نقد و بررسی انیمیشن آخرین داستان (The Last Fiction)

«آخرین داستان» برنده‌ی اولین سیمرغ بلورین بهترین انیمیشن سینمای ایران از سی‌وهفتمین جشنواره‌ی فیلم فجر در سال 1397 بوده است. این انیمیشن، داستان ضحاک و ظلم‌هایی را که بر مردم روا داشته است، روایت می‌کند. برداشت آزادی از داستان ضحاک و قیام کاوه و آفریدونِ شاهنامه فردوسی است و جوایز بسیاری از جشنواره‌های بین‌المللی دریافت کرده ‌است. لازم است والدین بدانند صحنه‌های بسیاری در انیمیشن، نمایش جنگ و جدال است و در درگیری شخصیت‌های مثبت داستان با سربازان ضحاک، (روزبانان) خونریزی و آسیب‌دیدگی هم نمایش داده می‌شود.

همان‌طور که میزان ترس و خشونت در این انیمیشن زیاد است و آن را برای مخاطبِ کودک نامناسب کرده است، الگوها و پیام‌های مثبت بسیاری هم دارد که توصیه می‌شود آن‌ها را برای فرزندتان پررنگ کنید و با او دراین‌باره صحبت کنید. اهریمنان و نیروهای شیطانی، به‌شکل اشباح سیاه بروز می‌کنند که می‌تواند برای فرزندتان ترسناک باشد. به‌علاوه، کابوس‌های ضحاک به‌طور کلی می‌تواند برای مخاطب ترسناک باشد.

همان‌طور که گفته شد این انیمیشن، برداشت آزادی از شاهنامه است و توصیه می‌شود فرزندتان را ترغیب کنید تا بیشتر درباره‌ی آن بخواند. بهترین حالت این است که او را به اصل شاهنامه ارجاع دهید و از او بخواهید دیگرداستان‌های شاهنامه را نیز مطالعه کند تا با ادبیات، فرهنگ و تاریخمان بیشتر آشنا شود. می‌توانید از او بخواهید برای فعالیت‌های درسی مدرسه‌اش، یکی از داستان‌های شاهنامه را که معروف نشده است، آماده کند و برای همکلاسی‌هایش تعریف کند. شاهنامه باوجود اینکه منظوم (شعر) است؛ اما فهمش برای مخاطب فارسی زبان ساده است. بااین‌حال اگر بازهم فرزندتان تمایل داشت بازنویسی‌هایی از شاهنامه بخواند، کتاب‌های بسیار خوبی در این زمینه منتشر شده و داستان‌های شاهنامه را به نثر (متن) برای نوجوانان روایت کرده است.

خلاصه: باوجود اینکه ترس و خشونت در این اثر زیاد است و آن را برای مخاطبِ کودک نامناسب کرده است، الگوها و پیام‌های مثبت زیادی دارد که بهتر است درباره‌ی آن با فرزندتان گفت‌وگو کنید.

از فرزندتان بخواهید داستان را برایتان تعریف کند.

درباره‌ی الگوها و پیام‌های مثبت داستان با فرزندتان گفت‌وگو کنید.

از او بخواهید داستان‌های شاهنامه را بیشتر بخواند و دانسته‌هایش را با شما در میان بگذارد.

از او بپرسید علت اینکه اهریمن، ضحاک را تأیید می‌کرد، چه بود؟

از او بپرسید چرا شهراسپ (پیر مغان) قیام را به تعویق می‌انداخت؟

هدف آفریدون از قیام چه بود و چه تغییری کرد؟

خلاصه: درباره‌ی الگوها و پیام‌های مثبت داستان با فرزندتان گفت‌وگو کنید.

«آخرین داستان»، درباره‌ی به‌تخت‌نشستن «ضحاک» و قیام «کاوه» و «آفریدون» علیه اوست. کینه‌ای که ضحاک از پدرش دارد، او را مقبولِ «اهریمنان» می‌کند و «شیطان» به شانه‌های او بوسه می‌زند و بر جای بوسه‌اش مار می‌روید. ضحاک هم از مغز جوانان «جم‌کرد» تغذیه می‌کند و هرروز چهار جوان به‌خاطر او کشته می‌شوند. برای همین کاوه و آفریدون و باقی مردان و جوانان جم‌کرد، علیه او قیام می‌کنند و نیروی یزدان و نیکی، علیه نیروی اهریمن پیروز می‌شود و ضحاک در دل «دماوندکوه»، به زنجیر کشیده می‌شود که عبرت سایرین باشد.

کارگردان: اشکان رهگذر

نویسنده: اشکان رهگذر (برداشتی آزاد از شاهنامه فردوسی)

نام تهیه‌کننده: احسان رسول‌اف

نام بازیگران: لیلا حاتمی، پرویز پرستویی، حسن پورشیرازی، اشکان خطیبی، بیتا فرهی، حامد بهداد، شقایق فراهانی، ملیکا شریفی‌نیا، زهیر یاری، باران کوثری، پانیبال شومون، فرخ نعمتی

نام شخصیت‌ها:

شهرزاد: دختر جمشیدشاه،

جمشیدشاه: پادشاه مورد تأیید یزدان که موفق شد از جم‌کرد در برابر اهریمنان حفاظت کند. سپس متکبر شد و برای کشورگشایی از جم‌کرد رفت و ناپدید شد،

مرداس: والی سرزمین‌های جنوبی که جمشید او را جانشین خود کرد تا بازگردد. او پدر ضحاک است،

ضحاک: پسر مرداس که بعد از مرگ پدرش، به تخت‌جمشید تکیه زد و نیروی اهریمن در او حلول کرد. او قاتل جوانان و مردان جم‌کرد شد،

آفریدون: پسر فرانک و آبتین که با کاوه و گُردان حق‌طلب جم‌کرد، سپاهی تشکیل دادند تا به مبارزه با ضحاک بروند و آفریدون، فرمانده‌ی این لشکر بود،

شهراسپ: پیر مغان که در پیروزی خیر بر شر و نیروی اهریمن، کمکِ سپاه آفریدون و کاوه بود،

کاوه: پیرمرد آهنگری که فرزندانش را از دست داد و برای بازپس‌گرفتن حکومت از ضحاک، از آفریدون نگهداری کرد و طی سالیان، همراه با دوستانش تشکیلِ سپاه داد.

کشور سازنده: ایران

کمپانی سازنده: استودیو هورخش