آنچه لازم است والدین بدانند
لازم است والدین بدانند که مشابه انیمیشن رایا و آخرین اژدها را تا به حال دیده اند. این انیمیشن با پیرنگ مبارزه با شر در سیر و سفری طولانی، با موضوع اعتماد و در ژانر ماجراجویی ساخته شده است. اولین پرنسس جنوب شرقی آسیا با همان فرمول همیشگی کهن الگوی سفر قهرمان در دیزنی، در رایا و آخرین اژدها نمایش داده شده است. رایا در طول سفر دچار نوعی والایش در هدف میشود؛ او که در ابتدا تنها هدفش رفع عذاب وجدان خود و دیدار دوبارهی پدرش بود، در انتهای داستان تنها به نجات کوماندرا و مردم فکر میکند.
بیشتر بخوانید: کدام پرنسس دیزنی؟تعداد اتفاقات، اجزا صحنههای این فیلم زیاد و ریتم آن سریع است اما داستان پیچیدگی به خصوصی نداشته و میتواند برای کودکان دبستانی قابل فهم باشد. البته اگر در هنگام تماشا یا پیش از آنکه فرزندتان این انیمیشن را ببیند، از داستان آن مطلع باشید باعث میشود تا بتوانید به سوالات فرزندتان پاسخ دهید. همواره سعی کنید سوالات فرزندتان را با بیحوصلگی پاسخ ندهید چرا که انها خیلی خوب «از سرباز کنی» بودن را متوجه میشوند. پس اگر تا کنون به این نکته توجه نکرده اید، این بار با تمرکز بیشتری سوالات فرزندتان از رایا و آخرین اژدها را پاسخ دهید. این انیمیشن سوالاتی ایجاد میکند که بهانهی خوبی برای گفتگوی متمرکز است.
ترسهای این انیمیشن با توجه به دوران کرونا شاید خیلی غیرقابل فهم نباشد، رایا در ابتدای فیلم از دورونها با عنوان طاعون اسم میبرد اما احتمالا به دلیل بصری شدن و جذابیتهایی که باید محصولات رسانهای دارا باشند، شکل و شمایلی ترسناک و ناملموس به خود گرفته اند. قبل از هرچیز باید احساسات فرزندتان دربارهی نمایش دورونها و تاثیراتی که آنها میگذارند به دست بیاورید. فرزند شما مانند ماشین عمل نمیکند که دستوراتی بدهید و او هم آنها را فهم و به اجرا دربیاورد. لذا ذکر اینکه دورونها واقعی نیستند کفایت نمیکند؛ شما باید از پیرامون بیماریها صحبت کنید. قدم اول اما آن است که متوجه شوید فرزند شما واقعا ترسیده یا غمگین است یا نه. اگر احساسی در او انگیخته نشده است با توضیحات بیشتر او را مضطرب و ناراحت نکنید.
به خصوص که رایا، پدرش را هم به دلیل همین بیماری از دست داده است امکان دارد ترس جدایی از والدین در فرزندان شما که در سنین پیش از دبستان و دبستان هستند تشدید کند. لذا منشاهای بیماریها را به کمک فرزند خود بررسی کنید، راههای مقابله با انواع بیماریها و رفتارهای پرخطری که منجر به بیماری میشوند. توصیه میشود برای اطلاعات بیشتر در این زمینه به مقالات سایت کدومو دربارهی ویروس کرونا مراجعه کنید. شما میتوانید با استفاده از راهکارهای این یادداشتها نکاتی اساسی برای گفتگو پیرامون دورونها با فرزندانتان به دست آورید.
اگر پدر و مادری مذهبی هستید میتوانید با توجه به آیات و روایات وارده در موضوع بیماری با فرزند خود طرح بحث کنید. کاستیهایی که به امتهای مختلف در طول تاریخ رسیده است عمدتا از روی ناشکری، شرک و کفر بوده است. مردمان کوماندرا نیز با عدم بهره بردن از نعمت آبادانی و سلامتی، به جنگ و تجاوز پرداختند تا آن که دورونها دوباره سر برآورند و زندگی آنها را تحت الشعاع قرار دادند.
البته توصیه میشود اگر در خانوادهی خود فردی را به دلیل ابتلا به کرونا از دست داده اید، فرزند شما این انیمیشن را فعلا تماشا نکند.
