نقد و بررسی انیمیشن بچه زرنگ

انیمیشن ایرانی «بچه زرنگ» به دلیل وجود صحنه‌هایی شاد، کودکانه و کارکترهای مثبتی که تشخیص آن برای کودک به سادگی امکان‌پذیر است، داستانی جذاب و پرکشش از دغدغه‌مندی کودکان و منفعل نشان ندادن آن‌ها، پرداختن به مسئله محیط‌زیست و حفاظت از حیوانات  و از همه مهم‌تر، پایان‌بندی مناسب و پیوند آن با داستان‌های دینی، محصول مناسبی برای تماشا در جمع خانواده و همین‌طور کودکان +9 سال است.

وجود شاخص‌های مثبت در یک محصول، نباید باعث شود تا والدین بدون در نظرگرفتن روحیات فرزندشان، آن را برای تماشا در جمع خانوادگی انتخاب کنند. مثلا در بچه زرنگ، برخی صحنه‌های خشونت‌آمیز می‌تواند برای کودکان با روحیه حساس نامناسب باشد و باعث ترس آن‌ها شود؛ مثل صحنه‌ای که در آن محسن بین آتش گیر کرده و با درماندگی کمک می‌خواهد.

 بچه زرنگ گرافیک و صداگذاری قابل قبولی دارد و به خوبی توانسته مخاطب را جذب خود کند، اما وجود حرکت سریع صحنه‌ها، استفاده از موسیقی دلهره‌آور و جلوه‌های بصری مثل سایه‌بازی و... باعث شده تا دلهره‌ای برسرتاسر انیمیشن سایه بیافکند و مناسب تماشای مخاطبین خردسال نباشد.

محسن پسری باهوش، فداکار، با استعداد و جسور است، اما در کنار همه این ویژگی‌های مثبت، خودسری و اجازه‌نگرفتن از والدین برای انجام کارها، مسئله‌ایست که باید بعد از تماشای فیلم درباره آن‌ صحبت شود. او به‌خاطر قهرمان‌بازی و اثبات خود به دیگران، مادر و پدرش را نگران می‌کند و بدون اجازه راهی مسیری پر خطر می‌شود، او ابایی از این موضوع ندارد و ناراحتی یا پشیمانی‌اش را در روند داستان نمی‌بینیم. همچنین، بدون در نظر گرفتن شرایط، از ابرقهرمانان تقلید می‌کند و جان خود را به خطر می‌اندازد و کارهایی را انجام می‌دهد که در دنیای واقعی، می‌تواند خطرآفرین باشد؛ او با خود چاقو، کبریت یا شوکر به همراه دارد و با چالاکی از درختان جنگل بالا و پایین می‌رود. این رفتارهای پرخطر، ممکن است فرزند شما را به این فکر بیاندازد که من هم مثل محسن، از پس همه این اتفاقات برمی‌آیم. نکته دیگری که در انیمیشن به چشم می‌خورد، نمایش دوستی مسالمت‌آمیز بین انسان‌ها و حیوانات وحشی مثل ببر و ... است که ممکن است این ذهنیت را در بچه‌ها ایجاد کند که همه حیوانات بی‌خطر هستند و می‌توان با آن‌ها ارتباط موثر داشت.

بهتر است پس از پایان انیمیشن، در قالب صحبت‌هایی کوتاه و غیرمستقیم، درباره اهمیت کسب اجازه از والدین، اشتباه‌بودن تقلید صرف، ایجاد حد و حدود استفاده از ابزارهای خطرناک و نحوه برخورد مناسب با حیوانات وحشی و اهلی، با فرزندتان صحبت کنید، تا تاثیرات منفی رفتار نادرست محسن را خنثی کنید.

داستان بچه زرنگ، درباره نجات ببر مازندران و مسئله انقراض حیوانات است و ممکن است دغدغه ذهنی برای کودکان ایجاد کند و آن‌ها کمک به حیوانات را وظیفه خود بدانند. با ارائه راهکارهایی منطقی و مناسب سن فرزندان، مثل جمع‌آوری زباله از جنگل، خاموش‌کردن آتش و حفظ محیط زیست حیوانات، کودکان را در این راه یاری دهید و خیال آن‌ها را از وجود جنگل‌بانان و نهادهای مراقبتی از جنگل و حیوانات آن، آسوده کنید.

در انتها لازم به ذکر است که بچه زرنگ، پیوند جالبی با داستان امام رضا (علیه السلام) و چرایی لقب ضامن آهو بودن ایشان دارد. ضمن شرح مفصل داستان و صحبت درباره آن، سعی کنید با استفاده از داستان‌های دینی و قرآنی، در آشنایی هرچه بیشتر فرزندتان با قصه‌های مذهبی، بکوشید.

خلاصه: درباره محسن و ویژگی‌های مثبت و منفی شخصیت او با یکدیگر صحبت کنید.

