نقد و بررسی انیمه پاتما دنیای وارونه (Patema Inverted)

«پاتما دنیای وارونه» یک انیمه، در ژانر عملی تخیلی است که داستان رؤیا بافی و رسیدن به آرزوی دو نوجوان به نام‌های "پاتما" و "ایجی" را روایت می‌کند. داستان این انیمه از وجوه جذابی برخوردار و از نکات زیادی تشکیل شده است. در برخی از لحظات به مخاطب حس گنگ بودن القا می‌شود اما در پایان تقریبا بیشتر ابهامات رفع می‌‌شود.

زمانی که دانشمندان طبیعت را دستکاری می‌کنند، اختلالی به وجود می‌آید و همه چیز به صورت وارونه به آسمان می‌رود. این اتفاق موجب به وجود آمدن انسان‌هایی می‌شود که برعکسِ گرانش طبیعی زمین هستند. ابتدا به فرزند خود یادآوری کنید که پیش از هر تصمیم و حرکتی، باید به عواقب آن کار فکر کند و بی‌اندیشد، چرا که عمل ما می‌تواند عواقبی جبران ناپذیر داشته باشد. انسان‌هایی که در سرزمین وارونه به وجود آمدند، هیچ تفاوتی به غیر از بالعکس بودن، با سایر انسان‌ها ندارند؛ اما حاکم سرزمین ایگا برای تثبیت دیکتاتوری و کنترل شهروندانش، مردم وارونه را گناهکار و مستحق مرگ می‌داند. او حتی واقعیت را تحریف می‌کند و می‌گوید که این مردم به دلیل گناه، توسط آسمان‌ها بلعیده شده‌اند.

ایزامورا که حاکم سرزمین ایگا است، نمونه‌ای واضح از حکومت توتالیتر را پایه گذاشته است. توتالیتر شکلی از حکومت و نظام سیاسی است که با کمک قدرت و با تکیه بر اصل ایجاد وحشت در جامعه، در تمام امور اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، آموزشی، سیاسی و حتی در امور فردی به شکلی انحصاری و با ایجاد فضای خفقان، دخالت می‌کند. رژیم توتالیتر، برای خود اهرم قانونی وضع می‌کند و به کمک آن در کلیه عرصه‌های زندگی و حریم خصوصی شهروندان دخالت می‌کند. جالب است بدانید که همان‌طور که ایزامورا در ایگا این چنین حکومت می‌کرد، در سرزمین لوله‌ای نیز پدربزرگ پاتما، نسخه‌ای صلح طلب و مهربان از همین نوع حکومت را پایه گذاری کرده بود. حتی در برخی از صحنه‌ها، شباهت میان ایدئولوژی و کلام این دو شخصیت به صورت فاحش مشاهده می‌شود.

می‌توانید با توجه به تأثیری که پاتما بر زندگی ایجی گذاشت و بالعکس، اهمیت همنشین و دوست را برای فرزند خود تبیین کنید. پاتما به ایجی یادآوری کرد که باید رؤیا داشته باشد، از قوانین بی‌رحمانه عبور کند، زندگی با رؤیا پردازی و در مسیر آن قرار داشتن، معنا پیدا می‌کند. ایجی نیز به پاتما کمک کرد تا به آرزویش برسد.

پیام اثر اهداف مختلفی را دنبال می‌کند که مهم‌ترین آن‌ها را در بخش پیام مثبت ذکر کردیم، اما نکات دیگری وجود دارد که به آن‌ها اشاره خواهیم کرد. اهمیت همنشین در زندگی انسان بیش از چیزی است که به آن فکر کنید، یک دوست خوب می‌تواند پله‌ی رشد و تعالی باشد. انسان‌ها با هر ویژگی خاصی مانند وارونه بودن که در اثر به آن پرداخته، قابل درک و اهمیت هستند. هیچ کسی به دلیل ویژگی‌های فیزیکی و ظاهری گناهکار نیست، باید درون انسان‌ها را جست‌وجو کرد تا از واقعبت آن‌ها مطلع شد. در واقع گناهکار و ظالم اصلی کسی بود که ظاهر عادی‌ای داشت اما درونش از نفرت و ظلم تشکیل شده بود.

اثر پیش رو به درستی شمایل انسان هنجارشکن و رؤیا پرداز را با انسان مغلوب و منزوی مقایسه کرده است. پاتما و ایجی نماد انسانی هستند که جسارت گذر از قوانین و مرزهایی که باعث محدودیت رشد آن‌ها می‌شود را دارند. به دنبال کشف حقایق دنیا هستند و به هر طریقی که شده به دنبال آرزوی خود می‌روند. در صحنه‌ای از فیلم می‌بینیم که پرواز ایجی و پاتما روی دیگر نوجوانان سرزمین ایگا تأثیر گذاشته و آن‌ها را هیجان‌ زده کرده است. در واقع الگویی از این دو. انسان جسور در ذهن هر شهروند شکل می‌گیرد.

میزان خشونت و ترس این انیمه پایین و ناهنجاری در آن وجود ندارد؛ به همین خاطر تماشای اثر به رده سنی 12+ سال توصیه می‌شود.

