بررسی تخصصی سریال The Queen's Gambit
گامبی وزیر (گامبی ملکه)
دیدگاه کدومو
اگر بخواهیم مینی‌سریال «گامبی وزیر» را در یک دسته‌بندی موضوعی قرار دهیم، می‌توانیم آن را یک اثر فمنیستی بخوانیم. گامبی وزیر داستان پیشرفت یک دختر یتیم به نام بث را روایت می‌کند که به تنهایی موفق می‌شود با بازی شطرنج که در سال‌های دور یک بازی کاملا مردانه تلقی می‌شد، زندگی خود را بگرداند و به قهرمان شطرنج تبدیل شود. بث در مسیر پیشرفت خود به قرص‌های آرامبخش و نوشیدنی‌های الکلی اعتیاد پیدا می‌کند و نمایش نحوه‌ی استعمال قرص‌ها و تاثیرات آن بر عملکرد ذهنی بث، می‌تواند برای مخاطب نوجوان کنجکاوی برانگیز باشد.
این مینی‌سریال عنوان پر‌بازدید‌ترین محصول نت‌فلیکس را از آن خود کرده است که البته برخی انتشار آن در ایام قرنطینه کرونا را در این آمار بی‌تاثیر نمی‌دانند.
شاخص های اثر
فریاد کشیدن مادر و پدر بث بر سر یک‌دیگر، مادر بث خودکشی می‌کند و در یک تصادف کاملا ارادی در هنگام رانندگی جانش را از دست می‌دهد. نمایش بدن خونین مادر بث که وسط جاده افتاده است، ترک کردن خانواده از جانب آقای ویتلی و هم‌چنین برخی قلدری‌هایی که دختران محبوب مدرسه در قبال بث نشان می‌دهند از جمله خشونت‌های فیزیکی و روانی این اثر است.
تصادف با ماشین، نمایش مختصر یک جسد خونی، سقوط از صندلی به علت اوردوز کردن، بی‌هوش شدن بث به علت مصرف زیاد الکل و مواجه شدن بث با جسد مادر‌خوانده‌اش در تخت از صحنه‌هایی است که می‌تواند برای مخاطب ترسناک باشد.
بث در کودکی از داروخانه‌ی یتیم‌خانه مقدار زیادی قرص آرامبخش می‌دزدد و اوردوز می‌کند. خود کشی مادر بث، اعتیاد مادر‌خوانده‌ی بث به مشروبات الکلی و تاثیر گذاشتن آن بر بث که به اعتیاد او در آینده منجر شد، استعمال مواد مخدر، سیگار کشیدن، به کاربردن برخی ناسزا‌ها در طول سریال و دزدی کردن از مغازه توسط قهرمان داستان از ناهنجاری‌های اجتماعی این محصول است. هم‌چنین یکی از شخصیت‌های دختر داستان از ارتباط هم‌زمانی که با دو مرد دارد تعریف می‌کند. با توجه به تابو بودن هم‌جنس بازی در سال‌های ۱۹۶۰ در آمریکا، در این مینی‌سریال به هم‌جنس‌باز بودن برخی شخصیت‌ها اشاره غیر مستقیم می‌شود.
ادامه متننمایش اهمیت تلاش و پشت‌کار در کنار استعداد ذاتی برای موفقیت و بهبود سبک زندگی، به تصویر کشیدن تاثیرات منفی اعتیاد به الکل در زندگی یک قهرمان و هم‌چنین نمایش کار تیمی، احترام گذاشتن به رقیب و حمایت از دوستان از پیام‌های مثبت سریال محسوب می‌شود. از پیام‌های مثبت سریال است.
بث هارمون تلاش می‌کند مستقل باشد و زندگی‌اش را مدیریت کند. او با وجود اعتیادی که از کودکی به قرص آرامبخش داشته است، تصمیم می‌گیرد قرص‌ها را ترک کند. او برای موفق شدن در شطرنج بسیار تلاش می‌کند و بر حرفه مورد علاقه‌اش تمرکز زیادی دارد.
