نقد و بررسی کتاب خوب، بد، گوشت‌خوار (Carnivores)

هیچ‌گونه موارد ترسناک و غم‌انگیزی در داستان وجود ندارد. در چند بخش مخاطب دچار ابهام و سردرگمی می‌شود: ۱. ابتدای داستان، توضیحات به‌خوبی مشکل اصلی هریک از سه گوشت‌خوار را تفهیم نمی‌کند. توضیح این بخش دقیق نیست و مخاطب باید چندبار بخواند تا متوجه شود مشکلی که گوشت‌خواران به‌خاطر آن مجبور به جلسه گذاشتن می‌شوند چیست، اما به‌طورکل تصاویر کمک شایانی به فهم این بخش کرده است و می‌تواند این نقص را پوشش دهد تا کودک متوجه شروع داستان شود. ۲. محتوای تربیتی داستان که پذیرش خود است در کنار ماجرای داستان که درنده بودن حیوانات وحشی است باعث ایجاد ابهام در فهم محتوای تربیتی شده است که در شاخص محتوا به‌طور دقیق‌تر توضیح مربوط به آن آمده است. ۳. پایان‌بندی داستان ابهام دارد که در بخش تناسب با گروه سنی توضیح کامل آن آورده شده است. سه گوشت‌خوار ابتدا و انتهای داستان درحال خوردن حیوانات هستند که می‌تواند خشونت‌آمیز تلقی شود اما به‌دلیل تصاویر طنز، این خشونت فانتزی بوده و جدی نیست. در پایان داستان، هر سه گوشت‌خوار تصمیم می‌گیرند به نقطه اول خود بازگردند و مجددا به شکار بپردازند با این تفاوت که دیگر احساس گناه را از خود دور کنند. در اولین فرصت، خود جغد پیر را که به آن‌ها مشورت داده است می‌خورند و بعد به شکار باقی حیوانات می‌پردازند. این پایان به‌نوعی ناامید کننده است.

انتخاب واژگان متن، خوب است اما در چند مورد که در بخش ترجمه توضیح داده شده است برای مخاطب گنگ است که البته تعدد موارد، زیاد نیست. موضوع داستان برای کودک دبستانی قابل درک است اما در کنار هم قرار دادن مفهوم پذیرش خود و خوی درندگی حیوانات وحشی ممکن است برداشت نهایی را برای کودک دشوار کند. تغییر ناگهانی احساسات گوشت‌خواران از شرمساری به حس مثبت و پذیرش خود، کمی غیرعادی است. در بخش پایانی داستان محسوب می‌شود و درواقع پرداخت کاملی ندارد. پایان‌بندی داستان، به‌دلیل اینکه گوشت‌خواران، مجدد به شکار حیوانات می‌پردازند و حتی جغد پیر را هم می‌خورند، ناامیدکننده است.

عنوان، جذاب است اما با توجه به تصویر جلد، مخاطب تصور می‌کند این سه صفت به‌ترتیب در داستان به این سه حیوان تعلق دارد، درحالی که این‌طور نیست و چالش اصلی داستان این است که آیا گوشت‌خوار بودن یک حیوان، صفتی "بد" تلقی می‌شود یا خیر؟. شباهت عنوان کتاب به عنوان فیلم مشهور خوب، بد، جلف و بازی با این ترکیب کلمات نیز جذابیت دوچندانی ایجاد می‌کند اما الزاما کودک دبستانی متوجه این نوستالژی نمی‌شود. عنوان اصلی کتاب، گوشت‌خواران است و ترکیب "خوب، بد، گوشت‌خوار" خلاقیت مترجم است. آهنگین بودن عنوان نیز از نکات جالب آن است. طراحی جلد، بسیار خلاقانه است. عمدتا حیوانات اهلی در سبد غذایی قرار می‌گیرند و حالا بسته‌بندی کوسه، شیر و گرگ طنز جالبی ایجاد کرده‌ است به گونه ای که حتی در جزئیات نیز شبیه به بسته‌بندی واقعی است از ذکر وزن بسته و توضیحات محتویات تا هولوگرام درج شده بر روی بسته‌بندی. اما به‌طورکل، طراحی جلد با محتوای کتاب مرتبط نیست. محتوا درباره این است که برخی حیوانات از گوشت‌خوار بودن خود خجالت می‌کشند. در نهایت به این راه‌حل می‌رسند که گوشت‌خواری مشکل نیست بلکه یک ویژگی ذاتی برای برخی حیوانات محسوب می‌شود درحالی که عکس روی جلد به هیچ کدام از این موارد موجود در متن اشاره ندارد. به‌دلیل ارزیابی نسخه الکترونیک، بررسی "تناسب قطع کتاب" و "استحکام صحافی و کیفیت چاپ" ممکن نبوده‌ است.