شخصیت‌ها: پاتما: نوجوانی جسور و ماجراجو که ساکن سرزمینی عجیب است. او تحت تأثیر لاگوس به شناخت دنیای بیرون از سرزمینش علاقه‌مند می‌شود و مسیر رسیدن به رؤیا را آغاز می‌کند. ایجی: دوست پاتما در سرزمین ایگا که پسری فداکار و جسور است. او وارث رؤیای پدرش، یعنی پرواز و سفر به سرزمین‌های مختلف، است، مقابل قوانین ظالمانه‌ ایگا می‌ایستد و حقایق را به کمک پاتما معلوم می‌کند‌. لاگوس: مردی رؤیا پرداز و شجاع که سرزمین ایگا را کشف می‌کند. آرزوی او یکی کردن بشریت و از بین بردن نژادپرستی است. ایزامورا: حاکم ظالم و دیکتاتور سرزمین ایگا که با تکیه بر اینکه تنها مردم ایگا پاک هستند، با دنیای وارونه به ستیز می‌پردازد. بزرگ‌ترین ترس او این است که مردم، سرزمین‌هایی غیر از ایگا را بشناسند و متوجه عدم تفاوت مردم دنیا با یکدیگر شوند. جاکو: همراه ایزامورا که پس از فهمیدن راز وحشتناک او، بر علیهش می‌شود. دنیای وارونه: دانشمندان آزمایشی را برای مهار انرژس از گرانش زمین انجام دادند، اما شکست بدی خوردند. طی این آزمایش، گرانش معکوس می‌شود و تقریبا همه چیز از زمین دور شده و به آسمان می‌رود. سال‌ها بعد، سرزمین‌های مختلفی در آسمان و وارونه با زمین شکل می‌گیرد. مرز سرزمین‌ها، آسمان است و به همین خاطر حاکمان دیکتاتور، آسمان را منشأ قدرت الهی می‌خوانند، شهروندان را از نگاه کردن به ابرها می‌ترسانند و می‌گویند که گناهکاران توسط آسمان بلعیده می‌شوند.   داستان اثر: در یک دنیای زیرزمینی مخفی و پر از لوله، شاهزاده‌ای به نام “پاتما” وجود دارد که همیشه دوست دارد به سرزمینی برود که تعریف آن را از ""لاگوس"" شنیده است. او مدام به محلی با عنوان “منطقه خطر” می‌رود که در واقع مرز میان سرزمین لوله و سرزمین ایگا است. هیچ شخصی اجازه ورود به این منطقه را ندارد در صورتی که هیچ توضیحی درباره آن داده نمی‌شود. بالاخره او از طریق آسمان وارد منطقه خطر می‌شود، پس از درگیری با یک انسان عجیب، وارد ایگا می‌شود و همان لحظه با پسری وارونه به نام ایجی مواجه می‌شود. طبق قوانین دیکتاتورانه ایگا، هیچ شهروندی حق نگاه کردن به آسمان را ندارد. حاکم به شهروندان می‌گوید که آسمان گناهنکاران را می‌بلعد و کسی که از آسمان فرود بیاید، یقینا یک شیطان است. ایجی، اعتماد پاتما را جلب می‌کند و او را در مکانی مخفی می‌کند، هر چند که پس از مدتی، مأمورین مخوف حکومتی به سراغ آن‌ها می‌روند و پاتما را زندانی می‌کنند. ایجی، برای یافتن پاتما، عزمش را جزم می‌کند. او ابتدا به سرزمین لوله‌ای می‌رود و پس از دیدار با دوستان پاتما و طرح یک نقشه، به سمت مکانی می‌رود که دوستش در آن‌جا، اسیر است. ایجی، دوستش را آزاد می‌کند، اما طی یک درگیری با ایزامورا، این دو نوجوان از مرز آسمان عبور کرده و به سرزمین جدیدی می‌روند. ایزامورا، مرگ ایجی را تصادف می‌خواند. دو نوجوان این ماجرا، با وسیله‌ی پرواز پدر ایجی و وسایل لاگوس مواجه می‌شوند. ان‌ها با دنیای بزرگ آشنا می‌شوند، ستاره‌ها را می‌بینند و سپس به سمت ایگا باز می‌گردند. در این حین، جاکو به ایزامورا مشکوک می‌شود. او می‌فهمد که ایزامورا پدر ایجی و لاگوس را به قتل رسانده و نمی‌خواهد مردم با دنیایی غیر از ایگا آشنا شوند. وسیله‌ی پرواز به سرزمین لوله‌ای سقوط می‌کند، ایزامورا و جاکو نیز آن‌ها را تعقیب می‌کنند. ایزامورا به ایجی شلیک می‌کند، تلاش می‌کند پاتما را نیز به قتل برساند که ناکام می‌ماند. ناگهان سرزمین لوله‌ای دچار فرو ریختگی می‌شود، گودالی بزرگ به سمت آسمان گشوده و ایزامورا توسط آسمان بلعیده می‌شود.

کارگردان: یاسوهیرو یوشیرا / Yasohiro Yoshira نویسنده: یاسوهیرو یوشیرا / Yasohiro Yoshira تهیه کننده: تاکانوری آکی / Takanori Akii بازیگران: یوکی فوجی، نوبوهیکو آکاموتو، شینتارو اوهاتا / Yukiyo Fujii , Nobuhiko Okamoto, Shintaro Ohata کشور سازنده: ژاپن مخاطب اثر: کودک و نوجوان شرکت سازنده: Rikka Studio