نقد و بررسی بازی Psychonauts 2

مسائل روانشناسانه، شرایط ذهنی درون شخصیت‌های موجود در بازی مانند اعتیاد به الکل، افسردگی، استرس و PTSD، تصورات و نهفته‌های درون ذهن افراد و ورود به آن‌ها، داستانی پر از پیچش و شخصیت‌پردازی دقیق، کنایه‌های طنز، گرافیک هنری کارتونی و به ظاهر بچگانه و متفاوت با بازی‌های رایانه‌ای مرسوم، چهره‌های گاهاً نامتقارن و عجیب و قریب، نشانه‌های موجود در ذهن افراد مانند بطری الکل و ... بخش‌هایی از محتوای موجود در بازی سایکوناتز 2 است. این بازی شرایط لازم برای دریافت مجوز انتشار قانونی در کشور را دارا نبوده است.

بازی سایکوناتز 2 در ادامه بازی سایکوناتز ساخته شده است. نسخه اول این مجموعه که در سال 2005 عرضه گردید ماجرای تعدادی کودک را روایت می‌کند که می‌خواهند ذهن خود را تقویت کرده تا تبدیل به مأموری ویژه و بین‌المللی به نام سایکونات شوند. به همین دلیل باید در اردوگاهی به نام «ویسپرینگ راک» تحت آموزش قرار گیرند. این محل جایی است که مسئول آن فردی سخت‌گیر و بداخلاق است و تعداد زیادی شخصیت با رفتارهای عجیب و غریب در آنجا حضور دارند و در مسیر روایت بازی تأثیرگذار هستند. بدین ترتیب بازیکن در جریان پیش‌روی در بازی در ذهن این شخصیت‌ها وارد می‌شود و با تصورات ذهنی آنها آشنا شده و در دنیای درون ذهن هر شخصیت پرسه می‌زند. درونیات ذهنی افراد زمینه‌ای برای طراحی چالش‌ها و معماهای بازی سایکوناتز هستند. بازیکن با پشت سر گذاشتن تمرین‌های مختلف می‌تواند به نشان مأمور سایکونات دست پیدا کند. فیگمنت (تصاویر هاله‌ای درون ذهن افراد)، والت‌های خطرناک (بخش نگهدارنده حوادث و خاطرات مهم در مغز)، منتال کاب‌وب (تارعنکبوت‌های ذهنی که خاطرات و بخش‌هایی از زندگی فرد هستند که او نمی‌خواهد آشکار و یا مجدداً در ذهنش بازخوانی شوند) اصطلاحات بازی‌گونه و شبه روان‌شناسانه‌ای هستند که در این بازی مورد اشاره قرار می‌گیرند. شخصیت اصلی در نسخه اول بازی پسر نوجوانی به نام «رَز» است که بدون اجازه والدینش قصد شرکت در اردوگاه را دارد اما مسئول اردوگاه از حضور او مطلع می‌شود و ماجرای بازی آغاز می‌گردد. رَز و برخی دیگر از شخصیت‌های موجود در این بازی دارای قدرت ویژه ذهنی هستند که هرکدام کارایی‌های خاص خودشان را دارند و از این قدرت‌ها در مسیر بازی استفاده می‌کنند.

حال به سراغ نسخه دوم بازی می‌رویم. در این نسخه هم سایکونات‌ها به همراه شخصیت اصلی بازی یعنی رَز (که یک پسر نوجوان ده ساله است) فعالیت‌شان در ورود به ذهن افراد و مقابله با شخصیت منفی بازی و کشف رمز و رازهای داستان بازی را بر عهده دارند. مبارزه با یک ساحره قدیمی، چالش‌هایی که برای گروه سایکونات‌ها پیش می‌آید، ، شک کردن به یکی از اعضای گروه و ورود به ذهن او و ... بخش‌هایی از داستان نسخه دوم بازی سایکونات‌ها به حساب می‌آیند. شخصیت اصلی دارای توانایی‌های متعددی است که از آنها در مراحل بازی و مبارزات استفاده می‌نماید که قابلیت ارتقا یافتن دارند. بازی در یک جهان آزاد در جریان است و بازیکن می‌تواند به گشت و گذار بپردازد و آیتم‌های مختلفی را پیدا کرده و به بخش‌های پیچیده ذهن افراد سفر کند. گرافیک بازی به صورت کارتونی و کودکانه است و با استفاده از رنگ‌های متنوع که متناسب با روایت بازی به صورت شاد یا تیره هستند طراحی شده است. طراحی شخصیت‌ها و اشیای موجود در محیط بازی هم ترکیبی از طراحی‌های متقارن و نامتقارن است و شاید سازندگان بازی در تلاش بوده‌اند تا بدین وسیله فضای تصورات ذهنی و درهم تنیدگی‌های فکری افراد را به تصویر بکشند.

در خصوص گیم‌پلی بازی 2Psychonauts هم باید گفت که این بازی یک اکشن سکوبازی است و طبیعتاً از مکانیک‌های موجود در بازی‌های این ژانر بهره برده است. بازی دارای مراحل مختلفی است که هر کدام از آنها در ذهن یکی از شخصیت‌های اصلی و فرعی بازی شکل می‌گیرند و بازیکن با تصورات ذهنی و موانع و علاقه‌ها و تنفرهای آن شخصیت در طول مرحله روبرو می‌شود و البته وقتی که آن شخصیت متوجه حضور بازیکن در ذهن خودش می‌شود تلاش می‌کند تا او را از ذهنش بیرون کند. اما در کنار تمام موانع و چالش‌ها و دویدن‌ها و پریدن‌ها سعی شده است تا روایت بازی بر بستر گیم‌پلی به نحو زیبایی شکل بگیرد. همچنین شرکت در مسابقه آشپزی، سواری با توپ بولینگ و ... بخش‌هایی از این بازی روان‌شناسانه هستند.  البته جستجو در محیط و کشف موارد مخفی و انجام مأموریت‌های فرعی نیز جزء دیگری از گیم‌پلی این بازی به حساب می‌آیند. در سایکوناتز 2 نیز یکی از ویژگی‌های مهم شخصیت اصلی بازی استفاده از قدرت ذهنی است که امکان انجام کارهایی مانند آتش زدن اشیا، حرکت دادن وسایل، کُند کردن زمان، ارتباط دادن افکار موجود در ذهن افراد و ... را به بازیکن می‌دهد و البته در طول بازی نیز قابل ارتقا هستند. استفاده از این قدرت‌های ذهنی در کنار مشت زدن و ... مکانیک‌های مبارزاتی برای رَز در رویارویی با دشمنان و باس‌ها را رقم زده‌اند.