نقد و بررسی انیمیشن افسانه‌ی ماهی (A Fish Tale)

مخاطب این انیمیشن بیشتر بزرگسالان و نوجوانان هستند و با توجه به پیام‌های عمیقی که در نقد جامعهٔ صنعتی و درواقع انقلاب صنعتی‌ای که در دنیای ماهی‌های زیرآب رخ می‌دهد، دارد گروه سنی نوجوان و بزرگسال درک و لذّت بیشتری را از انیمیشن دارند.

همچنین فضای کلّی حاکم بر پویانمایی تیره و تار دارد و چهره‌ی برخی ماهی‌ها زشت و ترسناک است. انیمیشن دارای صحنه‌هایی است که ممکن است کودکان را بترساند یا باعث شود که خواب بد ببینند. اگر فرزندتان از برخی صحنه‌های انیمیشن ترسید او را در آغوش بگیرید و با او گفت‌وگو کنید. به خاطر داشته باشید که فقط گفتن اینکه این‌ها واقعی نیستند کافی نیست!

در انیمیشن، یک جامعه‌ی مدرن و صنعتی و کارخانه‌ای نمایش داده می‌شود. اگر فرزندتان نوجوان است، می‌توانید با او درباره‌ی پیام‌های پنهانی که انیمیشن درباره‌ی نقد این نظام دارد گفت‌وگو کنید. اگر دیدید فرزندتان به این موضوع علاقه دارد، می‌توانید کتاب‌های «جرج اورول» مثل 1984 را به او معرفی کنید که سبک و سیاقی شبیه به همین انیمیشن را دارد.

این انیمیشن در نشان‌دادن زخمی‌شدن، مرگ و خفگی بسیار بی‌پرواست که جزو نکاتی است که این انیمیشن را از بقیه متمایز می‌کند. نشان‌دادن زخمی‌شدن شخصیت اصلی و قرمزشدن تمام صفحه و تا زمان نسبتاً طولانی‌ای سیاه ماندن دور چشم شخصیت، خوردن یک ماهی توسط کوسه و خونی‌شدن آب ازاین‌دست خشونت‌های بی‌پرواست که در انیمیشن به تصویر کشیده شده است.

در انتهای انیمیشن صحنه‌های نیمه‌برهنگی وجود دارد که در نسخه‌های پیشنهادی کدومو حذف شده‌ است. همچنین تبیین این نکته که اشتباهات علمی‌ای در انیمیشن وجود دارد و در واقعیت، معجونی که بتواند انسان را به ماهی یا برعکس تبدیل کند وجود ندارد برای کودکان ضروری است.

خلاصه: زخمی و خونی‌شدن کاراکتر اصلی و ترسناک‌بودن چهره‌ی کاراکترها در انیمیشن وجود دارد که ممکن است برای کودکان ترسناک و ناراحت‌کننده باشند.

با فرزندان خود درباره‌ی ویژگی‌های شخصیت «چاک» صحبت کنید. اگر او ناامید می‌شد و دست از تلاش برمی‌داشت چه اتفاقی می‌افتاد؟ درباره‌ی رفتار «فلای» با «چاک» در اوایل فیلم از فرزندان سؤال کنید. اگر حس کردید که مسخره‌شدن «چاک» توسط «فلای» به‌عنوان یک موضوع طنز یا مثبت در ذهنش تلقّی شده بر روی نحوه‌ی پایان فیلم که نشان داد «چاک» دقیقاً برعکس چیزهایی است که فلای به او نسبت می‌داد تأکید کنید.

همچنین می‌توانید به همین بهانه، درباره‌ی ارزش‌هایی که در رابطه‌ی دوستی مهم هستند تأکید کنید، مثل‌اینکه شاید ما وقتی کسی را مسخره می‌کنیم مثل چاک در این انیمیشن به حرف ما اهمیت ندهد و درنهایت کار درست را انجام دهد. ولی بعضی‌ها ممکن است این‌قدر از حرف ما ناراحت شوند یا رویشان تأثیر منفی بگذارد که دیگر تلاش‌کردن را به‌کلّی کنار بگذارند. باید مراقب حرف‌زدنمان با آدم‌ها باشیم.