صحنههای درگیری و زد و خورد در این فیلم علاوه بر ترس، منجر به تقلید رفتارهای خشونت آمیز میشود. به صورت کلی این نکته را مدنظر داشته باشید که بازنمایی و تماشای خشونت رسانهای در هر سطحی که باشد منجر به تقلید از سوی کودکان و نوجوانان یا تشدید آن خواهد شد. لذا نمیتوانید ادعا کنید که فرزند من از صحنههای درگیری و زدوخورد در فیلم تاثیر نمیپذیرد و اجازه بدهید او همچنان به تماشای بیوقفه و افراطی آنها ادامه دهد. ممکن است بعضی از تاثیرات در بلند مدت رخ داده و مسائل زیادی را ایجاد کند. البته اگر خشونتها صورت شیطانی نمایش داده شود و بیانگر رنج و ناراحتی مردم باشد به احتمال زیاد کمتر مورد تقلید قرار میگیرد که در مورد رایا و آخرین اژدها اینگونه است.
پرنسسهای دیزنی تا حد زیادی کلیشههای جنسیتی را نادیده گرفته و سعی در تغییر آنها دارند. رایا در طول این انیمیشن رفتارها و عاداتی دارد که کاملا مردانه هستند. او هیچ رابطهی عاطفیای نداشته و با جنگاوری در تلاش برای دیدار پدرش و همچنین رسیدن به آرمان کومانداراست. این موضوع در هویت یابی جنسی بسیار اهمیت دارد. نوجوانان به خودی خود در سنین انتهایی دبستان و شروع متوسطه دچار آشفتگی ها، پریشانیها و سردرگمیها دربارهی ارزشها و اهدافی هستند که از سوی جامعه مطرح میشود. نوجوانان ویژگیهای خود را از دوران کودکی بررسی کرده و با تعهدات جدید آشنا میشوند. سردرگمی هویتی هنگامی رخ میدهد که خواستههای جامعه با تواناییها و مهارتهای نوجوانان هم خوانی نداشته باشد. به صورتی کلی نگاه نوجوان به خود و همچنین انتظاراتی که از وی میرود، تعیین کننده است. نوجوانان تا به این سن نهادهای خانواده، گروه همالان و مدرسه را تجربه کرده اند. در هر کدام از این نهادها همواره دیگران مهمی بودهاند که پیروی از و همانندی به آنها مهم و حیاتی بوده است. حال به این نهادها باید «رسانه» را اضافه کرد.
نوجوانان با بازنماییهای شخصیتی در محصولات رسانهای به درونی سازی ویژگیهای آنها پرداخته و همچنین ذائقه و تمایلاتشان تحت تاثیر قرار میگیرد. در انیمیشن رایا و آخرین اژدها، قهرمان داستان دختری است که برخلاف انتظارات جامعهی ایران از دختران، فردی جنجگو همراه با رفتارهای مردانه است. در مقابلش ناماری هم چنین حالتی دارد. با توجه به توضیحات نسبتا مفصلی که در بالا ذکر شد باید به این نکته توجه کرد که نوجوانان دختر در جامعهی ایران ممکن است با تماشای این محصولات تمایلات و چشم اندازهای متفاوتی از آنکه جامعه و خانواده برای آنها معین کرده است، تعریف کنند. نقشهای زنانه و مردانه در هر جامعهای با مولفههایی ترسیم میشود که در این انیمیشن کاملا واژگون بازنمایی شده است. عدم همراهی با چارچوبهای جنسیتی علاوه بر تشویش، نگرانی، انزوا و اختلالات رشدی، شناختی و جسمی، باعث میشود تا کارآیی نقشی فرزندان شما در آینده دچار خدشه شده و توانایی حضور یکپارچه و فعال در جامعه را از او سلب میکند. از سویی دیگر فرزندان پسر شما به دلیل آنکه این روحیه را میپسندند و معمولا در گروههای همال خود اساسا افرادی که دارای روحیه مبارزه و جنگجویی هستند را دوست میدارند، ممکن است با تماشای چنین بازنمایی جذابی (در نگاه پسران) از زن، تصوراتشان تغییر کرده و در برقراری موثر با جنس مخالف ناتوان گردند. همچنین ممکن است تمایلات جنسی آنها در طول زمان تغییر کرده و این مهم به اختلالات و تمایلات جنسی متفاوت منجر شود.
