دوست های کارتونی

امروزه با پیشرفت تکنولوژی تفریحات کودکان نسبت به تفریحات کودکان چند دهه قبل تغییرات بسیار زیادی داشته. اکثر کودکان به جای بازی با دوستانشان مشغول بازی های کامپیوتری و دیدن برنامه کودک و انیمیشن ها هستند. پدر و مادرها نیز بخاطر مشغله ی کاری ترجیح می دهند که کودکشان مشغول دیدن کارتون باشد تا اینکه مزاحم کار آنها شود. اما این برنامه ها بر روی افکار کودک چه تاثیری می گذارد؟

 تاثیرات مثبت کارتون بر بچه‌ها

تاثیرات مثبت کارتون بر رفتار و رشد شناختی کودکان از زوایای مختلفی قابل بررسی است. در این جا به چند مورد از این تاثیرات می‌پردازیم:

1. شروع زودهنگام یادگیری

کارتون‌ها می‌توانند باعث شوند کودک خیلی زود یادگیری را شروع کند. این مساله به خصوص در مورد کارتون‌های آموزشی که رنگ‌ها، شکل‌ها و شماره‌ها را یاد می‌دهند صادق است.

2. رشد شناختی

تماشای کارتون به فرزند شما کمک می‌کند مهارت‌های شناختی از جمله حافظه کوتاه مدت و بلند مدت، توجه پایدار و متمرکز، استدلال و تفکر منطقی را پرورش دهد.

3. تقویت مهارت‌های زبانی

کارتون‌ها فرزند شما را در معرض زبان‌های متفاوتی قرار می‌دهند درنتیجه به او کمک می‌کنند مهارت‌های زبانی‌اش را تقویت کند. مثلا اگر کودکتان کارتون‌هایی به زبان مادری‌اش ببیند، زبان را بهتر یاد می‌گیرد.

4. افزایش خلاقیت

کارتون‌ها کمک می‌کنند تا فرزند شما قوه تخیل و خلاقیتش را افزایش دهد. او می‌تواند با الهام از کارتون‌هایی که دیده، ایده‌های جدید در ذهنش بپروراند و داستان‌ها و کاردستی‌های خلاقانه‌ای بسازد.

5. برون‌ریزی و رهایی از تنش و استرس

تماشای کارتون برای بچه‌ها سرگرم‌کننده است و معمولا باعث می‌شود با شخصیت‌های داستان همزاد‌پنداری کنند و با صدای بلند بخندند. خندیدن باعث تخلیه استرس و افزایش اعتماد به نفس کودک می‌شود. همچنین سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند و موجب ترشح هورمون اندروفین و ایجاد حس مثبت در کودک می‌شود.

6. تاثیر آموزشی

کارتون یکی از بهترین راه‌های آموزش آداب و رسوم، سنت‌ها، تاریخ و افسانه‌ها به کودکان است.

7. افزایش قدرت مشاهده و کاوشگری کودکان

کنجکاوی و هیجانی که از تماشای شخصیت های کارتونی به‌وجود می‌آید سبب میشود بچه‌ها چیزهای جدیدی اطراف خودشان ببینند و به این طریق آنها می توانند دنیای واقعی را از طریق کارتون بهتر درک کنند. همچنین کارتون‌ها می‌توانند کمک کنند که جرقه کنجکاوی بچه‌ها برای کشف جنبه‌های مختلف دنیای واقعی زده شود.

8. افزایش وفاداری کودکان

در انیمیشن و کارتون‌ها، شخصیت‌های کارتونی تنها نیستند و خانواده و دوستانی دارند. آن‌ها همواره نسبت به عزیزان خود وفادارند و صادقانه با آن‌ها صحبت می‌کنند. تماشای این رفتار شخصیت‌های کارتونی قطعاً بر ذهن کودکان اثر خواهد گذاشت و سبب خواهد شد که بچه‌ها همواره با والدینشان صادقانه رفتار کنند.

