نقد و بررسی انیمیشن کتاب زندگی ( Book of Life )

این انیمیشن محصول ۲۰۱۴ و در ژانری ماجراجویانه و کمدی است که دارای مایه‌های عاشقانه و سبکی موزیکال است. این اثر فاقد نکته‌ی آموزشی خاصی برای کودکان است. اما پیام و الگوی مثبت قابل‌توجهی را به مخاطب ارائه می‌دهد. از مهم‌ترینِ آن‌ها می‌توان به همکاری و فداکاری شخصیت‌های اصلی (مانولو، خواکین، ماریا) نسبت به‌هم، پشیمانی و عذرخواهی نسبت به قضاوت‌ها و یا دیدگاه‌های غلط (مثلاً توسط پدر مانولو) و همچنین تشویق و حمایت شخصیت‌ها نسبت به‌هم (ماریا نسبت به پسرها، پدر مانولو نسبت به او) اشاره کرد.

ضمن تأکید بر این پیام‌ها و تشویق به آن‌ها، فرزند خود را به دریافت الگویی مناسب از این اعمال ترغیب کنید. به‌ویژه که روحیه‌ی همکاری، تشویق و حمایت با توجه به ورود کودک به اجتماع و گروه دوستی در این سنین، مفید و لازم می‌باشد.

میزان خشونت و ترسِ موجود در انیمیشن اندک بوده و صرفاً صحنه‌هایی ناگهانی یا نمایش موجوداتی ترسناک مثل ارواح و همچنین برخی موارد خشونت فیزیکی و رفتاری را شاهد هستیم.

ناهنجاری اجتماعی و دینی انیمیشن نیز در حد کمی قرار دارد و بیشتر شامل روابط محرم و نامحرم، رقص و آواز، شرط‌بندی و دروغگویی و پنهان‌کاری است. مواردی از مصرف مشروبات الکلی، نمایش تتو و... نیز وجود دارد. والدین ضمن تقبیح این دست اعمال و گوشزدکردن نتایج مخرّب آن‌ها، کودک خود را به دوری از این اعمال ترغیب کنید و راهکارهای مثبت جایگزین، علل چنین تصمیماتی را برای او شرح دهید.

با توجه به پرداختن انیمیشن به مسئله‌ی رقابت عشقی و درگیری‌های عاطفی، والدین ضمن نظارت بر فرزند خود، در حد لزوم و با زبانی ساده، علل بروز این رفتارها از سوی شخصیت‌های اصلی را توضیح دهند و با صبوری به سؤالات فرزند خود پاسخ دهند. این دست موضوعات به‌ویژه برای سنین ۱۰ سال به بالا مورد توجه بیشتری بوده و به صبر و توضیح شما نیاز دارد.

خلاصه: نظارت بر ناهنجاری‌های موجود در انیمیشن و همچنین تأکید و ترغیب به پیام‌ و الگوهای مثبت ارائه‌شده از سوی شخصیت‌های اصلی.

با توجه به میزان قابل‌توجه پیام و الگو مثبت در این انیمیشن، والدین می‌توانند فرزند خود را به تقلید از این موارد ترغیب و تشویق نمایند. به‌ویژه مواردی چون همکاری در گروه دوستی، خودخواه‌نبودن و درنظرگرفتن منفعت دیگر افراد، هدیه‌دادن، پذیرفتن اشتباه و معذرت‌خواهی از مواردی هستند که برای سنین کم (خصوصاً ۴ الی ۷ سال) مفید و لازم می‌باشند.

ضمناً لزوم نظارت بر ناهنجاری‌های اجتماعی و دینی انیمیشن و همچنین سکانس‌ها و رفتارهای خشونت‌بار، به‌خاطر امکان تقلید کودک از آن‌ها وجود دارد.

والدین می‌توانند برای به‌چالش‌کشیدنِ فرزند خود، سؤالات مختلفی را در خلال بحث با فرزندشان مطرح کنند. از جمله:

چرا ماریا علی‌رغم خواسته‌‌ی قلبی خود، راضی به ازدواج با خواکین شد؟ آیا دلیل مهم‌تری برایش وجود داشت؟

آیا هدیه‌گرفتن را دوست داری؟ آیا به کسی هدیه داده‌ای و یا دوست داری این کار را انجام دهی؟ به نظرت اگر کار اشتباهی انجام دادیم و متوجه آن شدیم، لازم است عذرخواهی کنیم؟

دوست داری تنها کار و بازی کنی یا با دیگران؟ کدام ویژگیِ مانولو را بیشتر دوست داشتی؟

خلاصه: تأکید بر الگوهای مثبتِ ارائه‌شده از سوی شخصیت‌های اصلی (به‌ویژه مانولو) و به‌چالش‌کشیدنِ فرزندان درباره‌ی رفتارهای مثبت و منفی شخصیت‌های مختلف.

