نقد و بررسی فیلم امیلیا پرز (Emilia Pérez)

مسئله جنسیت چند سال است که تبدیل به یک موضوع بشردوستانه و آزادی‌خواهانه شده است! برخی از نهادهای بین‌المللی، قوانینی مبنی بر اینکه هر شخص می‌تواند پس از تولد، جنسیت خود را فارغ از خلقت خداوند، تعیین کند! وضع کرده‌اند. در کلیپ‌های شبکه‌های اجتماعی، رسانه‌های مختلف و خبرها، دیده یا شنیده می‌شود که فلان سلبریتی آمریکایی از فراجنسیتی‌بودنِ خود صحبت کرده، از اینکه هرگاه بخواهد مرد است و هرگاه بخواهد زن! و یا خبرهایی از این دست که به اشاعه این موضوع کمک می‌کند. فیلم به دنبال عادی‌سازی نگاه فراجنسیتی به همه افراد است! دکترِ جراح به ریتا می‌گوید حتی اگر جسمش را تغییر دهیم هنوز ذهنش تغییر نکرده و این برای او آزاردهنده خواهد بود اما ریتا به شکلی تاثیرگذار از اینکه اگر جامعه نگاهش را تغییر دهد، ذهنیت این افراد نیز تغییر می‌کند، سخن می‌گوید!

موضوع همجنس‌گرایی نیز که روز به روز بیشتر و بیشتر نقل محافل و رسانه‌ها و حتی نوجوانان شده است. در فیلم‌ها و سریال‌های گوناگون نیز به سمت عادی‌سازی آن پیش می‌روند؛ اما مسئله ترنس‌بودن و مشکلات ژنتیکی برخی افراد، موضوع دیگری است. اینگونه افراد به دلیل مسائل و مشکلات مادرزادی حتما نیازمند تغییر جنسیت هستند و هیچ اشکالی هم به آنان وارد نیست؛ اما آنچه در این فیلم به نمایش گذاشته می‌شود، تناقض‌های بسیار دارد. مردی که از نظر جسمی بسیار قدرتمند به نظر می‌رسد، مردان زیادی از او هراس دارند، همسر و دو فرزند دارد و هیچگونه زنانگی در او دیده نمی‌شود، خواهان تغییر جنسیت است. البته او به دکتر می‌گوید که از کودکی دوست داشته زن باشد اما رفتار و زندگی او خلاف این مدعاست. تناقض‌های رفتاریِ امیلیا وقتی پررنگ می‌شود که او را می‌بینیم که با یک زن، رابطه همجنسگرایی دارد! در حالی که اگر قرار به رابطه با یک زن بود، پس عمل تغییر جنسیت برای چه بود؟! فیلم به زیبایی مشکلات هویتیِ این فردِ تغییر جنسیت‌داده را به نمایش می‌گذارد آن هم در جایی که او با ترانه‌ای غمگین از اینکه نمی‌داند بالاخره کیست و چه هویتی دارد، سخن می‌گوید! این تناقض‌های رفتاری و مشکلات هویتی امیلیا، می‌تواند زنگ هشدار را در ذهن مخاطب به صدا دربیاورد و او را نسبت به حقیقت زندگی این گونه افراد، آگاه کند.

در هر حال، این اتفاق رخ می‌دهد و حالا مردی که همیشه نگاهی از بالا به پایین به زنان داشته و حتی آنان را به صورت مستقیم و غیر مستقیم آزار داده، خود در موقعیتِ آنان قرار می‌گیرد. او که تا قبل از عمل، تنها چیزی که در مورد فرزندانش برایش اهمیت داشت، تامین مالیِ آنان بود، اکنون زن شده و گویی حس مادرانگی را درک می‌کند. او به هر قیمتی که شده بچه‌هایش را می‌خواهد! با درک جایِ خالی پدر برای فرزندانش، اشک می‌ریزد و با محبتی که در دلش جوانه زده، موسسه خیریه‌ای تاسیس کرده و به قهرمان مردم تبدیل می‌شود! به همین علت، برخی منتقدین فیلم را در حمایت از جامعه زنان می‌دانند.

اثری که نحوه روایت داستان و پرداخت به این موضوع بر ذهن مخاطب دارد نه هیچکدام از پیام‌های حمایت و درک زنان و نه حمایت از ترنس‌ها، بلکه تنها عادی‌سازی نگاه فراجنسیتی به افراد است. پیام‌ها در قالب ساز و آواز و با تاکید بسیار بیان می‌شوند که تاثیرگذاری آن را بیشتر می‌کند.