تاثیرات منفی تماشای کارتون بر کودکان

گرچه تماشای کارتون تاثیرات مثبت زیادی بر کودکان دارد اما اثرات منفی‌ای هم بر رفتار و رشد شناختی کودک دارد که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:

1. تشویق به خشونت

تماشای کارتون‌هایی که حاوی تصاویر خشونت‌آمیز هستند، کودکان را تشویق می‌کنند تا زندگی واقعی هم رفتارهای خشن از خود نشان دهند. به علاوه، کودک ممکن است تحت تاثیر کارتون‌هایی که می‌بیند، تصور کند کسی آسیب نمی‌بیند و یا احساس درد نمی‌کند. مثلا در کارتون تام و جری، همدیگر را می‌زنند یا از ارتفاع پرتاب می‌شوند اما هیچ آسیبی نمی‌بینند.

2. رفتار غیرقانومند و فقدان همدردی

کارتون‌های زیادی وجود دارند که رفتار بی‌ادبانه و یا گوش نکردن به حرف بزرگ‌ترها را نشان می‌دهند. کودک ممکن است چنین رفتارهایی را در زمانی که والدین یا مراقبین از او می‌خواهند رفتار نامناسبی را متوقف کند، انجام دهد و آنها را به چالش بکشد.

3. ادبیات نامناسب

معمولا کارتون‌ها حاوی کلمات نامناسبی هستند و کودک ممکن است برای تقلید از شخصیت‌های محبوبش از این کلمات نامناسب در گفت‌وگوهای روزمره‌اش استفاده کند.

4. رفتارهای غیراجتماعی

کارتون‌های زیادی هستند که رفتارهای غیراجتماعی را تشویق می‌کنند و کدهای رفتاری غلطی به بچه‌ها می‌دهند. در بسیاری از کارتون‌ها مسائل جنسی که مناسب سن بچه‌ها نیست گنجانده شده یا رفتارهای تهاجمی و بی‌ادبانه را تشویق می‌کنند. درنتیجه کودک ممکن است تصور کند رفتارهای این‌چنینی نرمال هستند و می‌تواند مثل آن رفتار کند.

5. سبک زندگی کم‌تحرک و مشکلات جسمانی

ساعت‌های زیاد نشستن جلوی تلویزیون و تماشای کارتون مشکلات زیادی را برای سلامتی کودک ایجاد می‌کند. کم‌تحرکی باعث چاقی و اضافه وزن می‌شود؛ چشم کودکان مشکل جدی پیدا می‌کند؛ و عادات ناسالم غذایی موجب کمبود ویتامین‌ها و مواد مغذی کافی در بدن کودک می‌شود.

6. الگوهای نامناسب

معمولا کودکان از شخصیت‌های محبوب خود قهرمان‌سازی می‌کنند و سعی می‌کنند در زندگی واقعی هم مثل آنها رفتار کنند. در بیشتر موارد هم نقش‌های منفی که عادت‌های اشتباه و رفتارهای مخرب دارند، مورد توجه‌شان قرار می‌گیرند. این تاثیر منفی، عواقب جبران‌ناپذیری دارد و باعث می‌شود کودک رفتارهای ضداجتماعی، خلاف قانون و آسیب‌زننده انجام دهد که موجب طرد کودک از محیط‌های اجتماعی می‌شود.

والدین باید کارتون مناسب کودک خود را انتخاب کنند

در واقع انتخاب کارتون و انیمیشن مناسب برای کودکان وظیفه پدر و مادرهاست. بر خلاف بزرگترها، کودکان نمی‌دانند که کارتون‌ها شخصیت‌های خیالی هستند. آن‌ها نمی‌دانند که مرد عنکبوتی که از یک ساختمان به ساختمان دیگر می‌پرد و یا سوپرمن که دارای قدرت فوق‌العاده زیاد است در واقع وجود ندارند! کودک یک ذهن خالی دارد و با تماشای هر چیزی آماده یادگیری است. در این سن، آن‌ها قادر به تشخیص چیزهای خوب و بد از هم نیستند. آن‌ها تنها چیزهایی را که دیده‌اند می‌پذیرند و دنبال می‌کنند. بنابراین والدین باید برای تماشای کارتون پا به پای فرزندان خود وقت بگذارند و مراقب آنچه که کودکان تماشا می‌کنند باشند. کودکان قلب و ذهنی صادق و مهربان دارند؛ فقط باید به آنها مسیر درست را نشان داد.