همچنین پیامی که انیمیشن به‌طور غیرمستقیم و گذرا درباره‌ی محیط‌زیست و آب‌شدن یخ‌های قطبی به آن اشاره کرد می‌تواند مورد تأکید قرار بگیرد و می‌توانید به همین بهانه، با فرزندان درباره‌ی اهمیت یخ‌های قطبی و مضرات گرم‌شدن زمین گفت‌وگو کنید.

از او بپرسید درمورد کار چاک چه نظری داری؟ تو هم تا حالا به دوستانت کمک کرده‌ای؟ اگر کودکان به حرف پدر و مادرشان گوش می‌دادند و خانه را ترک نمی‌کردند، چه می‌شد؟ ما برای اینکه یخ‌های قطبی آب نشوند و زمین به زیرآب نرود تا نیاز به ماهی‌شدن! باشد چه کارهایی می‌توانیم انجام دهیم؟

خلاصه: درباره‌ی مسخره‌شدن چاک توسط فلای و غلط‌بودن این کار فلای با فرزندان گفت‌وگو کنید.

پدر و مادر «استرلا» و «فلای» به مسافرت می‌روند و «چاک» و مادرش به خانه‌ی آن‌ها می‌روند. کودکان یواشکی از خانه بیرون رفته و به ماهیگیری می‌روند. ولی توفانی می‌آید و آن‌ها به‌اشتباه سر از یک آزمایشگاه درمی‌آورند. پروفسور «مک کاریل» در این آزمایشگاه درحال ساخت معجونی بود تا وقتی‌که یخ‌های قطبی آب شدند و زمین را آب فراگرفت، انسان‌ها تبدیل به ماهی شوند تا زنده بمانند. او همچنین برای آن یک پادزهر هم ساخته بود تا با خوردن آن، ماهی‌ها دوباره به انسان تبدیل شوند.

استرلا به‌اشتباه از آن معجون می‌خورد و تبدیل به ستارهٔ دریایی می‌شود و به آب می‌افتد. چاک و فلای به دریا می‌روند تا پیدایش کنند. ولی موج سنگینی می‌آید و قایقشان به آب می‌افتد و آن‌ها تبدیل به ماهی می‌شوند. پادزهر معجون هم به دست دو ماهی بدجنس می‌افتد که با خوردن آن توانایی صحبت‌کردن و فکرکردن پیدا کرده‌اند.

ماهی در زیر آب یک امپراتوری صنعتی تشکیل می‌دهد و کودکان را دستگیر می‌کند تا دستور ساخت معجون را به او بدهند تا او بتواند ماهی‌های بیشتری را زیر سلطه‌ی خودش دربیاورد. ولی کودکان دستور را به او نمی‌دهند و درنهایت ماهی با خوردن مقدار زیادی معجون تبدیل به انسان می‌شود و در زیر آب خفه می‌شود و کودکان هم دوباره به انسان تبدیل می‌شوند و پیش خانواده‌هایشان برمی‌گردند.

کارگردان: Stefan Fjeldmark / Michael Hegner / greg manwaring

بازیگران: Alan Sidney Patrick Rickman/ Aaron Paul

شخصیت‌ها:

فلای: پسر کنجکاوی است که عاشق ماهیگیری است و طی اتفاقی همراه با دوستانش تبدیل به ماهی می‌شود.

استرلا: خواهر فلای است که اشتباهاً معجون ماهی‌شدن را می‌خورد و تبدیل به ستاره‌ی دریایی می‌شود.

چاک: دوست فلای است که به علم و دانش علاقه دارد و با خوردن معجون تبدیل به عروس دریایی می‌شود.

کشور سازنده: آلمان

کمپانی سازنده: TV2 / a film production /munich animation

جوایز و افتخارات: جایزه‌ی فیلم آلمان برای بهترین فیلم کودکان/ جایزه‌ی روبرت بهترین طراحی صدا/ جایزه‌ی روبرت بهترین جلوه‌های ویژه/ جایزه‌ی روبرت بهترین کارگردانی

مخاطب اثر: نوجوان