لازم است به رشد هم جانبهی هویت در این سنین توجه شود. در محیط خانواده نقشهای جنسیتی مناسب به فرزندان سپرده شود، گروه دوستان با نظارت والدین شکل گرفته و مصرف رسانهای کودکان و نوجوانان تا حد زیادی تحت نظارت والدین باشد. صحبت دربارهی انتظارات و اجرای آنها با فرزندان میتواند بسیار راهگشا بوده و نقشهای جنسیتی با تامل و تعمق بیشتری از سوی نوجوانان پذیرفته شود. چیزی را به نوجوانان تحمیل نکنید؛ به آنها پیشنهاد داده و با نزدیک کردن روابطتان او را هدایت کنید.
همچنین در این سنین عزت نفس کودکان و نوجوانان ممکن است دچار خدشه شود. اگر فرزند شما رایا را ببیند و نتواند شبیه او شود بیش از همیشه اعتماد به نفس خود را از دست داده و غمگین و افسرده میشود. به او از توانایی هایش بگویید و سعی کنید ویژگیهای دیگر شخصیتها مانند بون، سیسو و.. را هم ذکر کرده و از فرزند خود در زمانهای مختلف به خاطر نشان دادن شایستگی هایش تقدیر کنید.
دوستیهای کودکان و نوجوانان در سنین دبستان و متوسطه بیش از همه بر پایهی اعتماد است. موضوع اصلی این انیمیشن نیز اعتماد است. اگر فرزند شما به مرحلهای از رشد شناختی نرسیده است که بتواند ابتدای داستان را به انتهای آن متصل و نتیجه گیری کند، از او دربارهی کلیت داستان و تغییر عقیدهی رایا دربارهی اعتماد کردن به دیگران بپرسید. سعی کنید شخصیتهای رایا و ناماری را برای او باز کنید. از دغدغهها و گرایش هایشان بگویید. سعی کنید حق را بین آن دو تقسیم کنید چرا که هر کدام از دیدگاه خودشان کار درستی انجام میدهند. اما فرزند خود را بدون نتیجه گیری رها نکنید. به او بگویید اهداف بزرگ مانند هدفی که رایا دارد از آنچه ناماری در ذهن دارد اولویت بیشتری دارد چرا که با رسیدن به هدف رایا، هدفی که ناماری دارد نیز تامین میشود.
نوجوانان شما میتوانند راههای دیگر را نیز انتزاع و تصور کنند. از آنها بپرسید که اگه ناماری در ابتدای فیلم به اعتماد رایا خیانت نمیکرد چه اتفاقاتی میتوانست بیفتد. یا زمانی که ناماری به روی سیسو تیر میزند، دربارهی رفتارهایی که منجر به این اتفاق میشود صحبت کنید و راهکارهای جایگزین برای هر فرد را به گفتگو بگذارید.
همچنین نوجوانان میتوانند احساسات افراد را ریشه یابی کرده و علت آن را متوجه شوند. در رایا و آخرین اژدها افراد عمدتا ناراحت و مشوش هستند. بعضی از علتها در فیلم نمایش داده میشود و باقی تنها بر پایهی حدس است. از صحنههای حساس که در آن افراد احساساتی میشوند و تصمیمات جدی میگیرند بپرسید. صحبت درباره احساسات یکدیگر و راههای جایگزین آن میتواند خودگردانی شناختی را در فرزندان شما پرورش دهد. آنها میتوانند با گفتگو و گفتن از احساساتشان راه ابعاد آنها توجه کرد و راههایی برای مواجه با آنها به دست بیاورند.
در آخر چند نکته برای والدینی که حساسیت بیشتری دارند میتوان ذکر کرد. در این انیمیشن اژدهایان مانند خدایگان زمین هستند. هر کاری از دست آنها بر میآیند و میتوانند حیات و ممات انسانها را تامین کنند. نگاه توحیدی در این انیمیشن وجود نداشته و هرآنچه در ید قدرت الهی است را به اژدهایان تفویض میکند. اگر خانوادهای مذهبی هستید یا نگذارید فرزندتان این انیمیشن را ببیند یا آنکه بعد از تماشا با او به گتفگو بنشینید و از تخیلی بودن این سرزمین بگویید.
