نقد و بررسی انیمه زندگی مخفی آریتی (The Secret World of Arrietty)

«زندگی مخفی آریتی» یا «بندانگشتی» یا «آریتی» انیمه‌ای سینمایی است که با این سه نام در دنیای انیمه شناخته می‌شود. گفته شده است که «هیروماسا یونه‌بایاشی» اولین تجربه‌ی کارگردانی خود را با این انیمه آغاز کرده و او تا سال 2009 به‌عنوان جوان‌ترین کارگردان استودیوی معروف جیبلی معرفی شده است. داستان این انیمه به قلم «هایائو میازاکی» و با اقتباس از رمان «قرض‌کنندگان» اثر «ماری نورتن» نوشته شده است.

خانواده‌ آریتی برای حفظ جانشان مجبوراند که یک زندگی مخیانه داشته باشند، بنابراین آنها مواد غذایی و وسایل زندگی خود را از خانه‌ی خاله ساداکو برمی‌دارند. این عمل آنها ممکن است در نظر کودک شما دزدی محسوب شود. برای اینکه اثر این موضع در ذهن او خنثی شود، شما می‌توانید کوچ خانواده‌ی آریتی از خانه‌ی خاله ساداکو را بهانه‌ای برای گفت‌وگو قرار دهید و به کودک خود بگویید که آریتی و پدر و مادرش برای اینکه بتوانند خودشان غذا یا وسایل زندگی‌شان را تأمین کنند به جایی رفتند که به آن تعلق دارند تا بتوانند از این به‌بعد یک زندگی عادی و راحت‌تری داشته باشند. بنابراین، زندگی در کنار هم‌نوعانمان می‌تواند ما را از انجام کارهای بد یا سخت معاف کند.

موضوع دیگری که می‌توان در بستر خانواده راجع به آن صحبت کرد، ارتباط یا تعامل صحیح شخصیت‌ها با یکدیگر است. در این انیمه ما شاهد این هستیم که آریتی گاهی نظری برخلاف خانواده‌اش دارد. او دوست دارد که به شو نزدیک شود و در خانه‌ی عروسکی با حمایت شو زندگی کنند، اما پدر و مادرش خلاف این نظر را داشتند. زیرا وقتی مطلع شدند که بندانگشتی‌های دیگری در جایی دیگر باهم زندگی می‌کنند ترجیح دادند که به هم‌نوعان خود بپیوندند تا هم از بند تنهایی رها شوند و هم زندگی راحت‌تری را تجربه کنند، اما آریتی باید در طی یک مدت زمانی به این نتیجه می‌رسید. این اختلاف‌نظرها به‌هیچ عنوان فضای صمیمانه‌ی خانوادگی آنها را مکدر نکرد، زیرا با گفت‌وگو یا دادن فرصت برای فکرکردن، درنهایت همگی به تصمیم درست رسیدند. شما با اشاره به این موضوع می‌توانید درباره‌ی نحوه‌ی صحیح تعامل در خانواده با فرزند خود صحبت کنید، به‌خصوص در موقعیت‌هایی که هرکس نظری برخلاف دیگری دارد.

خلاصه: این انیمه می‌تواند به مخاطب بیاموزد که انسان نیاز دارد تا با هم‌نوعان خود در جایی زندگی کند که به آن تعلق دارد. از سوی دیگر تعامل صحیح و صبورانه‌ی شخصیت‌ها با یکدیگر الگوی بسیار مناسبی را به مخاطب انتقال می‌دهد.

چرا آریتی و پدر و مادرش باید به‌دور از چشم انسان‌ها مخفیانه زندگی می‌کردند؟

به‌نظرت خانواده‌ی آریتی زندگی سختی داشتند؟

فکر می‌کنی اگر خانواده‌ی آریتی در خانه‌ی عروسکی زندگی می‌کردند همیشه در امنیت کامل به‌سر می‌بردند؟ اگر شو می‌رفت تکلیف زندگی آنها چه می‌شد؟

با کوچ خانواده‌ی آریتی موافق بودی؟ چرا؟

خلاصه: به‌نظرت اگر آدم‌ها به‌دور از هم‌نوعان یا سرزمین خودشان زندگی کنند چه مسائلی می‌توانند داشته باشند؟

داستان از جایی آغاز می‌شود که پسری به‌نام «شو» به‌دلیل بیماری قلبی و آمادگی برای عمل جراحی باید مدتی را در خانه‌ی پدربزرگ مادرش زندگی کند. در آنجا «ساداکو» خاله‌ی مادرش، به همراه خدمتکار خود «هارو» ساکن هستند و مزیت این خانه به این است که ‌دور از آلودگی و شلوغی شهر قرار دارد.