با کودکان خود صحبت کنید درباره
با فرزند نوجوان خود درباره‌ی هیجاناتی که بث هنگام برد و باخت تجربه می‌کند صحبت کنید. به نظرت بث چگونه با باخت‌های خود کنار می‌آید؟ باختن بث در مقابل قهرمان شطرنج جهان، چه تاثیری بر موفقیت‌های بعدی او گذاشت؟
به نظرت اگر وابستگی بث به قرص و مشروبات الکلی ادامه پیدا می‌کرد، در آینده چه اتفاقی برای بث می‌افتاد؟
آیا بازی شطرنج هم می‌تواند یک بازی تیمی باشد؟
روابط دوستانه و بازی‌گروهی در موفقیت‌های بث چه تاثیری داشتند؟
بث در نهایت متوجه شد که بدون قرص‌ها هم می‌تواند برنده باشد، به نظرت چرا در گذشته به این قرص‌ها وابسته شده بود؟
خلاصه: به نظرت اگر وابستگی بث به قرص و مشروبات الکلی ادامه پیدا می‌کرد، در آینده چه اتفاقی برای بث می‌افتاد؟
آنچه لازم است والدین بدانند
لازم است والدین بدانند قهرمان این سریال دختری نوجوان و دائم‌الخمر است که به قرص‌های آرامبخش اعتیاد شدید دارد، سیگار می‌کشد و از مصرف مواد مخدری مانند گل هم اجتناب نمی‌کند. نمایش تاثیرگذاری قرص‌های آرامبخش بر ذهن بث هارمون (قهرمان فیلم) بدین شکل است که ذهن او بعد از خوردن قرص‌ها پویا و فعال می‌شود و می‌تواند صفحه شطرنج و تمام حرکات بازی را تصور کند و در ذهن خود با رقیب خیالی مسابقه دهد. این نحوه‌ی نمایش می‌تواند برای مخاطب نوجوان جذاب‌تر و کنجکاوی بر‌انگیز‌تر باشد، لذا تماشای این مجموعه به نوجوانان زیر ۱۷ سال به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.
از آن‌جا که تماشای این سریال برای نوجوانان علاقه‌مند به بازی شطرنج می‌تواند جذاب باشد و با توجه به شناختی که از فرزند خود دارید، می‌توانید فرزندان بالای ۱۵ سال خود را در تماشای نسخه سانسور شده‌ی اثر همراهی کنید. (در نسخه‌ی اصلی صحنه‌هایی از برهنگی و رابطه جنسی نمایش داده می‌شود).
هم‌چنین لازم است والدین بدانند که بث در کودکی توسط پدرش ترک می‌شود، و در نوجوانی هم پدر‌خوانده‌اش خانه را ترک می‌کند. تمام این چالش‌ها زندگی بث را دشوار می‌کند و بث را به تنهایی زندگی کردن و تکیه نکردن به مرد‌ها عادت می‌دهد. او با هیج مردی ارتباط طولانی برقرار نمی‌کند و تنها به مردی عشق می‌ورزد که شائبه‌ی هم‌جنس باز بودن او در یکی از قسمت‌ها مطرح می‌شود.
می‌توانید در رابطه با عملکرد بث، ويژگی‌های شخصیتی او مانند اعتیاد به قرص و نوشیدن مشروبات الکلی که می‌تواند موفقیت او را در شطرنج متزلزل کند و هم‌چنین درباره‌ی اعتماد به نفس او و احساسات و هیجاناتی که هنگام برد و باخت در مسابقات تجربه می‌کند، با فرزند نوجوان خود صحبت کنید و از او بخواهید درباره‌ی این مسائل فکر کند و نظرات خود را با شما در میان بگذارد.
خلاصه:
نوع نمایش استعمال آرام‌بخش‌ها و مواد مخدر در این سریال و تاثیرات شگفت انگیزی که بر ذهن می‌گذارند، می‌تواند برای نوجوانان کنجکاوی برانگیز باشد.
داستان سریال
سریال «گامبی وزیر» بر اساس رمانی با همین نام ساخته شده است و داستان زندگی بث هارمون، نابغه‌ی شطرنج را روایت می‌کند. ماجرای این داستان حوالی سال‌های ۱۹۶۰-۱۹۷۰ اتفاق می‌افتد. بث دختری است که در نه سالگی یتیم می‌شود و مادر خود را در تصادف رانندگی از دست می‌دهد (پدر بث او و مادرش را در گذشته ترک کرده است) و برای زندگی به یتیم‌خانه فرستاده می‌شود. بث برای اولین بار شطرنج را از سرایدار یتیم خانه، آقای شایبل می‌آموزد. او در مدت کوتاهی نبوغ زیادی در بازی شطرنج از خود نشان می‌دهد، آقای شایبل از یک مربی ممتاز شطرنج دعوت مي‌کند تا بازی بث را تماشا کند، و بث با استعداد خود او را متحیر می‌کند. در همین زمان از بث دعوت می‌شود در مسابقه‌ای شرکت کند و بث در کمال نا‌باوری به تنهایی تعداد زیادی از بازیکنان شطرنج را شکست می‌دهد.