درباره ابرقهرمان مورد علاقه کودک خود صحبت کنید. از او بپرسید که آیا حاضر است مثل او باشد؟ چقدر او را الگویی برای خود می‌بیند؟

از علاقه فرزندتان به حیوانات سوال کنید. از او بپرسید که حیوان موردعلاقه‌اش کدام حیوان است؟ اگر روزی جان او در خطر باشد، حاضر است به او کمک کند؟

درباره اهمیت محیط زیست و وظایف ما در برابر آن با یکدیگر صحبت کنید. رفتار محسن و خوبی‌ها و بدی‌های شخصیت او را ارزیابی کنید. محسن چه کارهای اشتباهی انجام داده بود که نیاز به اصلاح آن وجود داشت؟

از فرزندتان بپرسید که چه برداشتی از این انیمیشن داشت؟ هدف محسن چه بود؟ محسن از چه راه‌های دیگری می‌توانست به حیوانات کمک کند؟

خلاصه: درباره حیوانات، محیط زیست و وظایف ما نسبت به آن‌ها با یکدیگر صحبت کنید.

محسن پسربچه‌ای کنجکاو است که تحت تاثیر ابرقهرمانان و کارهای آن‌ها، می‌خواهد ابرقهرمان بشود. او در یک گردش خانوادگی، به طور اتفاقی با ببری آشنا می‌شود. آن‌ها زبا هم را متوجه می‌شوند و همین موضوع باعث می‌شود که محسن، از مشکل ببری که فرار از دست شکارچیان است با خبر شود. او ببری را در صندوق عقب ماشین پناه می‌دهد و با خود با خانه می‌برد. ببری که برای زندگی در شهر و بین آدم‌ها آفریده نشده، مشکلات زیادی به وجود می‌آورد و محسن مجبور می‌شود او را در پوشش اردوی مدرسه، به زادگاهش برگرداند. محسن که متوجه در خطربودن ببری می‌شود و فرصت را برای ابرقهرمان‌شدن مهیا می‌بیند، نمی‌تواند او را تنها بگذارد و داستان از همین‌جا آغاز می‌شود. محسن در جنگل به روش‌های مختلف با شکارچیان درگیر شده و برنامه‌های آن‌ها را برهم می‌زند. اما چنگیز انقراض، شکارچی مشهور، که قصد عقب نشینی ندارد، با گروگان‌گرفتن محسن، سعی می‌کند تا حیوانات و قلب جنگل را زندانی کند. قلب جنگل آهوی زیبایی‌ست که امام رضا(علیه السلام) ضامن او شده بوده و حالا توانایی‌های ویژه‌ای دارد. او به‌خاطر نجات جان محسن، خودش به تله چنگیز می‌رود و محسن توسط مش غلام‌رضای جنگل‌بان، از مهلکه نجات می‌یابد. آن‌ها به سراغ چنگیز رفته و بعد از کش و قوس‌های فراوان، حیوانات را آزاد می‌کنند. چنگیز که تحت تاثیر شجاعت محسن و درست‌کاری مش‌ غلام‌رضا قرار گرفته، متحول می‌شود و زندگی جدیدی آغاز می‌کند.

کارگردان: بهنود نکویی، محمدجواد جنتی، هادی محمدیان

تهیه کننده: حامد جعفری

بازیگران: هومن حاجی‌عبداللهی- جواد پزشکیان- هدایت هاشمی- میرطاهر مظلومی- ژرژ پطرسی- مینا قیاس‌پور- مریم رادپور

شخصیت‌ها:

محسن: پسربچه‌ای که تحت تاثیرات ابرقهرمانان و دنیای آن‌ها، دوست دارد قهرمان باشد و به دیگران کمک کند، او باعث نجات ببری از دست شکارچیان می‌شود.

ببری: ببر در حال انقراضی که طعمه شکارچیان شده‌است. او به کمک محسن و قلب جنگل، نجات پیدا می‌کند.

مش غلامرضا: محیط‌بانی که محسن را در جنگل می‌یابد و در کلبه‌اش پناه می‌دهد، او مرد پیری‌ست و با محسن خوش‌رفتاری می‌کند.

چنگیز: شکارچی و دلال حیوانات که بدون توجه به محیط‌زیست و حیوانات آن، به فکر منافع خود است و می‌خواهد ببری را شکار کند.

قلب جنگل: آهویی که سال‌ها پیش، امام رضا(علیه السلام) ضامن او شده، عمری جاودانه و قدرتی جادوئی یافته و می‌تواند زخم‌ها را درمان کند و به جنگل و حیواناتش کمک برساند.

کشور سازنده: ایران

کمپانی سازنده: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان- گروه هنر پویا

جوایز و افتخارات: این انیمیشن، برای نخستین بار در چهل‌ویکمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و در بخش‌های طراحی صحنه، تدوین، موسیقی متن، صداگذاری و صدابرداری، فیلم‌نامه و کارگردانی، نامزد دریافت جایزه شد و سیمرغ بلورین بهترین انیمیشن را برای سازندگان خود به ارمغان آورد.

مخاطب اثر: کودک و نوجوان