحول برای رسیدن به مرحله‌ای از رضایت در ابعادی همچون معنویت، اخلاقی، اجتماعی و ... است. نوجوانی، دوره‌ای از رشد ابعاد عاطفی، شناختی و... علاوه‌بر تنش‌های شدیدی است که در این سن تجربه می‌کنند. بنابراین یکی از راه‌هایی که فرزند شما می‌تواند این ابعاد را در زندگی‌اش رشد دهد، مفهوم انتظاری است که درون خود امید را نیز به او منتقل می‌کند. زمانی‌که نوجوان شما به تعریف صحیحی از انتظار دست یابد، قادر است تا براساس همین مفهوم، هدف و امید خود را در زندگی پیدا کند. از طرفی دیگر، این اثر فرصت خوبی است تا فرزندمان را با مفهوم انسان منتظر و موضوع مهدویت بیشتر آشنا کنیم و گام‌هایی در مسیر تربیت نسلی منتظر برداریم. والدین می‌توانند با مطالعه مساله انتظار و انسان منتظر در سایت تبیان آگاهی بیشتری نسبت به ویژگی‌های تربیت این نسل کسب کنند.

ایمان به معجزه، از دیگر مفاهیمی است که سینمایی بوی پیراهن یوسف به تصویر می‌کشد. ایمان یکی از بنیادی‌ترین ابعاد زندگی انسان‌ها را تشکیل می‌دهد و نقش کلیدی و ویژه‌ای در شکل‌گیری هویت فردی و اجتماعی نوجوانان دارد. این مفهوم به معنای باور، پذیرش و اعتماد قلبی به حقیقت یا مسائلی است که انسان‌ها در زندگی با آن روبرو می‌شوند. این عنصر معنوی در حیات اشخاص به ویژه نوجوانان و جوانان می‌تواند اراده‌ای قوی در شرایط سخت زندگی را تقویت کند. بنابراین والدین می‌بایستی برای آشنایی بیشتر فرزندانشان با ابعاد مختلف ایمان گامی بردارند تا نوجوانشان به فهم عمیق‌تری از ارزش‌ و باورهای خود برسند و از تاثیرگذاری آن در زندگی‌شان آگاهی بیشتری کسب کنند.

شخصیت‌ها: دایی غفور: راننده تاکسی مومن و مهربانی که بعد از یافتن پلاک پسرش؛یوسف در جنگ و اعلام شهادت او بدون پیدا کردن جسد، همچنان به زنده بودن یوسف باور دارد. شیرین : دختر جوانی که بعد از مدت‌ها، پس از گرفتن خبر از برادر اسیرش در حنگ، به ایران بازمی‌گردد. خسرو: برادر شیرین است که در روزهای جنگ به عنوان دکتر فعالیت می‌کند و بعد از مدتی نیز اسیر می‌شود. نسرین: خواهر یوسف و همسر اصغر است. اصغر: شوهر نسرین و دوست صمیمی یوسف از دوران جنگ است. هردوی آن‌ها نیز به عنوان غواص جنگ مشغول بودند. اصغر بعد از صدمه‌ای که در جنگ می‌بیند، برای درمان به آلمان برده می‌شود. او بعد از مدتی از آن‌جا برمی‌گردد و بعد از دیداری با خانواده‌اش به خط مقدم بازمی‌گردد تا در این حین نیز ردی از یوسف پیدا کند." داستان اثر:

در یکی از روزهایی غیرکاری که دایی غفور در فرودگاه حضور پیدا می‌کند، به طور تصادفی با شیرین روبرو می‌شود و تصمیم می‌گیرد او را به مقصد یعنی؛ خانه خسرو ببرد. در این بین دایی غفور متوجه شباهت وضعیت شیرین و انتظارش با شرایط خود می‌گردد. او، شیرین را با نسرین آشنا می‌کند و آن‌ها نیز دوستان خوبی برای یکدیگر می‌شوند. شیرین در مدتی که در انتظار برگشت برادرش از جنگ است، خاطرات زیادی از یوسف و اصغر را از زبان نسرین می‌شنود و می‌داند که دایی غفور همچنان چشم انتظار برگشت پسرش است. او بعد از مدتی، تماسی از همرزم خسرو دریافت می‌کند و به همراه دایی غفور به آنجا می‌رود. شیرین خبرهای خوبی می‌شوند اما خبر اصلی که احتمالا برادرش اعدام شده باشد، تنها به گوش دایی غفور می‌رسد. او که درباره‌ی این مساله چیزی به شیرین نمی‌گوید، به انتظار کشیدن ادامه می‌دهد اما طولی نمی‌کشد که متوجه واقعیت‌‌ها می‌شود و از دایی غفور نیز دلخور. شیرین که با گذاشتن عکسی از خسرو با دایی غفور خداحافظ می‌کند و واقعیت شهادت برادرش را می‌پذیرد، تصمیم می‌گیرد به جایی که از آن آمده، برگردد. در همین هنگام، از آن‌جایی که دایی غفور عکس خسرو را به اصغر می‌دهد تا خبری از او بگیرد، خبرهای خوشی از زنده ماندن او به گوش دایی غفور می‌رسد. او به دنبال شیرین می‌رود و با یکدیگر به سمت آدرسی که سربازان جنگی هستند، می‌روند. چشم‌های هردوی آن‌ها به طور مداوم به دنبال خسرو می‌گردد که ناگهان شیرین، یوسف را در یکی از اتوبوس‌هایی که سربازان حضور دارند، می‌بیند و با دایی غفور به دنبال او می‌روند و در نهایت با دیدار دوباره یوسف از واقعیت زنده بودن او مطمئن و خوشحال می‌گردند.

کارگردان: ابراهیم حاتمی کیا تهیه کننده: مجید مدرسی بازیگران: علی نصیریان/ نیکی کریمی /جعفر دهقان /شیرین بینا کشور سازنده: ایران مخاطب اثر: نوجوان و بزرگسال نویسنده: ابراهیم حاتمی کیا/داریوش مودبیان