نقد و بررسی کتاب جزیره پدربزرگ (Grandad's Island)

رده‌بندی سنی، اگر بر اساس پیشنهاد کتاب در نظر گرفته‌ شود، ممکن است مقداری ابهام برای مخاطب ۴ یا ۵ ساله به وجود آید. ممکن است کودک در همذات‌پنداری با کارن، از نبود پدربزرگ احساس غم کند؛ اما این احساس بسیار سطحی است و دیگر عناصر داستان این احساس را از بین می‌برند. مثلا خوش گذشتن به پدربزرگ درجزیره و اینکه او دیگر نیاز به عصا ندارد و تمام حیوانات جنگل با او مهربان هستند، از مصادیق آن است. بیان نشدن دلیل ماندن همیشگی پدربزرگ در جزیره می تواند برای کودک، اندکی ابهام ایجاد کند.

درصورتی که رده‌بندی سنی را بر‌اساس شناسنامه کتاب درنظر بگیریم ممکن است محتوا برای کودک ۴ و ۵ ساله کاملا قابل درک نباشد. برای توضیح بیشتر: شاید برای کودک ۴ساله سوال‌برانگیز باشد که چرا ناگهان پدربزرگ از داستان حذف شد و کارن تنها به خانه برگشت. پایان داستان می‌توانست با پرداخت و تفصیل بیشتری اتفاق بیفتد؛ اما از‌طرفی چون کتاب کودک به تناسب سن، در تعداد کلمات کمتر و صفحاتی محدود تنظیم می شود؛ می‌توان پایان سریع داستان را توجیه کرد و امتیازی از آن کم نکرد.

طراحی جلد، عنوان و محتوا با‌یکدیگر مرتبط‌اند. طراحی جلد، به دلیل وجود تصاویر زیبا، جزئیات و ترکیب رنگِ مناسب سن کودک، دلنشین است. عنوان داستان، جذاب است؛ اما به اندازه کافی حس کنجکاوی مخاطب را برنمی‌انگیزد. به دلیل مطالعه نسخه الکترونیک و در‌دست نبودن نسخه چاپی، ارزیابی "تناسب قطع کتاب" و "استحکام صحافی و کیفیت چاپ" مقدور نبوده و امتیازی برای این دو بخش درنظر گرفته نشده است.

داستان، دارای انسجام کافی و پیرنگ خوبی است. جذابیت آن متناسب با رده‌سنی و از کشش کافی برخوردار است. در رده سنی پیشنهاد‌شده، ماجراجویی برای کودکان جذاب است و سفر پدربزرگ و کارن از یک در مخفی و ملوانی کشتی، حس ماجراجویی آن‌ها را اقناع می‌کند. توسعه شخصیت کارن به‌اندازه کافی نبود؛ اما به‌دلیل اینکه پدربزرگ، محوریت اصلی داستان بود، این مسئله قابل توجیه است و منجر‌به آسیب به داستان نمی‌شود. پیام تربیتی داستان، پذیرش سوگ و فقدان است؛ که بسیار هوشمندانه و غیرمستقیم بیان شده و کلمه ی سوگ در هیچ بخش کتاب نیامده‌ است. یکی از نکات روانشناسی در توضیح مرگ برای کودکانی که والدین خود را از‌دست می‌دهند، تشبیه سوگ به سفر است و این کتاب هم دقیقا از همین نکته استفاده کرده‌ است. با توجه به رده بندی سنی کتاب، بیان غیر مستقیم این موضوع باعث امتیاز اثر می‌شود. پرداخت کتاب به گونه‌ای است که ممکن است کودک ۴ یا ۵ ساله، متوجه ربط داستان با پیام تربیتی آن نشود.

ترجمه، روان و قابل فهم است. مطالب به گونه‌ای ترجمه شده که هیچ تناقض فرهنگی به وجود نیامده است. ارزیابی این اثر، بر‌اساس متن ترجمه فارسی صورت گرفته‌است؛ به‌‌همین‌ دلیل ارزیابی "دقت و صحت ترجمه" و "وفاداری به ساختار روایی" مقدور نبوده‌است.

عنوان و آغاز داستان نسبتاً جذاب است اما در مقایسه با بعضی کتاب ها که با تصاویر خاص یا جملات کلیدی شروع می‌شوند این کتاب نیز می توانست قوی تر آغاز شود. داستان هم در متن و هم در تصویر همپای یکدیگر کشش و جذابیت متناسبِ سن کودک را داراست. از رنگ های جذاب و پررنگ استفاده شده است و جزئیات کتاب متناسب با ظرفیت درک گروه سنی مخاطب است. اغراق در اندازه کشتی بر فراز پشت بام از جذابیت های اغراق‌گونه بصری است. ترسیم پدربزرگ با ترکیب زیرشلواری، عصا و دمپایی منجر‌به طنز تصویر شده‌است. حرکات و میمیک صورت شخصیت‌ها بیانگر احساسات آن‌هاست و متناسب می‌باشد.