انسجام و پیوستگی داستان، قابل‌قبول است. داستان باوجود نواقصی در روانی ترجمه(یا روانی متن اصلی کتاب که به ترجمه نیز سرایت کرده است)، به‌دلیل تصاویر طنز و موقعیت‌های جالب توجه در فرایند حل مسئله، جذاب و پرکشش است. طنز در تصویرگری این کتاب نقش مهمی دارد که در بخش کشش و جذابیت، توضیحات بیشتری دراین باره بیان شده است. شخصیت‌ها به خوبی طراحی شده‌اند اما تغییر ناگهانی احساس آن‌ها از شرمساری به احساس خودباوری و پذیرش خود، بی‌مقدمه و سرهم‌بندی‌شده، اتفاق می‌افتد که حتی به پایان‌بندی داستان نیز آسیب می‌زند. داستان دو پیام تربیتی دارد اول، پذیرش ویژگی‌های ذاتی است به‌گونه‌ای که هر فرد خود را با همان ویژگی‌هایی که دارد دوست داشته‌باشد و از آن خجالت نکشد. دوم، پذیرش درندگی حیوانات وحشی به عنوان شکارچیان طبیعت است. درواقع کودک در این داستان می‌آموزد که اطلاق صفت"بد" برای این دسته از حیوانات درست نیست چراکه آن‌ها از روی غریزه و ذات خود عمل می‌کنند و کار آن‌ها کمک کننده به نظم طبیعت است.

ترجمه در برخی قسمت‌ها روان نیست. در اولین صفحات کتاب، ویژگی‌ درنده بودن کوسه، شیر و گرگ ذکر شده‌ است و بعد از آن بدون ایجاد ربط قابل‌قبولی این جمله آمده است:"اما حتی وحشی‌ترین گوشت‌خواران هم دلشان می‌شکند". این جمله با جملات قبلی و بعدی مرتبط است اما ارتباط آن به سختی دریافت می‌شود و روان نیست اما این احتمال نیز وجود دارد که چنین نقصی ناظر بر ترجمه نباشد و در صورت بررسی نسخه اصلی، این نقص در متن اصلی نیز یافت شود و از سوی نویسنده باشد. در جلسه اولی که گوشت‌خواران برای حل‌ مسئله‌ی خود می‌گذارند بر روی تخته پشت سر گرگ نوشته شده است:"اگر شک داری، تمامش کن". با توجه به اینکه در متن توضیحی مرتبط با این جمله نیامده است، این جمله برای مخاطب نامفهوم است. جملات کتاب رسمی و غیر محاوره است و تکرار کلمه "بهش" (به جای کلمه به او) و "چی" (به جای چه) در متن احساس ناموزون بودن جملات رسمی را ایجاد می‌کند. مثال از متن: ۱. اولین تغییر قیافه‌ی شیر به بز کوهی جواب داد و هیچ‌کس بهش شک نکرد. ۲. گرگ خاکستری هم گفت:"من که اصلا نمی‌دانم چی بگویم." در برخی ترجمه‌ها با زبان رسمی، بخش مکالمات شخصیت‌ها را به‌صورت جملات محاوره می‌آورند تا برای مخاطب احساس نزدیکی بیشتری با متن ایجاد شود اما تمام جمله به صورت محاوره آورده می‌شود نه اینکه برخی کلمات رسمی و  در بین آن‌ها برخی غیررسمی آورده شود. به‌دلیل ارزیابی نسخه ترجمه‌شده بررسی "وفاداری به ساختار روایی" ممکن نبوده‌ است.

عنوان، جذاب است اما با توجه به تصویر جلد، مخاطب تصور می‌کند این سه صفت به‌ترتیب در داستان به این سه حیوان تعلق دارد، درحالی که چالش اصلی داستان این است که آیا گوشت‌خوار بودن یک حیوان، صفتی "بد" تلقی می‌شود یا خیر؟. شباهت عنوان کتاب به عنوان فیلم مشهور خوب، بد، جلف و بازی با این ترکیب کلمات نیز جذابیت دوچندانی ایجاد می‌کند اما الزاما کودک دبستانی متوجه این نوستالژی نمی‌شود. آهنگین بودن عنوان نیز از نکات جالب آن است. ابتدای داستان، توضیحات، به‌خوبی مشکل اصلی هریک از سه گوشت‌خوار را تفهیم نمی‌کند. توضیح این بخش دقیق نیست و مخاطب باید چندبار بخواند تا متوجه شود مشکلی که گوشت‌خواران به‌خاطر آن مجبور به جلسه گذاشتن می‌شوند چیست، اما به‌طورکل تصاویر کمک شایانی به فهم این بخش کرده است و می‌تواند این نقص را پوشش دهد تا کودک متوجه شروع داستان شود. ادامه داستان روان است و تصاویر به‌طورخاص بر کشش آن افزوده است. اینکه گوشت‌خواران، راه حل‌های مختلف را امتحان می‌کنند نیز باعث همراه شدن مخاطب می‌شود و جالب است. در اکثر صفحات، موارد طنز در تصاویر دیده می‌شود. مثلا خرگوش‌هایی که گرگ آن‌ها را از گوش‌هایشان به‌صورت آویزان در دست گرفته است درحالی که درحال خوردن بلوبری هستند و دور دهان‌شان آبی است بسیار خنده‌دار اند. و یا تصویر گرگ در صفحات اول که لباس شنل قرمزی را در دست دارد و گریه می‌کند. همچنین تصویر کوسه با آن قد و قواره که بر روی صندلی کوچکی نشسته واقعا جالب است. و مواردی از این دست که در اکثر صفحات دیده می‌شود. تصاویر، داستان‌گویی خوبی دارند به‌گونه‌ای که اگر متن، خلاصه یا حذف شود و فقط به تصاویر نگاه کنیم، می‌توانیم کلیت داستان را متوجه شویم. بازنمایی هیجانات نیز به‌خوبی در چهره حیوانات آمده است.