درست زمانی که شو وارد حیاط خانه می‌شود چشمش به دختری می‌افتد که به اندازه‌ی یک بندانگشت است. اسم دختر «آریتی» است و به‌همراه پدر و مادرش در گوشه‌ای از خانه‌ی پدری ساداکو به‌صورت مخفیانه زندگی می‌کنند. هیچکس از دنیای انسانی نباید از راز زنده‌بودن آدم کوچولوهای بندانگشتی آگاه شود، زیرا سال‌ها از آن زمانی که انسان‌ها با آدم کوچولوها ارتباط دوستانه‌ای داشتند گذشته است. اما آن روز به‌دلیل حواس‌پرتی آریتی، شو به این راز پی می‌برد. او حرفی به کسی نمی‌زند، تا زمانی که از طریق خاله ساداکو متوجه می‌شود که پدرشان با آدم کوچولوها ارتباط بسیار دوستانه‌ای داشته است و خانه‌ی کوچک عروسکی که در اتاق شو قرار دارد نیز درواقع خانه‌ای است که او برای خانواده‌ی آریتی ساخته بود.

شو قصد دارد تا به آریتی نزدیک شود و به آنها در فراهم‌کردن مایحتاج زندگی کمک کند و آن خانه‌ی عروسکی را دوباره در اختیارشان قرار دهد، اما چنین چیزی هرگز نمی‌تواند اتفاق بیفتد زیرا آریتی و پدر و مادرش پس از اینکه رازشان فاش می‌شود باید به همان جایی بروند که به آن تعلق دارند. پس آریتی و شو با یکدیگر خداحافظی می‌کنند و این آخرین‌باری بود که آدم کوچولوها با انسان‌ها دیدار داشتند.

کارگردان: هیروماسا یونه‌بایاشی/ Hiromasa Yonebayashi

نویسنده‌ی اثر: هایائو میازاکی / Hayao Miyazaki

بازیگران: Shinobu Otake/ Mirai Shida/ Ryunosuke Kamiki/ Tomokazu Miura/ Kirin Kiki/ Keiko Takeshita

شخصیت‌ها

آریتی: او دختری نوجوان از سرزمین آدم کوچولوهاست. آریتی دختری کنجکاو و مهربان است که به‌همراه پدر و مادرش به‌طور مخفیانه در گوشه‌ای از خانه‌ی آدم بزرگ‌ها زندگی می‌کند.

شو: پسر نوجوانی که به دنیای آدم‌های عادی تعلق دارد. شو بیمار قلبی است و برای مدتی در خانه‌ی خاله‌ی مادرش ساکن شده است که به‌طور اتفاقی با آریتی آشنا می‌شود. او پسری مهربان است که دوست دارد به آریتی و خانواده‌اش کمک کند و به آنها امنیت و اطمینان خاطر بدهد.

ساداکو: زنی پیر و مهربان که خاله‌ی مادر شو است. پدر ساداکو در سال‌های خیلی دور در خانه‌اش میزبان آدم کوچولوها بوده است و برای آنها یک خانه‌ی کوچک عروسکی درست کرده بود.

هارو: پیرزنی که خدمتکار خانه‌ی ساداکوست. او با آدم کوچولوها رابطه‌ی خوبی ندارد و آنها را مثل یک حشره‌ی موزی می‌داند.

پاد و هومیلی: پدر و مادر آریتی هستند که مجبوراند برای گذران زندگی و پیداکردن مایحتاج خود از خانه‌ی ساداکو احتیاجات خود را برآورده کنند.

اسپیلر: پسری که از سرزمین آدم کوچولوهاست و به‌طور اتفاقی با خانواده‌ی آریتی آشنا می‌شود.

کشور سازنده: ژاپن

کمپانی سازنده: Studio Ghibli

جوایز و افتخارات: این انیمه که در ۱۷ ژوئیه‌ی ۲۰۱۰ در ژاپن به نمایش درآمد، نقدهای بسیار مثبتی دریافت کرد که تمام آن‌ها از اثر و موسیقی‌اش تمجید کرده بودند. همچنین به پرفروش‌ترین فیلم ژاپنی در جدول فروش فیلم‌های ژاپن در سال ۲۰۱۰ تبدیل شد و درآمد آن به ۱۴۵ میلیون دلار در سراسر دنیا رسید. آریتی در ۳۴امین جایزه‌ی آکادمی ژاپن موفق به دریافت جایزه‌ی پویانمایی سال شد.

مخاطب اثر: کودک و نوجوان