نقد و بررسی بازی Serious Sam 4

در نهایت باید گفت فارغ از موضوعات نشانه‌شناختی، این بازی دارای محتوای خشن، درگیری شدید، صحنه‌های وحشت‌آور، نمایش خون و خون‌ریزی، بددهانی و ... می‌باشد. این بازی شرایط لازم برای دریافت مجوز انتشار قانونی در کشور را دارا نبوده است.

"سام ماجراجو4" به عنوان پیش‌درآمدی برای نسخه سوم بازی یعنی "سام ماجراجو3: پیش از برخورد نخست" منتشر شده است. شخصیت اصلی بازی سام استون یک جوان خوش‌تیپ و ورزیده شبیه به قهرمانان فیلم‌های هالیوودی است که برای دفاع از کره زمین به مبارزه با موجودات عجیب و وحشتناک می‌رود و اینگونه به نظر می‌رسد که سام نمونه‌ای از یک "آمریکایی باحال!" است. این مسئله را می‌توان از پوشش سام هم متوجه شد، یعنی شلوار جین و تیشرتی که به روی آن ایموجی بامزه‌ای به شکل یک بمب دستی چاپ شده است و سام هم با همین پوشش بچه زرنگی! به جنگ با اهریمن‌ها می‌رود. به این موارد شوخ‌طبعی توأم با جدیت سام را هم اضافه کنید و گویی در سخت‌ترین شرایط هم سام استون مسلط به نظر می‌رسد که این‌را می‌توان از برخی دیالوگ‌های طنزآمیز او هم متوجه شد. فارغ از این قضایا ترکیب طنز با خشونت یا طنز با ترس باعث شکسته شدن فضا و "بیان کردن در عین بیان نکردن" است.

یکی از قدرت‌هایی که "جان فِیل" نویسنده کتاب "مبانی طراحی مرحله بازی" به آن اشاره می‌کند قدرت نابودکنندگی است. قدرتی که بازی‌های این سبک در اختیار بازیکن قرار می‌دهد باعث جذابیت مضاعف بازی می‌شود. جذابیتی که شاید با گذشت زمان پس از تمام شدن بازی به پوچی گرایش پیدا کند و این سوال را در ذهن بازیکن ایجاد نماید که "این همه کشتار واقعاً برای چی بود؟". اما به هر حال ترکاندن و هدشات و ... برای برخی از بازیکنان خوشایند است و خب نباید از ظرافت‌های طراحی بازی هم در این مسیر غافل شد. از سویی دیگر باید گفت که معمولاً بهانه‌ای برای این خرابکاری‌ها و بیش از حد ممکن خشونت به خرج دادن‌ها، از طرف داستان‌نویسان بازی‌ها تراشیده می‌شود تا کمی وجدان بازیکن را برای خرج کردن خشونت آرام نمایند. به هر حال اینکه مبنای خشونت در بازی چه چیزی است و میزان و نحوه انجام دادن آن چگونه است یکی از سوالات چالشی برای بازیسازان و افرادی است که مسئولیت اجتماعی آن‌چه ساخته‌اند را می‌پذیرند.

به هر ترتیب در بازی سام ماجراجو با شخصیتی طرف هستیم که با دشمنان عجیب و غریب و زشت و کریه روبرو می‌شود که قرار است به زمین حمله کنند و همه جا را به نابودی بکشانند. بنابراین به لحاظ داستانی منطقی به نظر می‌رسد که بازیکن در نقش یک جوان آمریکایی (آمریکایی‌ها همیشه دلشان برای مردم سراسر جهان می‌سوزد و اصولاً هرجا سخن از آشوب و ناامنی است نام سوپرمن‌های آمریکایی هم می‌درخشد) به مبارزه با این حیوانات بی‌رحم برود و در این راه از هیچ خشونت و کشتاری هم مضایقه نکند. البته سام تنها شخصیت بازی نیست و به جز او و هیولاهای زشت با چند شخصیت دیگر هم در بازی طرف هستیم که خُب به مانند داستان بازی خیلی روی این شخصیت‌ها مانور داده نشده است و تمرکز اصلی بازی هم روی همان ایده "دویدن و جابجا شدن و کشتن سریع دشمنان زیاد" است.

اما در مورد گیم‌پلی بازی باید خاطر نشان کرد که بازی درگیری شدیدی با دشمنانی از دیگر سرزمین‌ها را نشان می‌دهد که سرعت عمل و دویدن، مهمترین ابتکار بازیکن در محیطی شلوغ و انباشته از دشمنان است. همچنین توجه به چگونگی طراحی این دشمنان نیز در نوع خود جالب است. چندین نوع دشمن ریز و درشت در این بازی مقابل بازیکن قرار می‌گیرند که گویی در مورد برخی از آن‌ها خیلی سخت می‌شود تداعی ذهنی به واقعیت‌های بیرونی را کنار گذاشت (لااقل برای کسی که دامنه اطلاعاتش زیاد باشد، این چنین است). به عنوان نمونه یکی از هیولاهای بازی یعنی کامیکازی (Kamikazi) موجودی دو پا (شبیه انسان) است که دردو دست خود دو بمب آماده انفجار دارد و اتفاقاً سری هم در بدن ندارد و به سمت بازیکن حمله‌ور می‌شود. ناگفته پیداست که بی‌کله بودن و کار عقلانی انجام ندادن و خود را منفجر کردن، بازنمایی طعنه‌آمیز به کدام جریان مذهبی یا سیاسی است!

اما در کنار این تنوع دشمنان، بازی سلاح‌های متنوعی را در هم در اختیار بازیکن قرار داده است. گان‌پلی بازی باعث جذاب شدن سیستم مبارزاتی "سام ماجراجو4" شده است. شات‌گان، راکت لانچر، مسلسل، اسنایپر و ... همگی در اختیار بازیکن قرار داده شده‌اند تا برای کشتن (سلاخی) هیولاهای زشت بهانه‌ای نداشته باشد. به غیر از گان‌پلی و دویدن، بازی از مکانیک‌های دیگری مانند موتورسواری سام یا سواری بر یک ماشین جنگی بزرگ نیز بهره برده است. به همه این موارد همراهی موسیقی با ریتم تند و هیجان‌انگیز برای جذاب‌تر کردن مبارزات را نیز باید اضافه کرد تا دیگر واقعاً یاد فیلم‌های هالیوودی افتاد.