نقد و بررسی کتاب گلدان نامه رسان

خشونت و ترسی در داستان موجود نیست.

داستان ابهامی ندارد.

به‌دلیل وجود موضوع مرگ مادربزرگ و احساس فقدان او در زندگی کودک، پایان کمی غمگین است؛ اما کودک را در غم نگه نمی‌دارد و فضای خیال‌انگیزی که در سراسر داستان وجود دارد از تأثیرگذاری آن غم می‌کاهد.

از همان ابتدا که کودک با نبودِ مادربزرگ مواجه می‌شود تا انتها، احساس غم و اندوه به سراغ مخاطب می‌آید؛ اما این احساسات با هوشمندی و نقشه‌هایی که والدین ژیکو اجرا می‌کنند برای مخاطب کتاب نیز کم‌تأثیر می‌شود.

نویسنده از کلمات مناسبی استفاده کرده است که کودکان هفت‌ساله و بالاتر به‌راحتی می‌توانند بشنوند یا بخوانند.

داستان در قالب نامه‌نگاری نوشته شده است و به‌خوبی می‌تواند کنجکاوی و اشتیاق کودکان را برای مطالعه جذب کند. همچنین از سطح درک کودکان بالاتر نمی‌رود و مسئله مرگ را با درنظر گرفتن شرایط روحی، عاطفی و شناختی کودکان در سطح درک و فهم آن‌ها بیان می‌کند.

موضوع مرگ در این کتاب در قالب و شیوه‌ای به کودک ارائه شده است که از سطح رشد عاطفی و شناختی او فراتر نمی‌رود و دنیای کودکانه را در نظر می‌گیرد. بنابراین والدین می‌توانند با آسودگی خاطر، کتاب را برای کودکان بخوانند یا در اختیارشان بگذارند.

محتوای خشونت‌آمیز یا ترسناک در کتاب وجود ندارد.

حالات رفتاری ژیکو از دلتنگی تا اندوه و همچنین رفتار پدر و مادر و صحبت‌های مادربزرگ در قالب نامه، متناسب با سن و تجربه شخصیت‌هاست و کودکان می‌توانند با آن‌ها هم‌ذات‌پنداری کنند.

پایان‌بندی داستان همانند دیگر بخش‌های داستان، متناسب با سن مخاطبان کتاب است و باعث رشد فکری و شناختی و عاطفی آن‌ها در مواجهه با مسئله مرگ نزدیکان می‌شود و کتاب را به حالت کتاب تعاملی درمی‌آورد و داستان را به زندگی شخصی کودکانی که کتاب را می‌خوانند، وارد می‌کند. این ورود، تأثیرگذاری پیام‌های تربیتی کتاب بر کودکان را بیشتر می‌کند.

عنوان کتاب هم بیانگر داستان است و هم برای گروه سنی مخاطب خلاقانه انتخاب شده است؛ چراکه کنجکاوی کودکان را به خود جلب می‌کند.

طراحی جلد کتاب مانند دیگر تصاویر کتاب از نظر خلاقیت و زیبایی قابل قبول است. همچنین مانند بقیه صفحات کتاب از ترکیب و تناژ رنگی مناسبی استفاده شده است که در عین تنوع، فضای هیجانی کتاب را گرم و سرزنده نشان ندهد و فضای سردِ اندوه و فقدان بر کتاب حاکم باشد.

نوع قطع کتاب به‌ دلیل تصاویر متعدد و متنوعی که وجود دارد، انتخاب درستی بوده است و کودکان می‌توانند به‌ راحتی کتاب را در دست بگیرند و جزئیات تصاویر آن را به‌ دقت ببینند.

صحافی کتاب مناسب است و تصاویر کتاب و کیفیت تصویرگری در کاغذی که استفاده شده است به‌ خوبی مشاهده می‌شود.

داستان، شروع و پایان مناسبی دارد و وقایع آن از نظر روابط علت و معلولی به‌ درستی در کنار هم قرار گرفته‌اند و کودک می‌تواند به‌ راحتی آن را درک کند.

داستان از کشش لازم برخوردار است و می‌تواند کودک را با خود همراه کند.

در این کتاب، شخصیت به معنای اینکه احساسات مختلف در آن به‌طور قابل درکی به تصویر کشیده شده باشد، وجود ندارد. همه شخصیت‌ها حالاتی دارند اما ویژگی خاصِ شخصیتی ندارند. بنابراین می‌توان گفت که شخصیت‌های کتاب خوب ساخته و پرداخته نشده و عمق ندارند.

درون‌مایه کتاب که به مسئله مرگ مادربزرگ و به‌طور کل عزیزان، اشاره دارد به‌ خوبی بیان شده است و به مخاطب منتقل می‌شود. پیام‌های تربیتی و روان‌شناختی داستان برای کودکان مفید است و والدین و تسهیلگران می‌توانند با گفت‌وگو درباره این داستان، آن پیام‌ها را تحلیل و به‌طور ساده به کودکان منتقل کنند.

عنوان «گلدان نامه‌رسان» جذاب است؛ زیرا مخاطب را درباره اینکه این گلدان چه فرقی با بقیه گلدان‌ها دارد، کنجکاو می‌کند.

نویسنده داستانش را روان روایت می‌کند و مخاطب در خواندن و شنیدن داستان، با چالش مواجه نمی‌شود.

سرعت داستان با توجه به وقایع، برای کودکان و حتی بزرگ‌سالان مناسب است.

داستان از کشش لازم برخودار است و خواننده را دچار احساس خستگی نمی‌کند.

تصویرگری کتاب خلاقیت و جزئیاتی دارد که مناسب گروه سنی بالای 7 سال است و توصیه می‌شود برای کودکان در سنین کمتر خوانده نشود. همچنین، تصاویر مکمل داستان است و حتی فراتر از داستان را هم روایت می‌کند. تصویرگر با توجه به موضوع داستان نیز از رنگ‌ها و ترکیب‌های نه‌چندان شادی استفاده کرده است که فضای سوژه و وقایع را حفظ می‌کند و برای سن مخاطب نیز مناسب است. البته چهره ژیکو در لحظه‌های مختلف تغییر چندانی ندارد و بیشتر شادی در او می‌بینیم؛ به این دلیل، قابل قبول‌تر بود که تصویرگر در تصویرگری چهره کودکی که با مرگ و جای خالی مادربزرگش مواجه شده است، از حالات بیشتری استفاده می‌کرد.