بچه‌های مدرسه به اردوی بازدید از موزه می‌روند که با هدایت خانم راهنمای تور، کتابی به نام کتاب زندگی را مشاهده می‌کنند که شامل داستان جالبی است. «مانولو» و «خواکین» دوستان صمیمی «ماریا» هستند که درگیر رقابتی عاشقانه برای تصاحب قلب ماریا می‌باشند.

«زیبالبا» که نگهبان سرزمین ارواح فراموش‌شده است با همسر خود، «لامورته» که نگهبان سرزمین ارواح به‌خاطرسپرده است، بر سر رقابت عشقی مانولو و خواکین شرط‌بندی می‌کنند.

ماریا که به‌دلیل ایجاد دردسر برای مردم شهر، توسط پدرش مورد مؤاخذه قرار گرفته برای ادامه‌ی تحصیل به اسپانیا منتقل می‌شود. پس از گذشت سال‌ها و همچنین بازگشت ماریا به مکزیک، آن سه دوست مجدداً باهم دیدار کرده و رقابت عشقی شعله‌ور می‌شود.

مانولو که از سنّت خانوادگی خود، یعنی گاوبازی، سر باز می‌زند مشغول گیتارزنی بوده و در این حین در تلاش برای به‌دست‌آوردن قلب ماریاست. ازطرفی، خواکین با کمک مدال جاودانگی که زیبالبا به او داده بود، به فردی قدرتمند و محبوب تبدیل شده است.

در ادامه‌ی رقابت‌های عشقی مانولو و خواکین بر سر ماریا، «چکال» که موجودی شرور است و به‌دنبال مدال جاودانگی است با مردم شهر سن‌آنجل درگیر شده و ماریا به ازدواج با خواکین که توان مقابله با چکال و نجات شهر را دارد راضی می‌شود.

زیبالبا که قصد دارد شرط‌بندی را ببرد و صاحب سرزمین به‌خاطرسپردگان شود، ماری را برای کشتن مانولو می‌فرستد که ماریا دخالت می‌کند. مانولو که تصوّر می‌کند ماریا مُرده، فریب زیبالبا را خورده و با کشتن خود، به دنبال ماریا در سرزمین مردگان می‌رود.

مانولو پس از ملاقات خانواده و درگذشتگان خود و پس از تلاش‌های فراوان، به دنیای زندگان بازگشته و پس از روشدن ماجرای مدال و پشیمانی خواکین، سه دوست با همکاری هم به مقابله با چکال می‌پردازند و همراه با جان‌فشانی‌های مانولو و خواکین، او را شکست می‌دهند.

زیبالبا نیز از کرده‌های خود پشیمان شده و لامورته نیز او را می‌بخشد. در انتهای انیمیشن نیز متوجه می‌شویم که خانمِ راهنمای تور همان لامورته و نگهبان موزه نیز زیبالبا می‌باشد.

کارگردان: خورخه گوتیارز / Jorge R. Gutierrez

نویسنده: خورخه گوتیارز، داگلاس لانگدال / Jorge R. Gutierrez, Doug Langdale

تهیه‌کننده: آرون برگر، برد بوکر، گیرمو دل تورو / Aaron Berger, Brad Booker, Guillermo del Toro

بازیگران: دیه گو لونا، زویی سالدانیا، چنینگ تیتوم، ران پرلمن، کیت دل کاستیلو / Diego Luna, Zoe Saldana, Channing Tatum, Ron Perlman, Kate del Castillo

شخصیت‌ها:

مانولو: گیتارزن جوانی است که جوان‌ترین عضو خانواده‌ی سانچز است که همگی گاوباز هستند.

خواکین: مرد جوانی که نزدیک‌ترین دوست مانولو و قهرمان شهر سن‌آنجل است.

ماریا: دوست صمیمی و عشق مانولو و خواکین. او همچنین دختر ژنرال رامیرو پوسادا است.

زیبالبا: حاکم سرزمین فراموش‌شدگان و شوهر لامورته.

لامورته: حاکم سرزمین به‌یادماندگان و همسر زیبالبا.

کشور سازنده: آمریکا

کمپانی سازنده: Reel FX Animation Studios, 20th Century Fox Animation, Chatrone