موضوع دیگری که فیلم به آن پرداخته، مسئله فساد، بی‌اخلاقی و خشونتی است که به زندگی عادی مردم مکزیک تبدیل شده است و همه از مسئولان رده بالا تا مردم عادی به نوعی در آن حل شده‌اند! و دیگر هیچکس نه یارای مبارزه با آن را دارد و نه می‌خواهد که کاری برای رفع آن انجام دهد. این مسئله را می‌توان استعاره‌ای از فساد در کل سیستم‌های حکومتی جهان و حتی رسانه‌ها دانست. حقیقت تلخی که همه از آن آگاه هستند اما گویی کاری از کسی ساخته نیست! روایت این موضوع، ناامیدی و استیصال را به مخاطب نیز منتقل می‌کند و او را در ناخودآگاه خود در جایگاه فردی منفعل قرار می‌دهد که متقابلا آثار روحی، روانی و اجتماعی خوبی نخواهد داشت!

شخصیت‌ها:

مانیتاس: رییس کارتل بزرگ و مخوف مواد مخدر که همسر و دو فرزند دارد. او با عمل تغییر جنسیت تبدیل به زن شده و نامش را به " امیلیا پرز " تغییر می‌دهد. ریتا: وکیلی که کارهای تغییر جنسیت و انتقال اموالِ مانیتاس را بر عهده می‌گیرد و به دوست صمیمی و همکار آینده او در قالب امیلیا پرز، تبدیل می‌شود. جسی: همسر مانیتاس که فکر می‌کند شوهرش کشته شده است. پس از تغییر جنیست او، جسی نیز با عشق قدیمی‌اش رابطه‌ای مجدد برقرار می‌کند. اپیفانیا: زنی که شوهرش کشته شده و پس از آشنایی با امیلیا، وارد رابطه همجنس‌گرایانه با او می‌شود. گوستاو: عشق قدیمیِ جسی که به کمک او، امیلیا را می‌دزدند.

داستان اثر:

مانیتاس رییس کارتل بزرگ مواد مخدر در مکزیک تصمیم می‌گیرد تغییر جنسیت داده و به زن تبدیل شود. ریتا با دریافت مبلغی هنگفت، وکالت او را بر عهده می‌گیرد تا همه چیز به طور پنهانی و به بهترین شکل انجام شود. خبرِ مرگ مانیتاس از اخبار پخش می‌شود تا همه از جمله همسرش اینطور فکر کنند که او مرده است اما او در یکی از بهترین بیمارستان‌های جهان، عمل تغییر جنسیت را انجام می‌دهد. همسر و فرزندانش نیز از مکزیک به سوئیس منتقل می‌شود. اکنون مانیتاس با نام امیلیا پرز، زندگی تازه‌ای را آغاز می‌کند. 4 سال بعد، او از ریتا می‌خواهد که فرزندانش را نزد او برگرداند! ریتا نزد جسی رفته و به او می‌گوید طبق وصیت مانیتاس، شما باید نزد امیلیا بروید تا او از تو و فرزندانت، محافظت کند. امیلیا اکنون یک زن است و با روحیاتی زنانه با فرزندانش برخورد می‌کند. روحیه لطیف و مهربان او باعث می‌شود تا ظلم‌ها و اعمال زشت گذشته را جبران کند. در نتیجه با کمک ریتا، موسسه‌ای تاسیس می‌کند تا حداقل، اجسادِ مفقود شده‌ی افراد را به خانواده‌هایشان تحویل دهد تا آن‌ها فرصتی برای سوگواری و آرامش روح داشته باشند. کم‌کم او به قهرمان مردم تبدیل می‌شود تا اینکه جسی تصمیم می‌گیرد با گوستاو، عشق قدیمی‌اش ازدواج کند. او تصمیم دارد بچه‌ها را نیز با خود ببرد. امیلیا وقتی از ماجرا مطلع می‌شود مخالفت می‌کند در نتیجه جسی پنهانی از آنجا فرار کرده و بچه‌ها را نیز با خود می‌برد. امیلیا به شدت عصبانی است. او اموال جسی را مصادره می‌کند. جسی که نمی‌داند چرا این اتفاق افتاده، مستاصل و درمانده با همکاری گوستاو، امیلیا را می‌دزدد تا از ریتا اخاذی کنند. وقتی ریتا برای تحویل پول و آزادی امیلیا به محل مورد نظر می‌رود، درگیری و تیراندازی شدیدی رخ می‌دهد. در همان جا، امیلیا حقیقت ماجرا را به جسی می‌گوید. جسی حالا سعی دارد، امیلیا را آزاد کند. بین او و گوستاو در حالی که در خودرو هستند، درگیری شکل گرفته و خودرویشان به قعر دره سقوط می‌کند و هر سه از بین می‌روند. مردم اما، جنازه امیلیا را به عنوان یک قهرمان با ساخت تندیس او، با احترام تشییع کرده و یادش را گرامی می‌دارند!

کارگردان: Jacques Audiard نویسنده:Jacques Audiard تهیه‌کننده: Jacques Audiard Pascal Caucheteux Valérie Schermann Anthony Vaccarello بازیگران: Zoe Saldaña Karla Sofía Gascón Selena Gomez Adriana Paz Mark Ivanir Édgar Ramírez کشور سازنده:فرانسه شرکت سازنده: Why Not Productions Page 114 Pathé France 2 Cinéma Saint Laurent Productions مخاطب اثر: بزرگسال