نقد و بررسی کتاب خانه خاکستر

داستان فانتزی، هیجان‌انگیز و معمایی این کتاب حتما شما را به خود جذب می‌کند و از خواندن آن لذت خواهید برد. خانه خاکستر نام و هویت بچه‌ها از آن‌ها گرفته شده است، حتی سال هم که به آن‌جا می‌آید متوجه می‌شود که نامش را از یاد برده است. هرچند آقای مدیر تلاش کرده است تا هویت آن‌ها را با خوبی‌ها عجین کرده و رشد دهد(و حتی سال تا آخرین لحظه هم نمی‌خواهد نام اصلیش را به یاد آورد) اما این حقیقت که آن‌ها را از خود واقعیشان جدا کرده و کنترل می‌کند قابل انکار نیست. اینکه بچه‌ها در نهایت برای نجات خود و یافتن حقیقت و آزادی با همه‌ی عشق و نفرتشان همزمان، به مقابله با روی مثبت و منفی قدرت کنترل‌گر می‌پردازند، از پیام‌های مهم داستان است. اینکه گاهی باید قوانین و بایدها و نبایدهایی که دلیل منطقی پشتشان نیست زیر سوال برد و چشم بسته قبول نکرد. ما با خواندن کتاب متوجه می‌شویم گاهی موانع و محدودیت‌ها در دنیای بیرون نیست بلکه درون ما و ذهن ماست؛ چناچه خطری که آن سوی حصار دور خانه منتظر بچه‌ها بود در واقع در ذهن و باور آن‌ها کاشته شده بود. گاهی باید یک قدم برداشت تا دیوار حقیقت مجازی و دروغین فروبریزد. از دیگر پیام‌های اثر می‌توان به اهمیت خوب بودن و ویژگی‌های رفتاری مثبت، کار گروهی، دوستی، و... اشاره کرد.

با همه‌ی این‌ها ابهاماتی در داستان وجود دارد که ممکن است کمی آزاردهنده باشد و پرونده این کناب را در ذهنمان باز بگذارد. اینکه خانه خاکستر از کجا آمده، هدف و فلسفه وجودیش چیست، بچه‌ها چطور و از کجا سر از آن‌جا درآوردند، آیا به جز آقای مدیر افراد دیگری از آن خبر دارند، اگر نه پس کسی که سال را به آن‌جا اورد که بود، ماجرای خوک چه بود، آیا دام و لیبی خواهر و برادر بودند و... . در نهایت مهم‌ترین ابهام داستان، پایان باز آن است که ممکن است به مزاق همگان خوش نیاید.

می‌توانید درباره مضامین، پیام‌ها و لایه‌های پنهان داستان، اینکه هر یک از عناصر داستان نماد چه چیزی می‌توانند باشند، پاسخ ابهامات و ... فکر و با دوستانتان گفتگو کنید.

مخاطب 10 و 11 ساله کتاب‌خوان هم می‌توانند از داستان لذت ببرند؛ اما بهتر است قبل از انتخاب این کتاب برای آنان حتما ارزیابی اثر مطالعه و بعد از خواندن داستان درباره موارد لازم با آن‌ها گفتگو شود.

سالیتیود — یا همان "سال" — برای درمان وضعیت درد مزمنش به محل بن‌بستی به‌نام «خانه‌ی خاکستر» منتقل می‌شود. آن‌جا با جمعی از کودکانی روبرو می‌شود که هرگز بزرگ‌سالان را ندیده‌اند، دیوارهایی مانند آتش سوزان احاطه‌شان کرده، و رفتاری نظم‌یافته و وهم‌آور بر خوابگاه‌شان حکم‌فرماست. هیچ‌کسی در این‌جا اجازه‌ی مریض‌شدن ندارد، نام تمام بچه‌ها براساس خوبی‌هایی مانند «صلح»، «آزادی» و «عدل» انتخاب شده‌اند، و نظام حاکم بر آن‌جا به‌طور اسرارآمیزی با توزیع غذا از طریق «پهپادهای مرموز» ادامه می‌یابد. هر چه سال بیشتر می‌ماند، خاطرات خود را از دست می‌دهد، بچه‌ها به او شک می‌کنند و راز عمیق خانه‌ی خاکستر کم‌کم آشکار می‌شود