در یتیم خانه به دختران قرص‌های آرامبخش داده می‌شود، بث به خوردن این قرص‌ها معتاد می‌شود، تا جایی که به خاطر زیاده‌روی در خوردن قرص‌ها مدیر یتیم خانه او را از بازی شطرنج محروم می‌کند.
بث در سن ۱۵ سالگی توسط خانواده‌ی ویتلی به فرزندخواندگی پذیرفته می‌شود و به خانه‌ی آن‌ها می‌رود. آقای ویتلی به همسر خود بی‌توجه است و پس از مدتی او را ترک می‌کند و بث به همراه آلما ویتلی زندگی می‌کند. او از آقای شایبل کمک مالی می‌گیرد تا در مسابقه شطرنج شرکت کند. برخلاف تصور دیگران، بث به راحتی تمام بازیکنان تورنمنت را شکست می‌دهد و حتی قهرمان ایالتی شطرنج را هم می‌برد و با جایزه‌ی مسابقه برای خود صفحه شطرنج و لباس می‌خرد.
آلما ویتلی که بعد از رفتن همسرش از لحاظ مالی دچار مشکل شده است، بث را حمایت می‌کند تا در تمام مسابقات شطرنج آمریکا شرکت کند، آن‌ها روزگارشان را با جوایزی که بث در مسابقات شطرنج می‌برد، می‌گذرانند. آلما ویتلی به نوشیدن مشروب و استعمال قرص آرامبخش معتاد است و همین باعث می‌شود بث هم به خوردن قرص آرامبخش ادامه دهد و درگیر اعتیاد به مشروبات الکلی شود. آلما در یکی از سفرهایشان می‌میرد و بث در هفده سالگی دوباره یتیم می‌شود. بث به سرعت مشهور می‌شود و عنوان ملکه شطرنج آمریکا را از آن خود می‌کند. او به تنهایی در خانه ویتلی‌ها زندگی می‌کند و بعد از چند سال خانه را از آقای ویتلی می‌خرد. بث در سفر خود به شوروی که صاحب مشهور‌ترین قهرمانان شطرنج است، موفق می‌شود قهرمان شطرنج دنیا، بورگوف را شکست دهد. دوستان بث در این مسابقه به او کمک می‌کنند تا بهترین نتیجه را کسب کند، بث در همین سفر تلاش می‌کند تا قرص آرامبخش را که به گمان خودش عامل پیشرفت او در شرنج بوده است، ترک کند و از استعمال بی‌رویه‌ی مشروب دست بکشد.
جزئیات سریال
کارگردان/ مولف: اسکات فرانک/آلن اسکات
نویسنده/ مترجم: بر اساس رمان گامبی وزیر اثر والتر تویس
نام بازیگران:
Moses Ingram
Isla Johnston
نام شخصیت ها:
الیزابث هارمون(آنیا تیلور جوی): ملقب به بث، الیزابث نابغه‌ی شطرنجی است که در مسیر موفقیت با اعتیاد به الکل و مواد مخدر دست و پنجه نرم می‌کند.
أقای شایبل(بیل کمپ): سرایداری که در یتیم‌خانه به بث شطرنج را می‌آموزد.
آلما ویتلی(ماریل هلر): مادر‌خوانده‌ی بث که در سن ۱۵ سالگی او را به فرزندخواندگی می‌گیرد، شوهرش او را ترک کرده‌است و او نیز به نوشیدن مشروبات الکلی معتاد می‌شود.
تاونز (جیکوب فورچون لوید): یکی از دوستان شطرنج باز و خبرنگار بث که بث عاشق او می‌شود و احتمال هم‌جنس باز بودن او در سریال مطرح می‌شود.
واسیلی بورگوف(مارچین دوروچینسکی): شطرنج باز قهرمان جهان، اهل شوروی که سر‌سخت‌ترین رقیب بث هارمون است.
هری بلتیک (هری ملینگ): دوست و یکی از رقبای ایالتی بث که سعی می‌کند به بث کمک کند.
بنی واتس (توماس برودی سنگستر): دوست و یکی از بزرگ‌ترین شطرنج‌باز‌های آمریکا و از رقبای بزرگ بث که یک بار بث را شکست می‌دهد. آن‌ها برای مدتی کوتاه وارد رابطه عاشقانه می‌شوند.
کشور سازنده: آمریکا
کمپانی سازنده: NetFlix