همچنین اگر در باب روابط خانوادگی بسیار حساس هستید ذکر چند نکته از رایا و آخرین اژدها میتواند شما را راهنمایی کند. رایا در این انیمیشن مادری ندارد و تنها با پدرش زندگی میکند. حتی مادر محل الهام و یادآوری هم نیست. این نکته در مورد پدر ناماری نیز صدق میکند. ناماری پدری نداشته و هیچگاه از او صحبت نمیشود. اساسا فنگ حکومتی زنانه است. با توجه به لباسها و آرایش این قوم، گمان همجنسگرا بودن ناماری و مادرش میرود. اگر خیلی حساس هستید میتوانید به این نکات نیز توجه کنید. پوششهای قوم فنگ نیز محل اشکال است و میتواند موثر در خطا در نوجوانان تازه به بلوغ رسیده باشد.
در نهایت میتوان این انیمیشن را خوب ارزیابی کرد. نکات مثبت آن بیشتر از نکات منفی آن است و تاثیرات مخرب جدی نخواهد داشت. اما نمیتوان از وظایف والدین نسبت به محتوا غافل بود و تماشای محصول را بدون توصیههای پیشینی و پسینی مناسب دانست. والدین باید توجه داشته باشند تمام نکاتی که در بالا ذکر شد باید زمانی به کار بسته شود که نمودهای رفتاری و گفتاری در فرزندان شما ایجاد کند. گاهی فرزندان شما اساسا متوجه بعضی از نکات نمیشوند و شما با توضیحات اضافه و پیش کشیدن بعضی نکات، آنها را کنجکاو و بعضا ناراحت و مضطرب میکنید.
نظرات کاربران
بزرگسال
توسط : بارانا هدایتی هدایتی
۲۵ اسفند ۱۴۰۳
این فیلم بهترین فیلمی بود که تو عمرم دیده بودم ---- بارانا هدایتی
بزرگسال
توسط : محدثه جمارانی
۲۲ اسفند ۱۴۰۳
خیلی قشنگ و فانتزی بود. از این فیلم یاد می گیریم باید با هم متحد شویم.
بزرگسال
توسط : محدثه جمارانی
۲۲ اسفند ۱۴۰۳
خیلی قشنگ و فانتزی بود. از این فیلم یاد می گیریم باید با هم متحد شویم.
بزرگسال
توسط : نسترن کرمی
۲۵ آبان ۱۴۰۳
این انیمیشن بی سک برای کودکان نیست و مخاطبینش بیشتر بزرگسالان هستند زیرا جلوه هایی را برای صلح جهانی مطرح میکند که گاه بزرگسالان هم از آن بی خبرند.
بزرگسال
توسط : آتنا حق روردی نژاد
۱۰ تیر ۱۴۰۳
بهترین کارتون بود دیدم درس خوبی انسان ها میده
بزرگسال
توسط : هستی شه پرست
۲۲ تیر ۱۴۰۲
خیلی نکات مثبت خوبی دارد
بزرگسال
توسط : آقا نقاد
۱ تیر ۱۴۰۱
واقعا داستان جذابی دارد و طمع و انسانیت را بخوبی به نمایش میکشد. پیام انسان محور خود را بخوبی منتقل میکند.
بزرگسال
توسط : ریحانه منصوری فر
۱۴ بهمن ۱۴۰۰
بد نبود
بزرگسال
توسط : زهرا صالحی مزده
۲۳ شهریور ۱۴۰۰
این پویانمایی مانند سایر پویانمایی های والت دیزنی جذاب است اما نکته منفی و بارز آن مواجهه با ادیان الهی است. این داستان مبتنی بر نبرد نیروهای خیر و شر است وقتی نیروهای شر به یک انسان برخورد می کنند وی را در هر حالتی که باشد به شکل قنوت درآورده و تبدیل به سنگ می کند. به عبارتی جمود را ماحصل اعتقادات الهی نشان می دهد. بنظر می رسد برای رده سنی 11 سال به بالا که دوران شکل گیری هویت فرد است این اثر مناسب نباشد
هیچ نظری وجود ندارد
افزودن دیدگاه در مورد رایا و آخرین اژدها