نقد و بررسی فیلم عصر یخبندان ۳: ظهور دایناسورها (Ice Age 3: Dawn of the Dinosaurs)

موارد خشن در عصر یخبندان، عمیقاً آمیخته با طنز است که گاهی همین طنز بر خشن‌بودن اتفاق می‌افزاید؛ در صحنه‌هایی مانند خطر مرگ سید در آبشار گدازه، خطر مرگ گله در گذر از دره‌ی مرگ، کورشدن چشم باک (البته نمایش داده نمی‌شود) و نیز خوردن بچه‌های شهربازی توسط بچه‌دایناسورها، مواردی هستند که خشونت و ترس بالقوه دارند. به‌سخره‌گرفتن این خطرات، هرچند موجبات خنده را فراهم می‌کند؛ اما تأثیر آن انکارناپذیر است. میزان این تأثیر، بسته به سن مخاطب متفاوت است. ازسویی دیگر، منفرد با بی‌تفاوتی‌اش، سید و دیگو را دلگیر می‌کند.

به‌طورکلی، صحنه‌هایی وجود دارد که بالقوه، ترسناک هستند. صدا و سایه‌ی غول ‌تشن و «مامان‌زیلا»، جدال باک و غول ‌تشن در شب طوفانی، نمایش اسکلت دایناسورها در دره‌ی مرگ، همگی آمیخته با موسیقی تأثیرگذار هستند که موجبات ترس را فراهم می‌کنند. گاهی این ترس‌ها به طنز تبدیل می‌شوند که از قدرت اثرگذاری‌شان می‌کاهد و احتمالاً مخاطب بالای شش سال را نمی‌ترساند؛ اما قابل چشم‌پوشی هم نیستند.

ناهنجاری‌های اجتماعی و رفتاری در این محصول، همه در قلمروی کمدی است و شماری از آن‌ها شاید به چشم نیایند و در روایت نیز، جبران نمی‌شوند. اشتباه جنسیتی سید، (اشتباه‌گرفتن قوچ نر با ماده) تمسخر و گاهی تحقیر سید به‌عنوان موجودی «خل‌وضع»، مواردی هستند که در داستان جریان دارد. هم‌چنین نسبت‌هایی مانند موجود «چپ‌اندرقیچی» یا موجود «سبز لزج» به سید و کنایه‌هایی مانند «دختری در سطح خودت بگیر»، همگی مواردی با قابلیت الگوپذیری بالا هستند و مهم‌تر اینکه در گروه خانواده اتفاق می‌افتد. هم‌چنین فاش‌شدن صحنه‌ی معاشقه‌ی «اسکرات» و جفتش.

فصل مشترک پیام‌های عصر یخبندان، خانواده است. هرچند این خانواده از یک رگ‌وریشه و به تعبیر دقیق‌تر، از یک گونه نباشد. خانواده‌ای که در ابتدای داستان در آستانه‌ی تجزیه است. دیه‌گو ناامید از سرنوشت خود و رفاقت‌ مندی و سید در سودای داشتن فرزند برای نگهداری از آن‌ها است. به‌نظر می‌رسد گاهی باید در یک گروه خلائی رخ دهد تا ارزش باهم بودن را درک کنند و بفهمند که وجود هریک از اعضا، هرچند آزاردهنده، اما لازم است. نکته‌ی دیگر آنکه هیچ‌چیز را نمی‌توان برحسب ظاهر قضاوت کرد. در یک خانواده، تضادهای مختلفی می‌تواند وجود داشته باشد. تضاد خانواده‌ی مندی در گونه‌ی هریک از اعضاست. باید این‌طور بگوییم که کنارهم قرارگرفتن درعین تضاد، غیرممکن نیست. چه زندگی ماموت‌ها و ببرها در کنارهم و چه زندگی راسوها در کنار دایناسورها. گفتیم زندگی راسوها، زندگی باک در کنار دایناسورها و درنهایت رام‌کردن آن‌ها، نشان از این است که هوش و قدرت، با ظاهر و جثه نسبتی ندارد. شاید جدال موجودی فسقلی مثل باک با غول ‌تشن، خنده‌دار به‌نظر برسد؛ اما تصور این ارتباط در دنیای واقعی ممکن است. چه بسیار انسان‌های به ظاهر ضعیفی که مدار جهان بر انگشت آن‌ها می‌چرخد و چه بسیار غول‌تشن‌هایی که بی‌خبرند از اینکه ضعیفان بر گرده‌ی آن‌ها سوار هستند. درنهایت بازمی‌گردیم به آنچه در ابتدا گفتیم. عصر یخبندان، مرزهای تعریف خانواده را جابه‌جا کرده است. این داستان، قلمروی خانواده را به گروه تعمیم می‌دهد. گروهی که پیوندش از پیوندهای خانوادگی هم محکم‌تر است. شاید هم اینطور به نظر برسد که تفاوت در گونه گله، نماد تفاوت بین ویژگی‌های افراد یک خانواده است که باید آن را پذیرفت.

برخلاف فصل‌های قبلی عصر یخبندان، مدال طلا نه متعلق به مندی، سید یا دیه‌گو، که متعلق به الی است. هرچند، هریک از شخصیت‌های گفته‌شده در جای خود قهرمان‌ هستند و در مواقع اضطرار، گروه را نجات می‌دهند؛ (مندی، نمونه‌ی همسر و پدر فداکار) اما باید داستان عصر یخبندان را در گروه دید. الی به‌عنوان مادر و زن یک خانواده، نقش خود را کاملاً درست ایفا می‌کند. مادران همواره قهرمان‌ سکوی اول هستند و درعین‌حال، پررنگ نیستند. الی درمقابل بی‌تفاوتی‌های مندی نسبت به بقیه و یا قضاوت‌های او، با هنر زنانه‌ی خود می‌ایستد و آبروی همسرش را دربرابر اعضای گروه حفظ می‌کند، دیه‌گو را برای نجات سید تشویق می‌کند، برخلاف منفرد، به باک و توانایی او اعتماد می‌کند و با تدبیرش، پیوندها را محکم‌می‌‌سازد. دارنده‌ی مدال نقره، باک است. معمولا دشمنان درعین تضاد، شبیه یکدیگرند. باک و غول ‌تشن دشمن‌ هستند؛ اما بسیار شبیه به هم. هردو باهوش هستند، در قلمروی خود قدرتمندند و هردو زخم‌خورده‌اند؛ اما درنهایت این باک است که دشمن را رام خود می‌کند؛ چون فریب ظاهر کوچک خود را نمی‌خورد.