نقد و بررسی کتاب سیکادا

"شان تن" نویسنده این اثر چنانچه خودش نیز در جایی اشاره کرده است، کتاب کودک برای بزرگسال می‌نویسد. این داستان تصویری تیره از محیط کاری، برخورد با مهاجران یا افراد زیر دست و ... نشان می‌دهد. این موضوع از واقعیت به دور نیست اما دلیلی ندارد برای کودک +9 سال (رده سنی شناسنامه) به تصویر کشیده شود. این موضوع نه بخشی از دغدغه‌های یک کودک است و نه اصلا باید باشد.

در کنار محتوا، تصاویر نیز منتقل‌کننده فضای سرد و بی‌روح و ناامیدکننده‌ی داستان هستند که حتی برای نوجوانی که درابتدای مسیر انتخاب‌ها و تصمیمات جدی زندگی و سرشار از امید است هم مناسب نیست چه برسد به کودک. البته نوجوانی که تفکر انتقادی در او به خوبی پرورش یافته به سادگی تحت تاثیر یک کتاب به ظاهر کودکانه قرار نمی‌گیرد.

در پایان داستان، سیکادا که یک زنجره است روی پشت بام شرکت رفته و به‌سان باقی زنجره‌ها پوست‌اندازی کرده، از جلد فعلی خود رها می‌شود و پرواز می‌کند. شان تن در واقع این پایان‌بندی را از پدرش الهام گرفته است که در دوران بازنشستگی به حرفه موردعلاقه‌اش روی می‌آورد، زندگی جدیدی می‌سازد و انگار از نو شروع می‌کند. پایان داستان از این دید، پایان مثبتی است؛ اما درجای دیگر نویسنده اشاره می‌کند که یکی از منابع ایده اولیه داستان، این است که بارها شاهد خودکشی کارگران کارخانه‌ی نزدیک محل زندگی‌شان بوده است؛ در نتیجه برداشت خودکشی از این پایان‌بندی چندان دور از انتظار نیست. این موضوع کاملا به برداشت مخاطب و همچنین گفتگوی پیرامون کتاب پس از خواندن آن بستگی دارد. کودکی که به احتمال زیاد پیش‌زمینه‌ای درباره موضوع و مفهوم خودکشی ندارد و حتی به ذهنش هم خطور نمی‌کند، چنین برداشت منفی‌ای از پایان نخواهد داشت، اما نوجوانی که با این مفهوم آشناست ممکن است برداشت "خودکشی" از آن داشته باشد.

درنهایت این کتاب برای کودکان مناسب نیست و برای نوجوان دور اول هم (اگرعلاقمند به کتاب تصویری و به ظاهر کودکانه بود)، تنها درصورتی که تفکر انتقادی به اندازه کافی در او رشد یافته باشد که تاثیر منفی از این کتاب نگیرد و جنبه مثبت آن را ببیند، می‌تواند خواندنی باشد.